Ik heb een aantal op-en-top winterervaringen in mijn geheugen staan, maar wat er de afgelopen dagen gebeurd is zal denk ik nooit meer overtroffen worden. Nu, twee dagen later zitten we weer waar we eigenlijk de hele winter al waren: ingesneeuwd en bevroren, maar de storm is tenminste gaan liggen. Ik pak even mijn handgeschreven aantekeningen van de afgelopen dagen erbij, want er gebeurde zoveel.
Vrijdag 17 februari
07:30. Op Weerwoord gekeken. Noordwolde meldt lichte sneeuw bij een aantrekkende noordoosten wind. Systeem is op de satelliet echt enorm en reikt van midden-Zweden tot onze grens. Druk in de kern gedaald tot 975 hpa. Tact bij mij -8,8, weinig wind, wel vage dunne sluierbewolking.
08:30. Noordwolde meldt sneeuw bij oost 6 en -7,4 graden. Hier nog niks aan de hand. Media doen lacherig over waarschuwing premier gisteravond. “Aandachttrekkerij om peilingen te keren?” vraagt de Volkskrant zich af. Bij mij nu zwaar bewolkt en ietsje meer wind, zzo.
09:15. Noordwolde meldt plots ‘Whiteout’ bij noordoost 7 en -7,8 graden. In Beilen sneeuwt het nu ook. Op de Duitse buienradar zie ik het systeem alsmaar groeien en groeien er lijkt wel geen einde aan te komen.
10:05. Iemand op Weerwoord vraagt zich af waarom er geen berichten uit het noorden meer komen. Bij mij nu lichte sneeuw, aantrekkend oostenwindje, tact -5,6 dus waar hebben we het over.
10:15. Hee, het wordt donkerder in plaats van lichter. De wind is in korte tijd behoorlijk toegenomen en de sneeuw die er lag is overal in hoekjes geblazen. Het gras is stijfbevroren maar bijna kaal. Het sneeuwt wel in heel kleine vlokjes. Maar die wind! Op de Veluwe zijn bomen omgewaaid lees ik op Twitter. Ik zie filmpjes van sneeuwdrift waarin je niets ziet. Het noorden zit weer eens zonder stroom want daar is geen contact meer mee – niet via internet, in elk geval.
10:35. Holy shit wat is dit? Het sneeuwt ineens echt ENORM hard én het stormt. De wind giert echt om het huis, ik hoor het kraken, echt van die rukwinden. Buiten zie ik een wit waas door de straat jagen en op het dak van de overburen vormen zich geometrische patronen die steeds van vorm veranderen. Er klinkt een fluitend geluid in de schoorsteen en af en toe waait er sneeuw naar binnen DOOR DE SCHOORSTEEN terwijl er vuur brandt. Tact -7,8 en dalend!
11:00. OK ik ga het bad vullen met heet water, (eerst nog even lang douchen) en dan de kranen aftappen.
12:30. Het gáát maar door! KNMI actueel geeft nu voor het noordoosten -9,8 graden, noordoostenwind kracht 8, zware sneeuw. Bij mij een harde oostenwind, heel fijne dichte sneeuwwaas en tact in de tuin -8,3. Sneeuwduinen in de straat, sommige auto’s half ingesneeuwd, andere nog helemaal clean. Raar!
13:15. Mijn vrouw belt uit haar werk in Leiden (daar complete Whiteout) dat ze niet naar huis kan komen omdat er geen treinen rijden. Of ik haar kan komen halen. Ik weet niet wat te doen. Weerwoord om advies gevraagd, die zeggen dat ik gestoord ben als ik de weg op ga.
13:30. Toch geprobeerd naar Leiden te rijden maar na 100 meter is dat al volkomen kansloos: op de kruising van mijn straat op de hoofdstraat ligt een sneeuwduin van een halve meter hoog en ik kan daar niet omheen en loop vast. De wind heeft vrij spel en straten bestaan gewoon niet meer – op plekken. Op andere plekken lijkt er niets aan de hand. Ik moet de auto achterlaten want er is niemand om me te helpen. Ik word bijna omvergeblazen door de jankende wind en het sneeuwstof vindt elke kier, hoe klein ook, van mijn kleding. Maar ik sta midden in dit natuurgeweld en ik vind het FANTASTISCH!.
14:00. Weer thuis. Vrouw gebeld, avontuur uitgelegd. Ze is niet de enige. We wachten af.
