16 januari 1963:
De winter begint nog groter allure te vertonen. Zoals het een grote winter betaamt komt de vorst na een zwak moment weer terug. En hoe! Twee koudegolven hebben we achter de rug, de kou duurt nu bijna vier weken, met alle grote problemen vandien, en daar barst het gewoon weer los.
Weer zo’n bijzondere dag, met een robuuste vorstinval, waar ik een duidelijke herinnering aan heb. Die vorst-inval was vooral markant in het westen en noordwesten van het land. Midden in de nacht ging de wind om van west naar oost met een scherpe temperatuurdaling. Bij ons (Voorburg) een daling van 8 graden in een paar uur. (Zie ook het dagboek). Ik zal proberen de situatie van uur tot uur te beschrijven. Eerst de situatie op de 15-e in de avond (tijden zijn MET); Bron : KNMI
22 uur: In het westen dooit het heel licht, met +1,1 in Rotterdam, +0,9 in De Bilt en zojuist nog +0,3 in Leeuwarden; De Kooij +0,1. In het oosten blijft het vriezen met Eelde -6,5 waar het eerder op de avond -4,4 als maximum was bij zuidoostenwind.
24 uur: de wind is in Leeuwarden om, toenemend, naar oost en de temperatuur is -4,5. Rotterdam en De Bilt doen nog niet mee. In het oosten vriest het, van -0,5 in Limburg tot – 6,4 in Eelde.
2 uur: De Kooij is gevallen: -2,9 bij snel toenemende oostenwind. Twente heeft al weer -7,2 bij oostenwind.
4 uur: Schiphol meldt -1,4 bij een van ZW naar oost gedraaide wind. In De Kooij is het op dat moment -5,6 bij een volle windkracht 6!
5 uur: De Bilt is erbij met -4,0 en ONO wind, kracht 3.
6 uur: Rotterdam zit ook in de vorst met -3,0 en snel dalende temperatuur.
8 uur: Vlissingen onder 0: -2,9 terwijl het elders matig tot streng vriest. Eelde heeft dan al weer -11,8 en Leeuwarden -10,2. Zeer bar is het aan de noordkust waarbij De Kooij -7,0 aangeeft bij windkracht 7! Dat geeft weer veel stuifsneeuw.
10 uur: In Zuid Limburg gaat het kwik snel omlaag van -2,7 naar -6,3.
Op de meeste plaatsen is wat sneeuw gevallen in de nacht, vlak aan de kust (zie dagboek) zelfs wat regen. In de middag liggen de temperaturen omstreeks -7.
In de kranten van deze dag zien we weer nieuws over winterproblemen en natuurlijk ook over de Tocht.
Hoezeer ook last wordt ondervonden van de abnormale circulatie lezen we in het Nieuwsblad van het Noorden : overstroming in Marokko. Tevens het bericht dat de Tocht er vrijdag komt!
De Friese koerier meldt dat de Elfmerentocht vandaag niet doorgaat vanwege de stuifsneeuw van de afgelopen nacht. Veel busdiensten vielen uit door de sneeuw. Marken is opnieuw geïsoleerd door sneeuwduinen. De bezorging van huisbrandkolen loopt gevaar. Er wordt gesproken over ijs op de Noordzee.
Het NvhN en Leeuwarder Courant melden dat de datum van de Elfstedentocht 18 januari is. “Verkeer weer in de knoop”, kopt Het Vrije Volk. Ook Vlieland en Terschelling zijn nu praktisch geïsoleerd, zo bericht het Limburgs Dagblad.
En dan in de weerberichten: Strenge vorst, opnieuw Siberische toestanden, zo is overal te lezen.
Twee maal het Nieuwsblad van het Noorden:
Uit de Friese Koerier:
De Leeuwarder Courent:
Uit het dagboek 1963:
------------
16 januari:
Vandaag moet ik het even hebben over Bertus. Bertus was onze bakker, of beter gezegd : de broodrijder van de Haagse bakkerij Hus. Deze mensen werkten ’s ochtends in de bakkerij en vertrokken dan met een handkar met brood naar hun wijken. Iedere ochtend kwam hij langs en dan schalde het zangerige “Bàkkuh mwrâo” over de trap. Deze ochtend was het weer stevig gaan vriezen, waarbij ik om een uur of acht bijna –8 las op onze thermometer. Maar Bertus vertelde, dat het vanochtend om vier uur nog regende in Den Haag! Bijna onvoorstelbaar. Op de weerkaart van de afgelopen nacht zien we een kern van de depressie precies boven ons land liggen. In het noorden bleef het vriezen en in het zuiden en westen was de temperatuur omstreeks 0. Daarbij viel langs het front sneeuw, en in het westen ook regen. In De Bilt is er een scherpe temperatuurval : om half vijf nog +0,5 en om kwart over vijf –5,5. De wind is gedraaid naar noordoost tot oost en toegenomen tot matig. In vrijwel het hele land blijft het overdag matig vriezen; het is nu dus weer volop winter. Bepalende druksystemen zijn een hogedrukgebied een paar honderd km ten noorden van Oslo, met 1046 hPa, en een lagedrukgebied bij de Azoren. De toegang voor oceaandepressies is weer volledig afgesloten. Boven Europa is een Noordoostelijke (!) straalstroom ontstaan, die ook in de bovenlucht kou aanvoert. Dat zit dus wel goed met die elfstedentocht.
------------
De overgangssituatie is mooi te zien op de weerkaart van 16-1-63 om 1 uur. Van de storing tussen IJsland en Noorwegen is een klein laagje afgesplitst dat juist boven ons land ligt en zuidwaarts koerst. En dan nu eindelijk een redelijk stevig hogedrukgebied boven het midden van Scandinavië met ruim 1040 hPa. :
Op de weerkaart van 13 uur ligt de storing al zuidelijk van ons en stroomt de strenge kou met kracht over west Europa uit. Hoe mooi wil je het hebben met ruim 1045 hPa boven midden Noorwegen/Zweden. De pressies trekken noordwestelijk van Europa de poolzee in. Die zullen ons niet deren. :
