De Gruwelijke Winter 16/17 XIII: Tocht op de tocht
Bericht van: Micha (Bodegraven) , 31-10-2016 00:41
Tocht op de tocht
Het enige dat de aanhoudende winterkou ervan weerhoudt eentonig te worden is de geleidelijke, steeds verder gaande verscherping ervan. Kan dat dan? Blijkbaar wel. Het is inmiddels normaal dat het overdag matig, soms streng blijft vriezen bij een niet-aflatende oostenwind en de laatste twee dagen is de Tmax in De Bilt niet boven de -8,7 graden geweest. In Vlissingen was het nog ‘aangenaam’ bij -6,2, maar in Eelde bijvoorbeeld stokte het kwik bij -10,7, bij een Oostenwind 5Bft. En hoewel er dus werkelijk overal ijs ligt wordt er nauwelijks geschaatst omdat het gewoon te koud is.
De Tocht gaat daardoor voorlopig ook niet van start, hoewel de aan basisvoorwaarde - genoeg ijs - ruimschoots is voldaan. Er zijn alleen twéé kwesties: De kou dus, die het onverantwoord maakt, én de openbare orde. Dat ergert mij. Ik vind dat te vaag. Wat is dan het probleem? Ik trek mijn stoute schoenen aan en app een oude toneelvriend van me die in het nu demissionaire kabinet zit. Ik verwacht niks - hij zal het wel druk genoeg hebben - maar ik wil het gewoon weten. Dus app ik, op de bonnefooi, op het ons bekende Leidse Studententoontje:
“Zeg jongeman, wat is dat voor gezeik met die openbare orde en waarom regel je dat niet gewoon”
Ik krijg verrassend genoeg meteen antwoord:
- “Dat wil je niet weten. Je wilt niet weten wat ik weet. Het is geen feest”
Ik moet hier even op kauwen. Wat kan het zijn? Gewoon, te veel mensen? Of is er iets anders. Dus app ik:
“Willen je vrienden van ISIS soms onaangekondigd meedoen zonder eerst keurig - en zoals het heurt - Lid te zijn geworden?"
- “Warm. Ik laat het hierbij”
Ik weet genoeg en vervloek de wereld waarin we terecht zijn gekomen waarin alles dat vertrouwd, bijzonder en traditioneel is op de een of andere manier steeds weer moeilijker en moeilijker wordt. Alsof het niet mág. De volgende dag lees ik in de krant “Terrorismedreiging Elfstedentocht” en ik vloek zeer binnensmonds zeer hartgrondig. Het is dus zo. Het is natuurlijk ondoenlijk om héél Friesland te beveiligen en wie kwaad wil, kan kwaad doen snap ik, en dat snapt iedereen. Wat een ontzettend zuur verhaal, en ik hoop dat de oorzaak van de dreiging snel kan worden weggenomen, zodat dát in elk geval naar de achtergrond verdwijnt.
Het Weer
Het weer is nog steeds het alomtegenwoordige thema; iedereen heeft het erover en ook op televisie en in de kranten en op het web gaat het nergens anders meer over. De algemene teneur is, dat men het zat is. Het zout is op, boodschappen en brandstof zijn veel duurder geworden. Iedereen vreest de energie-eindafrekening, zeker met de extra 34% ‘solidariteitsheffing’: het NIBUD heeft berekend dat deze winter het gemiddelde Nederlandse gezin nú al € 450 extra gaat kosten en dat is, zeggen ze, een voorzichtige inschatting. Bovenal heeft met het gewoon heel erg koud. En het einde is in geen velden of wegen te bekennen.
Op de weerkaarten zien we dat de gordel van lage(re) druk in het zuiden uitdiept en dat er zowaar een depressie ontstaat. Deze is enorm van omvang en lijkt zich in de modellen langzaam naar het noorden te gaan verplaatsen. Maar ons moederhoog geeft geen krimp, zodat wij kunnen rekenen op nóg meer wind en wat meer kans op neerslag. Op de weerkaart zie je één lange glijbaan van de koudst denkbare luchtsoort op het noordelijk halfrond die, onder Nova Zembla langs, met een bocht via Wit-Rusland naar de Benelux gevoerd wordt. Soms vormen zich koudeputjes die als storingen over trekken. Pas onder IJsland houdt deze oostelijke glijbaan op, en de Oceaan houd zich, ook nu, ongekend rustig. Van een poolwervel is al weken nauwelijks sprake meer - die is niet alleen afwezig, die is omgedraaid,
Voor ons betekent dat een nog verdere verscherping van de vorst. De KNMI meerdaagse luidt als volgt: “Zeer koud, met zowel overdag als ’s nachts meest strenge vorst. Daarbij staat een krachtige tot harde oostenwind. Aan het eind van de periode mogelijk iets minder koud” - en daar laat met het bij. En wat boeit het ook of het 14 of 16 graden vriest? Het is gewoon vies koud buiten en grijs.