16:00. Weinig verandering. Buiten wordt het wordt steeds abstracter. Tact hier -8,9 en wind (ik heb geen meter) keihard, sneeuw steeds dichter, een horizontaal voortrazend wit gordijn. Internet ligt er uit – ik denk Ziggo kastje bevroren of stuifsneeuw in huisje naar binnen gestoven. Stuifsneeuw ook in mn keuken bij de achterdeur door een kier. Wind neemt nu weer toe.
16:41. ^#&*^*&@)(*$@% het licht gaat weer eens uit. Ik dacht dat we dat nou wel gehad hadden. Vraag me af hoe het met m’n meisje is. Dochter vandaag gelukkig thuisgebleven.
17:00. Het is echt eng. Huis trilt van de wind die aan het huis rukt. Buiten zie je als je goed kijkt een wit waas. Ik moest even naar buiten om hout te halen maar het is echt bizar koud, je hoort alleen maar het geraas en gefluit van de wind. Sneeuwstof waait in mijn ogen. De enorme conifeer van buren kraakt vervaarlijk. Sneeuw in mijn tuin op punten al opgewaaid tot (ik schat) een meter hoog.
18:00. Gegeten: knakworstjes met op het fornuis ontdooid brood. Huis koelt razendsnel af. Tact buiten -9,3, binnen 6 graden and dropping. Alle kaarsen aan. Aan de vlammetjes zie ik dat het zelfs in huis waait.
20:00. Hoe lang gaat dit zo door? Dochter wordt bang. Ik leg uit dat we veilig zijn, dat zijn we ook. Maak me zorgen om m’n vrouw.
21:30. Ik zie aan de voorkant van mijn huis dat de sneeuw is opgewaaid tegen mijn ramen. Streep van 20 cm sneeuw reflecteert het kaarslicht van binnen en groeit hard aan. Auto’s bijna helemaal ingesneeuwd.
22:00. Nu tegen de ruiten een cm of 50 opgewaaid. Het gaat maar door. Ik ga water warm maken en in flessen doen om in bed te leggen. Dochter speelt piano – je moet wat.
23:00. Ik ga proberen te slapen maar ik maak me toch zorgen. Kan het niet uitleggen: het is gewoon de gewelddadigheid van dit weer die me intimideert. Hoe zou het met m’n vrouw zijn? Dochter en ik gaan ons weegs met ieder drie flessen ziedend heet water voor onder de wol. In bed hoor ik de wind gieren en het huis kraken. Af en toe wil ik naar buiten kijken maar het is te donker om iets te zien.
23:55. In een klap wakker na enorm gekraak. Conifeer van de buren is denk ik omgewaaid. Niet op huizen maar wel op een tuinhuisje denk ik – als ie pal west is omgegaan tenminste. Ik steek heel even mijn hoofd uit het raam maar dat heeft geen zin: het sneeuwt te hard en het is te koud en te donker. Het sneeuwstof verblindt me meteen. Ik kruip weer in mijn warme bed en bedenk: dit houdt een keer op, en daarmee val ik in slaap.
Zaterdag 18 februari
06:15. Wakker door de kou. Flessen afgekoeld, neus bijna bevroren. IJs op glas water naast mijn bed. Snel aankleden. Dochter is ook al wakker, zij heeft de haard al aan (‘die gloeide nog’ zei ze). Fijn. Huis kouder dan ooit maar ik weet niet hoe koud, want m’n weerstation is ermee opgehouden. Kaarsen aan, koffie drinken, water koken voor in flessen (voor onder je trui). Goed denkwerk, dat volle bad! Wind iets minder lijkt het.
07:00. Het wordt nu langzaam licht en je kunt buiten iets zien. Sneeuw tegen woonkamerraam tot ooghoogte opgestoven. Ik moet in de vensterbank klimmen om naar buiten te kijken. Wat ik zie kan ik niet echt beschrijven. Het is angstaanjagend schitterend. Op plekken ligt er meer dan een meter sneeuw maar het is ongelijk verdeeld. Het sneeuwt nog steeds, licht, maar de stevige windvlagen zwiepen wit poeder door de straat en alle sculpturen in wit die je ziet veranderen steeds weer van vorm. De voordeur moest ik maar niet open doen denk ik.
