Het wordt grimmig
Na de aanvankelijke opwinding over het Elstedengedoe stort de media zich op het steeds verder opstapelende koudenieuws. Het wereldnieuws wordt volledig naar de achtergrond gedrongen door de winterse beslommeringen van de Lage Landen en de rest van Europa, dat letterlijk kraakt in zijn voegen. Want zonder transport gaat de economische motor, die het toch al zwaar heeft, onvermijdelijk haperen.
De scheepvaart op de Rijn in Duitsland vindt nog slechts mondjesmaat plaats door de lage waterstand en de ijsgang. Vanaf Basel wordt al helemaal niet meer gevaren - daar liggen twee vastgelopen schepen vast in het ijs. De beelden daarvan doen grimmig aan. Bevroren wissels zorgen voor drama’s op het spoor, waardoor grote en veelsoortige transporten in de problemen komen. Wegen vriezen stuk of worden, door de langzaam maar gestaag aantrekkende oostenwind, steeds weer dichtgestoven en moeten weer worden vrijgemaakt. Alles loopt langzaam vast.
Europa is een poolstreek geworden en voor veel mensen is de lol er nu wel af. Maar niet voor veel Nederlanders en al helemaal niet voor de winterliefhebbers - hoewel ook hun winterliefde, hoe zeg je dat, langzaam bekoelt. Ik leid aan rijmdwang er moet daar even iets mee dus staat in mijn dagboek ineens:
Een Winterliefhebber op weerwoord
Had steeds wéér een woord voor een sneeuwsoort
Hoe koud het ook was
Hij bleef in zijn sas
En tekende sneeuw op een whiteboard
In Nederland en België, toch het epicentrum van de kou deze winter, wordt weliswaar gemopperd op de ongemakken, maar mensen maken er het beste van en de ijspret en het gedoe met sneeuw en ijs verbroedert. De NPO heeft een dagelijks ‘Schaatsjournaal’ en belicht elke dag een andere grote toertocht, met daarbij prachtig gemaakte beelden. Ik vind het fantastisch dat ons land op deze unieke manier wordt vastgelegd, ook voor het nageslacht. Misschien zullen we er later naar kijken en denken: ja, wat is Nederland toch mooi en ja: dát was nog eens een winter. Maar nu zitten we er nog middenin. En ja, het Schaatsjournaal sluit elke dag af met, zoals zij dat noemen, “De E-vraag”: komt er een tocht, en zo ja, wanneer? Zo nee, wat houdt die gekke Friezen dan toch tegen?
Elf Perikelen Tocht
Achter de schermen wordt in Leeuwarden natuurlijk druk vergaderd. Aan de vorst ligt het niet: het blijft gewoon hard vriezen. Op de weerkaarten zie ik een lagedrukzone (als je het al zo mag noemen) over de hele zuidelijke Middellandse Zee iets in betekenis toenemen, maar 995 hPa is niet echt lage druk. Wel in vergelijking met het enorme hogedrukbastion van 1055hPa ten noorden van ons. Daardoor komen de isobaren in onze streek iets dichter opeen te liggen, met als gevolg een aantrekkende oostenwind. Dat maakt de nachten minder koud, maar overdag wordt het nu echt gemeen koud: met een doorstaande droge en soms vlagerige oostenwind wordt het overdag hooguit -7 tot -9 en de stroming voert veel stratusvelden aan. De sneeuw, die nu best oud is, ziet er op straat grijs uit en sublimeert in die gortdroge wind. Op bomen en struiken ligt nog wat sneeuw, maar het grootste gedeelte is eraf gewaaid of gewoon verdampt. Ik heb al weken nauwelijks stoeptegels gezien, behalve bij mijn overbuurman, die keurig zijn stoepje schoonhoudt en kwistig met vaatwasmachinezout strooit. “Is veel goedkoper” roept hij me vrolijk toe, terwijl hij bezeten stukken ijs van de stoep losbikt. Ik voel me een soort Fin.
Dus aan het weer ligt het niet: overal is het ijs minstens 25 cm dik en nergens zijn wakken. De vorst houdt aan en wordt overdag zelfs scherper. Er moet daar in Friesland dus iets anders aan de hand zijn. Een Friese vriend van mij, die het bestuur adviseert over publiek-private projecten, appt mij desgevraagd terug: “Volgens mij zijn er twee grote issues: de openbare orde en de kou - het is nu gewoon te koud”. Ik denk even na en kijk naar de omstandigheden van de Helletocht van 1963 en inderdaad: met tienduizenden rijders is het onverantwoord om het evenement te laten plaatsvinden. Die openbare orde snap ik niet, maar dat zal wel opgelost worden. Toch? Of zou het zo zijn dat in deze, moderne tijd, Nederland gewoon niet meer in staat is om De Tocht te organiseren? Ik kan me dat nauwelijks voorstellen.
De Media
Het is achteraf misschien het inzichtelijker als ik wat nieuwskoppen van deze week eens belicht. Dat geeft me dan later een idee van deze ongekende, rare en opwindende en vooral ándere tijden waar we in leven.
