Vanwege de winterbijeenkomst aanstaande zaterdag, maar ook omwille van de fascinerende ontwikkelingen in de stratosfeer, deze update.
Het patroon van het warmbloedige hoog boven West-Rusland in combinatie met de opbouw van kou boven Siberië domineert de weerkaarten vanaf het begin van deze maand. Deze persistente verdeling begint zijn weerslag te krijgen op de stratosfeer. Een sterke wave1 en een iets zwakkere wave2 zorgen voor een aanzienlijke verzwakking van de stratosferische poolwervel een een sterke afname van de zonale wind hoger in de stratosfeer. Ik licht dit toe met een viertal plaatjes.
In plaatje 1 zien we de anomalie op 500 hpa, voor tien dagen vooruit (ECMWF). