De Gruwelijke Winter 16/17 deel X: Sneuvelende records

Bericht van: Micha (Bodegraven) , 27-10-2016 20:19 

Sneuvelende records

De Benelux zit weer diep in de winter. Bijna heel Europa zit diep in de winter. Maar het hevigst slaat de winter toe in een strook die langs de Baltische staten, Noord-Duitsland en Denemarken via de Benelux en Noord-Frankrijk naar de Britse Eilanden loopt. Op de kaarten kun je dat ook mooi zien: een diepblauwe tong met extreem lage t850’s volgt precies die route, eindigend in een soort paarse bel, met de Benelux precies in het midden ervan. Volgens mijn zwager in Toronto is het daar nog steeds nauwelijks winter, wat kan kloppen als ik op de kaarten kijk; dit jaar ligt het zwaartepunt van de kou overduidelijk in Europa, meer: Noordwest-Europa. Laat het in Canada maar eens regenen.

Op de kaarten zie je een klassieke, goed doortimmerde winterse drukverdeling: hogedruk vanaf Groenland tot diep in Rusland, lagedruk in de Middellandse Zee. Op de grens van de twee luchtsoorten wat depressietjes, die vooral in België steeds voor sneeuwbuien zorgen. In de Ardennen ligt inmiddels meer dan een meter sneeuw, maar ook een strook dwars door Vlaanderen ligt onder een imposante sneeuwlaag van minstens 30 cm.

Uit mijn dagboek: Verdorie 3 kwartier in de wachtstand bij de CV reparateur. Er kan pas morgen iemand komen. Hoe moeten wij hier de dag doorkomen? Bevroren of zo? In de woonkamer is het nu 6 graden en het kacheltje draait overuren, net als de haard. Gelukkig hebben we elektrische dekens, die leggen we maar op de bank om op te zitten, wolkjes blazend. Dit rit naar mijn werk in Hilversum was prachtig: met een opgaande zon dwars door een stijfbevroren Groene Hart. De witte reigers die je af en toe ziet steken geel af tegen het spierwitte landschap. Alles kraakt. Ik neem het krabben in de ochtend op de koop toe: wat is dit mooi! Tmin vannacht -14,3! Dat zijn toch keurige waardes. En het moet vannacht even gesneeuwd hebben want er ligt een dun laagje vers poeier.

De minimumtemperaturen zijn landelijk flink onderuit gegaan. In De Bilt werd het op neushoogte -18,6. Het laagste was Eelde, met -22,3. Op hoogte stroomt morgen nóg koudere lucht op ons af, voorafgegaan door een smal bandje met sneeuw. Ik ben benieuwd wat dat gaat betekenen. Zou het kouderecord er dan eindelijk eens aan gaan?

Es geht los
Het smalle bandje met sneeuw levert vooral in Oost-Nederland - dat er tot nu toe relatief rustig vanaf gekomen was, een onverwachte 10 cm sneeuw op. Tegen de tijd dat de neerslag Zuid-Holland bereikt heeft is het sneeuwgebiedje zo goed als verpieterd; de verdwaalde vlokjes zien er weliswaar gezellig uit in het licht van de lantaarnpaal, maar het dekje mag geen naam hebben. Achter dit storinkje wordt het stil.

Ik ga na een tijdje naar buiten (je moet er maar zin in hebben vanuit een ijskoud huis) en de glazen kou doet me denken aan nieuwjaarsnacht 1996-1997. Toen stond ik buiten om het feestgedruis even te ontvluchten en werd bijna in mijn gezicht geslagen door de kou. Diep inademen deed pijn aan de longen. De lucht was zó droog dat ik nauwelijks wolkjes blies. Dat soort lucht: hoelang had ik dat niet meer gevoeld? Zo droog, zo koud, zo geurloos? Die lucht adem ik nu weer in.

Weerwoord in actie
Op Weerwoord wordt druk gespeculeerd of er vannacht records gaan sneuvelen. De uitgangspunten zijn prima: er ligt op strategische plekken tussen de 20 en 25 cm sneeuw en de t850 zou vannacht onder de -25 moeten zakken. Met een compleet wegvallende wind en een extreem lage luchtvochtigheid houdt iedereen het voor mogelijk: als niet nu, wanneer dan wel?

