Bij de stad Jakoetsk in Oost Siberiƫ op 62 graden noorderbreedte is de winter nu wel echt ingevallen. Met invallen van de winter bedoel ik dan: het begin van de serie ijsdagen, die waarschijnlijk niet wordt onderbroken tot ergens in de eerste helft van april.
Eergisteren, 14 oktober, was het maximum -4,0;
Gisteren: maximum -6,0
Vandaag: maximum -6,8.
Een paar uur geleden was de temperatuur -18,7 (was daar 1 uur in de nacht; intussen is bij sneeuwval de temperatuur weer opgelopen). De kans dat de temperatuur nog boven 0 komt is al klein geworden en wordt met de dag kleiner. Het wordt namelijk normaal in deze tijd ieder dag 0,6 graden kouder!
Bovengenoemde waarden liggen wel wat onder normaal. Op dit moment is Tx=-3 en Tn=-13 normaal. Eind oktober zijn de normalen: Tx=-13; Tg=-17 en Tn=-22. Dat zijn al waarden die bij ons alleen bij zeer hoge uitzondering in het noordoosten van ons land voorkomen. Zo vond ik bijvoorbeeld voor Eelde twee vergelijkbare waarden:
16 februari 1956: Tx=-11,2 ; Tg=-17,2 en Tn=-22,9
5 januari 1979 : Tx=-10,8 ; Tg=-17,0 en Tn=-22,0
In De Bilt is het etmaalgemiddelde nooit lager geweest dan -14,4. Edit: sinds 1901
Ik kijk dagelijks naar de temperaturen in die regio en het is verbazend wat een klimaat dat vrijwel geheel van straling afhankelijk is op die noordelijke breedte presteert. Op 25 augustus werd bij Jakoetsk nog 30,4 gemeten, vandaag dus rond -20. De maand oktober is eigenlijk al een wintermaand met normaal een gemiddelde van -8,3. Normaal is het koudegetal dan opgelopen tot 240. De eerste decade kent meestal nog vrij veel dooi overdag, maar vanaf half oktober is dat meestal afgelopen, al kan het bij aanvoer vanuit het zuiden nog wel tot begin november af en toe even dooien.
De vraag die mij nog bezig houdt: wanneer zal op de rivier de Lena bij Jakoetsk de ijsvorming beginnen? Ik heb al eens een ijsaangroeimodel losgelaten op het klimaat van Jakoetsk en ben daarbij uitgegaan van ijsvorming vanaf november. Je zou toch zeggen dat een laatste week van oktober met -15 gemiddeld ook op een stromende rivier ijs moet gaan geven. Ik kom daar nog een keer op terug.
De koudste plaatsen in Siberiƫ liggen nog iets meer naar het noordoosten. Bekende meetstations zijn Werchojansk en Ojmjakon. In Werchojansk is de winter op 11 oktober al definitief ingevallen; daar zag ik zonet een temperatuur van -19,9 terwijl het een paar uur daarvoor onder -20 geweest is.
Kampioen is Ojmjakon, dat in het bergland ligt. Daar viel de winter definitief in op 8 oktober. Op 13 oktober werd al -27,2 gemeten (vrijwel ons nationale record!) en een paar uur geleden -17,5. Het etmaalgemiddelde is daar normaal nu -15 en daalt tot -26 aan het eind van oktober.
Hier het
grafiekje van Ojmjakon van deze maand; de stipjes geven de hoogst en laagst ooit gemeten waarden. Zie ook hoe in een maand het klimatologisch gemiddelde met 20 graden keldert!
Quote selectie