“Vaart naar Waddeneilanden nu definitief gestremd - eilanden nu door de lucht bevoorraad” (nu.nl)
“Binnenvaart vraagt compensatie aan minister - Demissionair kabinet ziet ‘geen enkele ruimte’” (Elsevier)
“‘Elfstedenbestuur treuzelt onnodig’ - PVV boos om ‘verkwanselen nationale waarden’” (Telegraaf)
“Rutte: dit versterkt de band met Oekraïne” (Volkskrant)
“Brandweer in problemen door bevroren leidingen” (NRC)
“Minima moeten gecompenseerd worden voor extra energieheffing - Roemer pleit voor coulance” (Volkskrant)
“Laffe DiepFriezen durven schaatstochtje niet aan” (GeenStijl)
En zo gaat het maar door. Al met al weinig vrolijkheid.
Kouder en kouder
Dat gaat bij mij de pret niet drukken. Ik ga morgen in Nieuwkoop eindelijk het ijs op om te kijken hoe ver ik kom. Ja, het waait hard, ja, het KNMI vindt dat je beter binnen kan blijven en ja: ik ben nog aan het herstellen, maar ik ga gewoon eens krabbelen en we zien wel. Ik leg mijn schaatsen op de verwarming klaar, doe nog één rondje Weerwoord voor het slapen gaan en zie een herhalend patroon: de vorstgrens loopt van Madrid, over Rome tot aan Athene. Onze bovenluchttemperatiuur schommelt tussen de -12 en de -18. Nog koudere lucht ligt als twee diep-paarse bellen klaar: eentje in noordwest-Rusland, een andere meer bij Polen en die komen onvermijdelijk onze kant op. Dat is gewoon zeker: het patroon is volkomen vastgeroest en wat er ook gebeuren mag: dat komt de komende drie/ vier dagen gewoon alweer onze kant op. De wind zal daarbij ook nog aantrekken. Als ik dat zo zie, dan zal er voorlopig géén E-tocht worden gereden - óf de wedstrijd moet van de toertochten worden losgekoppeld, maar het lijkt me sterk dat dat zal gebeuren. Ik klap mijn laptop dicht en geloof het verder wel. Er wacht een heerlijk voorverwarmd bed op me. Buiten hoor ik, als ik in bed lig, de wind weer stevig waaien, harder dan gisteren en de bomen laten weer dat rare krakende geluid horen. Brrr.
Na de aanvankelijke opwinding over het Elstedengedoe stort de media zich op het steeds verder opstapelende koudenieuws. Het wereldnieuws wordt volledig naar de achtergrond gedrongen door de winterse beslommeringen van de Lage Landen en de rest van Europa, dat letterlijk kraakt in zijn voegen. Want zonder transport gaat de economische motor, die het toch al zwaar heeft, onvermijdelijk haperen.
De scheepvaart op de Rijn in Duitsland vindt nog slechts mondjesmaat plaats door de lage waterstand en de ijsgang. Vanaf Basel wordt al helemaal niet meer gevaren - daar liggen twee vastgelopen schepen vast in het ijs. De beelden daarvan doen grimmig aan. Bevroren wissels zorgen voor drama’s op het spoor, waardoor grote en veelsoortige transporten in de problemen komen. Wegen vriezen stuk of worden, door de langzaam maar gestaag aantrekkende oostenwind, steeds weer dichtgestoven en moeten weer worden vrijgemaakt. Alles loopt langzaam vast.
Europa is een poolstreek geworden en voor veel mensen is de lol er nu wel af. Maar niet voor veel Nederlanders en al helemaal niet voor de winterliefhebbers - hoewel ook hun winterliefde, hoe zeg je dat, langzaam bekoelt. Ik leid aan rijmdwang er moet daar even iets mee dus staat in mijn dagboek ineens:
Een Winterliefhebber op weerwoord
Had steeds wéér een woord voor een sneeuwsoort
Hoe koud het ook was
Hij bleef in zijn sas
En tekende sneeuw op een whiteboard
In Nederland en België, toch het epicentrum van de kou deze winter, wordt weliswaar gemopperd op de ongemakken, maar mensen maken er het beste van en de ijspret en het gedoe met sneeuw en ijs verbroedert. De NPO heeft een dagelijks ‘Schaatsjournaal’ en belicht elke dag een andere grote toertocht, met daarbij prachtig gemaakte beelden. Ik vind het fantastisch dat ons land op deze unieke manier wordt vastgelegd, ook voor het nageslacht. Misschien zullen we er later naar kijken en denken: ja, wat is Nederland toch mooi en ja: dát was nog eens een winter. Maar nu zitten we er nog middenin. En ja, het Schaatsjournaal sluit elke dag af met, zoals zij dat noemen, “De E-vraag”: komt er een tocht, en zo ja, wanneer? Zo nee, wat houdt die gekke Friezen dan toch tegen?
