Uit de dagboeken uit een parallel universum, waarin het wél lukte. We zitten eind maart. Het voorjaar had zich al laten voelen. En toch: deze winter wist van geen wijken.
----
Op 27 maart kijk ik vol ongeloof naar de verwachting voor de komende week. Natuurlijk, het is al eerder voorgekomen, zo’n felle kou-uitbraak eind maart/ begin april, maar dit had toch niemand voorzien. Ja, Sjoerd had op Weerwoord op dat éne lijntje gewezen in de pluim dat doodleuk weer onder 0 kieperde. En dat de dagen erna steun had gekregen. En nu toch weer ‘gewoon’ de operationele verwachting was geworden. Dus die ‘maartse buien’ die het KNMI een week geleden voorzag, pakken toch wat winterser uit dan gedacht.
Op de weerkaart zien we een enorm hogedrukgebied bij Groenland dat zich razendsnel had gevormd, tot op hoogte warm doortimmerd is en voor onze regionen een noordelijke stroming op gang heeft gezet. En op de t850-kaarten zie je die oude vertrouwde blauwe tong van temperaturen < -10 weer over onze contreien raken. En met een depressie boven de Oostzee als trekpaard gaat het hard. Vandaag daalt de temperatuur overdag van +4,3 (vanochtend) naar -0,7 (om 19:30 uur) en de verwachting is dat die daling doorzet. In de noordelijke stroming zitten tal van felle sneeuwbuien verstopt. Er wordt tussen de 10 en 15 cm sneeuw verwacht in een brede kuststrook. In het binnenland wat minder. Dus haal ik diep adem. Daar gáán we weer.
Verjaardags-whiteout
Op 28 maart vieren we dat mijn zoon 19 wordt. We hebben schoonmoeder al uitgelegd dat ze niet hoeft te komen gezien de weersverwachting. En bellen andere gasten ook maar af. Gelukkig hebben we gewoon weer stroom en water en internet en zó koud wordt het nu ook weer niet, maar toch voelt het raar. Op 28 maart is er normaal gesproken al sprake van feller voorjaarslicht, maar vandaag wordt het nauwelijks licht. De wind trekt aan tot noord-noordoost 6, het blijft aardedonker en de sneeuw jaagt in horizontale vlagen door de straat – zoals zo vaak deze winter. Die maar niet ophoudt.
We zitten er met z’n vieren een beetje gelaten naar te kijken. De temperatuur was vannacht teruggelopen naar -4,7 en nu, om 14:00 uur loopt die, na even de -1,7 te hebben aangetikt, weer terug. De wind is nu nno 5 en vlagerig en slaat af en toe in de schoorsteen, waarna een vette walm de woonkamer vult. Op de radar zien we dat de comma die zich voor de Noorse kust had gevormd zich langzaam maar gestaag ontwikkelt tot iets polar low-achtigs. Als dat inderdaad gebeurt, verwacht ik op bepaalde plekken véél meer sneeuw dan de voorspelde 10cm. Ik besluit ervoor op te blijven.
Steeds meer verontwaardiging
Wachtende op het mogelijke Polar Low zit ik het nieuws te volgen. De toon is inmiddels veranderd van ‘de dagelijkse beslommeringen’ naar ‘de gevolgen’ en verdere nasleep. De hijgerigheid is enorm. Iedereen wijst met vingers naar elkaar en iedereen is wel ergens boos om. Een paar artikelen trekken wel mijn aandacht.
Volgens een artikel op De Telegraaf is de opbrengst van de Europese Solidariteitsheffing (4,5 miljard Euro) ‘verdwenen’ in de Europese Algemene Middelen. Theoretisch zou Nederland uit dat fonds wat terug kunnen krijgen, maar de Fransen berekenen dat de ingezette militaire hulp méér gekost heeft, dan de opbrengst van de heffing was. Er dreigt zelfs een na-heffing van 220 miljoen Euro. Rutte verklaart dat dit ‘een positief signaal is, dat de Europese samenwerking wérkt’. De oppositie is laaiend en wil dat deze zaak tot op de bodem wordt uitgezocht. D’66 maakt zich zorgen over de stikstofuitstoot van deze winter en wil dat graag berekend zien.
De Volkskrant voorspelt woekerwinsten voor energieleveranciers. Dat staat in schril contrast met de vele huishoudens die hun verplichtingen niet na konden komen en werden afgesloten door de energiebedrijven. De minister verklaart dat hier ‘niets aan te doen’ is. “We moesten met z’n allen niet willen dat de politiek zich met de markt bemoeit; we zijn de Sovjet-Unie niet”. Wáren we maar een beetje Sovjet-Unie, denk ik grimmig.
Volgens NRC is het de allemaal schuld van Trump. “We kunnen er niet aan voorbijgaan”, aldus een hoofdredactioneel commentaar, “dat het de VS zijn geweest die uit de Parijs-akkoorden zijn gestapt. Het heeft nu geen pas om te haarkloven over opwarming of afkoeling. Feit is dat deze winter een unicum was. En de grote winnaar was: Rusland. Dat kan maar één oorzaak hebben: Trump”. Wat het oorzakelijk verband tussen het een en het ander is ontgaat me volledig, dus sluit ik de tabbladen en kijk naar de radar.
Een juweeltje
En zie: de comma op de Noorse Zee is in razende vaart omgevormd tot het zoveelste Polar Low van deze winter en ligt inmiddels op de Noordzee, op ramkoers voor de westkust. Het is een volmaakt gevormd spiraaltje, angstwekkend mooi om te zien. Met erachter nog de nodige comma’s. Op Weerwoord heerst relatieve rust. Men gelooft het wel. Na een uur of twee komen de berichten binnen van inzettende zware sneeuwval in Noord-Holland en Haarlem tikt binnen anderhalf uur 15 cm sneeuw aan. Bij mij begint het ook harder te sneeuwen en te waaien, maar de lust om toch even buiten te gaan kijken ontbreekt volledig. Tact -4,4. De klotesneeuw komt me m’n neus uit. 28 Maart is het, en buiten is het diep-winter. Ik ga maar slapen in mijn lekker verwarmde bed. Ik hoor de wind om het huis gieren, zoals zo vaak deze winter. Hoe zal het morgen zijn?
Transformatie
Als ik wakker word zie ik dat er vannacht minstens 15cm sneeuw is gevallen. Misschien ook 20. De zon schijnt tussen flarden wolken door. Overal sneeuwduinen. Mijn tuin is weer terug bij af. Om 08:30 uur lees ik -6,3 af op mijn weerstationnetje, de straat is door sneeuwduinen weer abstract gevormd. Zuchtend sta ik op en na een kop koffie begin ik plichtmatig de stoep schoon te schuiven. Net zoals mijn buren. Niemand zegt iets. Ik besluit even naar de Rijn te wandelen en wat ik daar tref, verbaast me: hij is (bijna-) helemaal weer dichtgevroren. Ik bedenk me, dat de smeltende ijsschotsen de watertemperatuur rond 0 graden gehouden moeten hebben en blijkbaar was de laatste kou-inval genoeg om de zaak weer dicht te doen vriezen.
Op de weerkaarten zijn we weer terug bij af. Hoge druk op de Noorse Zee, kou-uitstroom naar de lage landen. De verwachting is ook weer terug bij af en luidt: Aanhoudend winterweer, met in de nacht meest matige vorst. Overdag temperaturen rond of iets onder het vriespunt. Later mogelijk overgang naar milder weer.