“Dit wordt ‘m jongens en meisjes” vindt Doetinchem. “voor minder dan -30 doe ik het niet”
“Ik beken” klinkt het uit Leiden “dat dit toch wel enigszins winters aandoet. Tact -16,6 and dropping. Ik ben Wakker…”

Verschillende groepjes verzamelen zich om op jacht naar Het Record te gaan, gewapend met sensor, windmeter, mobiele weerhut, laptop en, vooral: iets sterks te drinken. De vraag is welke plek het meeste kans maakt. De Flevopolders, waar Ben in december de officieuze -28,8 klokte? De Hoge Veluwe? Of juist een diepe polder? Vanaf mijn elektrische deken probeer ik het allemaal te volgen, ook met de actuele kaart van Weerplaza. Ik stel vast dat hun kleurenschaal niet voorziet in temperaturen van onder de -23 - daarna wordt alles letterlijk zwart. Ik stel vooral vast dat mijn vingers zó koud zijn, dat de trackpad van mijn MacBook niet meer goed reageert op mijn bewegingen.

Aftellen
Om 22:45 duikt De Bilt onder de -20. Eelde klokt al -24,5. Lelystad is tweede met -22,3. In Vlaanderen wordt -20,1 gemeld. In mijn tuin blijf ik voorlopig hangen op -17,7. “Tuineffectje” schrijf ik ergens op Weerwoord. “altijd lekker warm. Ik ga de tuinstoelen pakken”
Een uur later is er niet veel veranderd. Het lijkt wel alsof de temperatuur niet verder wil zakken. Ben meldt, dat het drogere gedeelte van de lucht nog moet komen en dat dat rond 01:00 word verwacht.
00:30 uur: De Bilt: -22,6. Eelde -25,9. Lelystad -23,4. Wageningen -25,3. Iedereen houdt de adem in.
01:00 uur: De Bilt: -23,9. Eelde -26,4. Lelystad -23,3 (bah). Wageningen -26,1. Gaan we het redden?
Daarna gaat het ineens hard en blijkt Ben - zoals zo vaak - gelijk te hebben gehad.
01:30 uur: De Bilt: -25,6. Eelde -27,2 (bijna!). Lelystad -24,9 en Wageningen -26,1.
In heel Nederland ligt de temperatuur nu onder de -17 graden, iets dat ik maar zelden meegemaakt heb.
Weerwoord houdt de adem in. Iedereen is nog wakker. Dan meldt Ben als eerste “Ja!! We hebben ‘m!!! Marknesse -29,1 om 01:45 uur!! RECORD!!!”
Weerwoord barst uit in gejoel en melige teksten.
“Snif snif, dat ik dit nog mag meemaken” verwoordt een ontroerde Frank wat wij allemaal denken. Ik besluit er een borrel op te nemen - en ik ben vast niet de enige. Van binnen verwarmd maar van buiten totaal onderkoeld loop ik nog even de tuin in om dit bijzondere moment te incasseren en ook daarin ben ik vast niet de enige. Het voelt onwerkelijk koud en onwerkelijk mooi.

De volgende ochtend komen de onthutsende cijfers van deze nacht. In mijn eigen tuintje is het -23,1 geweest. Maar dat boeit niet. Eelde wint tóch en zet een nieuw record: -29,8. Lelystad volgt met -29,2. De recordjagers moeten hun data nog verwerken maar hebben boven de sneeuw bij Deelen -35,4 gemeten in een officiële opstelling. Op het uiterste zuidwesten van Nederland na heeft het overal met gemak meer dan 20 graden gevroren in deze unieke, verstilde en ijskoude nacht.

De volgende ochtend blijkt ook de waterleiding in mijn badkamer stukgevroren. Ook dat nog.

Bericht laatst bijgewerkt: 27-10-2016 20:41

De Gruwelijke Winter 16/17 deel X: Sneuvelende records   ( 1424)
Micha (Bodegraven) -- 27-10-2016 20:19
Tuineffectje 😀😀😀   ( 530)
Stefan (Wezep) ( 2m) -- 27-10-2016 20:30
Gek toch, ik kreeg kippevel toe ik las dat de records   ( 487)
Frans (Franeker) -- 27-10-2016 21:32
Re : De Gruwelijke Winter 16/17 deel X: Sneuvelende records   ( 350)
Eric, Amsterdam -- 27-10-2016 22:23
Re : De Gruwelijke Winter 16/17 deel X: Sneuvelende records   ( 343)
Martijn(Rozenburg) -- 27-10-2016 22:33
  Kippenvel tijdens het lezen 😀  
Jordi (Arnhem/Ruurlosebroek) -- 28-10-2016 13:32