Elf Perikelen Tocht
Achter de schermen wordt in Leeuwarden natuurlijk druk vergaderd. Aan de vorst ligt het niet: het blijft gewoon hard vriezen. Op de weerkaarten zie ik een lagedrukzone (als je het al zo mag noemen) over de hele zuidelijke Middellandse Zee iets in betekenis toenemen, maar 995 hPa is niet echt lage druk. Wel in vergelijking met het enorme hogedrukbastion van 1055hPa ten noorden van ons. Daardoor komen de isobaren in onze streek iets dichter opeen te liggen, met als gevolg een aantrekkende oostenwind. Dat maakt de nachten minder koud, maar overdag wordt het nu echt gemeen koud: met een doorstaande droge en soms vlagerige oostenwind wordt het overdag hooguit -7 tot -9 en de stroming voert veel stratusvelden aan. De sneeuw, die nu best oud is, ziet er op straat grijs uit en sublimeert in die gortdroge wind. Op bomen en struiken ligt nog wat sneeuw, maar het grootste gedeelte is eraf gewaaid of gewoon verdampt. Ik heb al weken nauwelijks stoeptegels gezien, behalve bij mijn overbuurman, die keurig zijn stoepje schoonhoudt en kwistig met vaatwasmachinezout strooit. “Is veel goedkoper” roept hij me vrolijk toe, terwijl hij bezeten stukken ijs van de stoep losbikt. Ik voel me een soort Fin.
Dus aan het weer ligt het niet: overal is het ijs minstens 25 cm dik en nergens zijn wakken. De vorst houdt aan en wordt overdag zelfs scherper. Er moet daar in Friesland dus iets anders aan de hand zijn. Een Friese vriend van mij, die het bestuur adviseert over publiek-private projecten, appt mij desgevraagd terug: “Volgens mij zijn er twee grote issues: de openbare orde en de kou - het is nu gewoon te koud”. Ik denk even na en kijk naar de omstandigheden van de Helletocht van 1963 en inderdaad: met tienduizenden rijders is het onverantwoord om het evenement te laten plaatsvinden. Die openbare orde snap ik niet, maar dat zal wel opgelost worden. Toch? Of zou het zo zijn dat in deze, moderne tijd, Nederland gewoon niet meer in staat is om De Tocht te organiseren? Ik kan me dat nauwelijks voorstellen.
De Media
Het is achteraf misschien het inzichtelijker als ik wat nieuwskoppen van deze week eens belicht. Dat geeft me dan later een idee van deze ongekende, rare en opwindende en vooral ándere tijden waar we in leven.
“Vaart naar Waddeneilanden nu definitief gestremd - eilanden nu door de lucht bevoorraad” (nu.nl)
“Binnenvaart vraagt compensatie aan minister - Demissionair kabinet ziet ‘geen enkele ruimte’” (Elsevier)
“‘Elfstedenbestuur treuzelt onnodig’ - PVV boos om ‘verkwanselen nationale waarden’” (Telegraaf)
“Rutte: dit versterkt de band met Oekraïne” (Volkskrant)
“Brandweer in problemen door bevroren leidingen” (NRC)
“Minima moeten gecompenseerd worden voor extra energieheffing - Roemer pleit voor coulance” (Volkskrant)
“Laffe DiepFriezen durven schaatstochtje niet aan” (GeenStijl)
En zo gaat het maar door. Al met al weinig vrolijkheid.
Kouder en kouder
Dat gaat bij mij de pret niet drukken. Ik ga morgen in Nieuwkoop eindelijk het ijs op om te kijken hoe ver ik kom. Ja, het waait hard, ja, het KNMI vindt dat je beter binnen kan blijven en ja: ik ben nog aan het herstellen, maar ik ga gewoon eens krabbelen en we zien wel. Ik leg mijn schaatsen op de verwarming klaar, doe nog één rondje Weerwoord voor het slapen gaan en zie een herhalend patroon: de vorstgrens loopt van Madrid, over Rome tot aan Athene. Onze bovenluchttemperatiuur schommelt tussen de -12 en de -18. Nog koudere lucht ligt als twee diep-paarse bellen klaar: eentje in noordwest-Rusland, een andere meer bij Polen en die komen onvermijdelijk onze kant op. Dat is gewoon zeker: het patroon is volkomen vastgeroest en wat er ook gebeuren mag: dat komt de komende drie/ vier dagen gewoon alweer onze kant op. De wind zal daarbij ook nog aantrekken. Als ik dat zo zie, dan zal er voorlopig géén E-tocht worden gereden - óf de wedstrijd moet van de toertochten worden losgekoppeld, maar het lijkt me sterk dat dat zal gebeuren. Ik klap mijn laptop dicht en geloof het verder wel. Er wacht een heerlijk voorverwarmd bed op me. Buiten hoor ik, als ik in bed lig, de wind weer stevig waaien, harder dan gisteren en de bomen laten weer dat rare krakende geluid horen. Brrr.
Bericht laatst bijgewerkt: 29-10-2016 02:06
Alles kan. Elke keer weer. Gratis Weerwoord-download: Boek: De Gruwelijke Winter