08:00. Ontbeten, koffie gedronken, dik ingepakt en in ga buiten kijken. ’t Waait nog steeds flink. Er ligt een wit poeder in de tuin dat stroef aanvoelt. Het komt soms tot mijn knieën, soms tot mijn middel, dan weer tot mijn enkels. Heel grillig. Boom buren inderdaad op tuinhuisje van hun andere buren geland. Voorkant huis min of meer in een manshoog sneeuwduin ‘ingepakt’ maar dat is óók een vorm van isolatie, bedenk ik me. Goed dat ik de voordeur niet heb open gedaan.
09:30. Het is nu licht, maar de wind en de sneeuw nemen gek genoeg weer toe. Zat ik dan even in het ‘oog’? Zou dat kunnen? Geen auto is meer herkenbaar. Ik weet welke bobbel de mijne is. Ineens zie ik mezelf midden in de zomer puffend over deze straat lopen terwijl het 32 graden is en dat levert mentale kortsluiting op: hoe kan dit? Ik ga weer naar binnen.
11:00. Uren giert de wind weer om het huis. Buiten zie je niets meer dan wit stof in verschillende snelheden voorbijvliegen. Het raam aan de straatkant is nu bijna helemaal ingesneeuwd door het duin dat hoger en hoger wordt. Ik moet af en toe de keukendeur opendoen om een pad vrij te houden naar mijn hout. Conservatief schat ik dat er 40 cm is gevallen hier. Of toch 30? Of meer?
12:30. Het licht ging even aan, maar toen meteen weer uit. Zijn we wel gewend.
13:45. Licht gaat weer aan en blijft aan – 15 minuten ongeveer en dan wordt het weer stil. Maar de verwarming heeft even gedraaid en wij zijn er met onze ruggen tegenaan gaan zitten. Tact woonkamer steeg snel van 3 naar 9 graden zag ik op de thermostaat. De wind lijkt nu toch echt minder te worden! Eindelijk!
14:30. Er verandert iets in het weer: de wind wordt duidelijk minder maar het sneeuwen wordt juist intensiever. Is dit het ‘tot stilstand’ komen van de depressie? Zo ja: hoe lang gaat het nog door?
15:00. Ik ben ook een sukkel. Ik had nieuwe batterijen gekocht en ja: als je die ook gebruikt dan doet je weerstation het weer. Ik schrik. Tact buiten: -9,9. Binnen: 2,2.
16:00. Het sneeuwt nu HEEL ERG HARD in fijne dichte vlokjes. De laag buiten groeit en groeit. Ik schat dat er in dit tempo per uur minstens 7 cm bij valt.
16:45. En toen was het klaar. Ineens sneeuwt het bijna niet meer. Gek genoeg vindt iets in mij dat tóch jammer. In het noorden zie ik de bewolking breken. De wind neemt snel af. Het wordt onwerkelijk stil na anderhalf etmaal herrie en geweld.
17:00. Volkomen onbewolkt en stil buiten. Ik ga hout pakken en dit is onwerkelijk; ik schat dat er MINSTENS 60 cm sneeuw ligt in mijn tuin, op de egale plekken. De voorkant van mijn huis is onherkenbaar, de straat bestaat niet meer. Waar ooit auto’s stonden zijn zachte bobbels in een wit, egaal veld te zien. De laatste uren sneeuw hebben de scherpe randjes van de sneeuwvormen die door de wind waren gemaakt afgehaald. Het is volkomen stil onder een indigo hemel met twinkelende sterren. Als ik naar binnen loop on de temperatuur te checken floept het licht aan. En het blijft aan. De verwarming springt aan, de server gaat weer draaien, apparaten zeggen ‘piep’. Buiten is het -12,3 graden. Binnen wordt het snel warmer.
18:00. En toen ging de telefoon. Mijn vrouw had op de bonnefooi een oude vriendin in Leiden bezocht (dat was al een martelgang om daar te komen) en ze hadden het samen uitgezeten. En hoewel ook zij zich zorgen hadden gemaakt, hadden ze een heerlijke en knusse avond gehad. Godzijdank!
19:30. Nog steeds geen TV en geen internet en geen data. Ik her-ontdek het good old sms’en. Op de radio wordt langzaam duidelijk wat zich in Nederland de afgelopen etmalen heeft afgespeeld: het is met recht een nationale ramp te noemen. Om dat te illustreren zal ik later de krantenartikelen toevoegen: die geven een beter beeld dan wat ik kan vertellen: mijn actieradius is maar 100 meter geweest – en nog niet veel groter. De berichten uit heel Nederland klinken rampzalig. Maar niemand weet iets. Vanavond lees ik dan maar een boekje, gezeten op een elektrische deken. Tact nu -12,8.