Alles wat vloeibaar was wordt vast
De Grote Rivieren zijn de afgelopen dagen min of meer dichtgevroren. Eerder zag ik al indrukwekkende foto’s uit Rotterdam met ijsschotsen op de Maas. Ik ben opgegroeid aan die Maas en kan me dat soort schotsen uit mijn jeugd niet herinneren. Het water was vroeger wel aanzienlijk vervuilder - en vooral zouter door de Kali-mijnen in Frankrijk, maar de zaak ligt nu zo goed als dicht; de schotsen botsen op elkaar en vormen binnen twee etmalen een plak ijs die bij Maassluis begint en helemaal tot in Basel doorloopt. De ijsgrens groeit in een etmaal voorbij Hoek van Holland de zee op en op de satellietfoto zie je een soort Derde Maasvlakte ontstaan in de Noordzee, waar het zoete water als ijsprut en later -korst de Noordzee in steekt.
Ook op de Noordzee vormt zich ijs. Op een zondag neem ik mijn gezin mee naar Scheveningen om het fenomeen van zee-ijs te bekijken. Het is werkelijk schitterend. Begin oktober zat ik hier nog met een glas witte wijn de nazomer te incasseren. Nu liggen op het strand merkwaardige, abstracte witte ijsvormen en er is niet zo iets als een branding. Het water is een soort dikke ‘slush’ geworden dat een ritselend, twinkelend geluid maakt. Verderop de zee deinen traag ijsschotsen. Ik heb zo iets nog nooit gezien. We houden het door de snijdende kou niet echt lang uit en zelfs mijn fototoestel weigert dienst; de batterij doet niets meer. Dat kan ook wel, bij -8 en een straffe oostenwind.
De weg naar huis levert weer de nodige standaardproblemen van deze winter op: om het asfalt niet verder te beschadigen geldt een maximumsnelheid van 70 km/h. Maar tussen Bleiswijk en Gouda staan we stil op de A12. De steeds harder waaiende oostenwind verplaatst sneeuwduinen en die ‘wandelen’ ook over snelwegen heen. Op dit moment wordt geprobeerd de A12 weer berijdbaar te maken en we moeten wachten. Ik zet de radio aan en hoor net het bericht dat ‘de terroristische elfstedencel is opgerold. De plannen bleken in een vroeg stadium maar worden door Justitie wel serieus genomen. De minister verklaarde dat wat hem betreft daarmee het directe gevaar geweken is en sprak de hoop uit op iets minder strenge vorst, zodat dit “prachtige volksfeest eindelijk zijn doorgang kan vinden”’.
In Friesland wordt verheugd gereageerd op dit bericht. Men denkt er hardop over na om de wedstrijd en de toertocht van elkaar los te koppelen, zodat er wél een tocht verreden kan worden en er wél een winnaar kan zijn, maar er de volgende dag niet 12.000 toertochtschaatsers op de amputatie-afdeling van het ziekenhuis zitten te wachten op onaangename behandelingen van bevroren ledematen of andere vitale uitsteeksels.
Mijn eigen dagboek:
Vandaag wel bijzonder: de Tmax is de hele dag niet boven de -10 uitgekomen. Om 23:00 passeerde een sneeuwlijntje dat hier, wat zal het zijn? 4 cm? heeft achtergelaten maar het spul is zó licht dat het meteen weer wegwaait. Ik ben even naar de resten van het duintje gaan kijken dat overbleef na de decembergekte en dat is werkelijk harder dan beton. Erop ligt de sneeuw van deze januariwinter (bij elkaar toch wel 15 cm) en dat is veel meer broos. Ik schuif die lagen heel makkelijk van elkaar af en ik snap lawines nu beter, bedenk ik me. De A12 is nadat wij erdoor waren trouwens helemaal dichgestoven. Het duin daar groeit net zo hard aan als men het wegwerkt. Ik heb te doen met de kerels die nu, in dit weer, daar aan het werk zijn; dat zijn echte helden met hectobunders borsthaar. Respect! Tact trouwens -14,8 Tact woonkamer 16 graden en verder stook ik gewoon niet. We wennen er maar aan. Uithuizermeeden meet nu al -18,3 bij O 5Bft. Morgen weer zo’n dag. Ach ja: we raken eraan gewend.
Het enige dat de aanhoudende winterkou ervan weerhoudt eentonig te worden is de geleidelijke, steeds verder gaande verscherping ervan. Kan dat dan? Blijkbaar wel. Het is inmiddels normaal dat het overdag matig, soms streng blijft vriezen bij een niet-aflatende oostenwind en de laatste twee dagen is de Tmax in De Bilt niet boven de -8,7 graden geweest. In Vlissingen was het nog ‘aangenaam’ bij -6,2, maar in Eelde bijvoorbeeld stokte het kwik bij -10,7, bij een Oostenwind 5Bft. En hoewel er dus werkelijk overal ijs ligt wordt er nauwelijks geschaatst omdat het gewoon te koud is.
De Tocht gaat daardoor voorlopig ook niet van start, hoewel de aan basisvoorwaarde - genoeg ijs - ruimschoots is voldaan. Er zijn alleen twéé kwesties: De kou dus, die het onverantwoord maakt, én de openbare orde. Dat ergert mij. Ik vind dat te vaag. Wat is dan het probleem? Ik trek mijn stoute schoenen aan en app een oude toneelvriend van me die in het nu demissionaire kabinet zit. Ik verwacht niks - hij zal het wel druk genoeg hebben - maar ik wil het gewoon weten. Dus app ik, op de bonnefooi, op het ons bekende Leidse Studententoontje:
“Zeg jongeman, wat is dat voor gezeik met die openbare orde en waarom regel je dat niet gewoon”
Ik krijg verrassend genoeg meteen antwoord:
- “Dat wil je niet weten. Je wilt niet weten wat ik weet. Het is geen feest”
Ik moet hier even op kauwen. Wat kan het zijn? Gewoon, te veel mensen? Of is er iets anders. Dus app ik:
“Willen je vrienden van ISIS soms onaangekondigd meedoen zonder eerst keurig - en zoals het heurt - Lid te zijn geworden?"
- “Warm. Ik laat het hierbij”
Ik weet genoeg en vervloek de wereld waarin we terecht zijn gekomen waarin alles dat vertrouwd, bijzonder en traditioneel is op de een of andere manier steeds weer moeilijker en moeilijker wordt. Alsof het niet mág. De volgende dag lees ik in de krant “Terrorismedreiging Elfstedentocht” en ik vloek zeer binnensmonds zeer hartgrondig. Het is dus zo. Het is natuurlijk ondoenlijk om héél Friesland te beveiligen en wie kwaad wil, kan kwaad doen snap ik, en dat snapt iedereen. Wat een ontzettend zuur verhaal, en ik hoop dat de oorzaak van de dreiging snel kan worden weggenomen, zodat dát in elk geval naar de achtergrond verdwijnt.
Het Weer
Het weer is nog steeds het alomtegenwoordige thema; iedereen heeft het erover en ook op televisie en in de kranten en op het web gaat het nergens anders meer over. De algemene teneur is, dat men het zat is. Het zout is op, boodschappen en brandstof zijn veel duurder geworden. Iedereen vreest de energie-eindafrekening, zeker met de extra 34% ‘solidariteitsheffing’: het NIBUD heeft berekend dat deze winter het gemiddelde Nederlandse gezin nú al € 450 extra gaat kosten en dat is, zeggen ze, een voorzichtige inschatting. Bovenal heeft met het gewoon heel erg koud. En het einde is in geen velden of wegen te bekennen.
Op de weerkaarten zien we dat de gordel van lage(re) druk in het zuiden uitdiept en dat er zowaar een depressie ontstaat. Deze is enorm van omvang en lijkt zich in de modellen langzaam naar het noorden te gaan verplaatsen. Maar ons moederhoog geeft geen krimp, zodat wij kunnen rekenen op nóg meer wind en wat meer kans op neerslag. Op de weerkaart zie je één lange glijbaan van de koudst denkbare luchtsoort op het noordelijk halfrond die, onder Nova Zembla langs, met een bocht via Wit-Rusland naar de Benelux gevoerd wordt. Soms vormen zich koudeputjes die als storingen over trekken. Pas onder IJsland houdt deze oostelijke glijbaan op, en de Oceaan houd zich, ook nu, ongekend rustig. Van een poolwervel is al weken nauwelijks sprake meer - die is niet alleen afwezig, die is omgedraaid,
Voor ons betekent dat een nog verdere verscherping van de vorst. De KNMI meerdaagse luidt als volgt: “Zeer koud, met zowel overdag als ’s nachts meest strenge vorst. Daarbij staat een krachtige tot harde oostenwind. Aan het eind van de periode mogelijk iets minder koud” - en daar laat met het bij. En wat boeit het ook of het 14 of 16 graden vriest? Het is gewoon vies koud buiten en grijs.
Alles wat vloeibaar was wordt vast
De Grote Rivieren zijn de afgelopen dagen min of meer dichtgevroren. Eerder zag ik al indrukwekkende foto’s uit Rotterdam met ijsschotsen op de Maas. Ik ben opgegroeid aan die Maas en kan me dat soort schotsen uit mijn jeugd niet herinneren. Het water was vroeger wel aanzienlijk vervuilder - en vooral zouter door de Kali-mijnen in Frankrijk, maar de zaak ligt nu zo goed als dicht; de schotsen botsen op elkaar en vormen binnen twee etmalen een plak ijs die bij Maassluis begint en helemaal tot in Basel doorloopt. De ijsgrens groeit in een etmaal voorbij Hoek van Holland de zee op en op de satellietfoto zie je een soort Derde Maasvlakte ontstaan in de Noordzee, waar het zoete water als ijsprut en later -korst de Noordzee in steekt.
Ook op de Noordzee vormt zich ijs. Op een zondag neem ik mijn gezin mee naar Scheveningen om het fenomeen van zee-ijs te bekijken. Het is werkelijk schitterend. Begin oktober zat ik hier nog met een glas witte wijn de nazomer te incasseren. Nu liggen op het strand merkwaardige, abstracte witte ijsvormen en er is niet zo iets als een branding. Het water is een soort dikke ‘slush’ geworden dat een ritselend, twinkelend geluid maakt. Verderop de zee deinen traag ijsschotsen. Ik heb zo iets nog nooit gezien. We houden het door de snijdende kou niet echt lang uit en zelfs mijn fototoestel weigert dienst; de batterij doet niets meer. Dat kan ook wel, bij -8 en een straffe oostenwind.
De weg naar huis levert weer de nodige standaardproblemen van deze winter op: om het asfalt niet verder te beschadigen geldt een maximumsnelheid van 70 km/h. Maar tussen Bleiswijk en Gouda staan we stil op de A12. De steeds harder waaiende oostenwind verplaatst sneeuwduinen en die ‘wandelen’ ook over snelwegen heen. Op dit moment wordt geprobeerd de A12 weer berijdbaar te maken en we moeten wachten. Ik zet de radio aan en hoor net het bericht dat ‘de terroristische elfstedencel is opgerold. De plannen bleken in een vroeg stadium maar worden door Justitie wel serieus genomen. De minister verklaarde dat wat hem betreft daarmee het directe gevaar geweken is en sprak de hoop uit op iets minder strenge vorst, zodat dit “prachtige volksfeest eindelijk zijn doorgang kan vinden”’.
In Friesland wordt verheugd gereageerd op dit bericht. Men denkt er hardop over na om de wedstrijd en de toertocht van elkaar los te koppelen, zodat er wél een tocht verreden kan worden en er wél een winnaar kan zijn, maar er de volgende dag niet 12.000 toertochtschaatsers op de amputatie-afdeling van het ziekenhuis zitten te wachten op onaangename behandelingen van bevroren ledematen of andere vitale uitsteeksels.
Mijn eigen dagboek:
Vandaag wel bijzonder: de Tmax is de hele dag niet boven de -10 uitgekomen. Om 23:00 passeerde een sneeuwlijntje dat hier, wat zal het zijn? 4 cm? heeft achtergelaten maar het spul is zó licht dat het meteen weer wegwaait. Ik ben even naar de resten van het duintje gaan kijken dat overbleef na de decembergekte en dat is werkelijk harder dan beton. Erop ligt de sneeuw van deze januariwinter (bij elkaar toch wel 15 cm) en dat is veel meer broos. Ik schuif die lagen heel makkelijk van elkaar af en ik snap lawines nu beter, bedenk ik me. De A12 is nadat wij erdoor waren trouwens helemaal dichgestoven. Het duin daar groeit net zo hard aan als men het wegwerkt. Ik heb te doen met de kerels die nu, in dit weer, daar aan het werk zijn; dat zijn echte helden met hectobunders borsthaar. Respect! Tact trouwens -14,8 Tact woonkamer 16 graden en verder stook ik gewoon niet. We wennen er maar aan. Uithuizermeeden meet nu al -18,3 bij O 5Bft. Morgen weer zo’n dag. Ach ja: we raken eraan gewend.
Bericht laatst bijgewerkt: 31-10-2016 02:20
Alles kan. Elke keer weer. Gratis Weerwoord-download: Boek: De Gruwelijke Winter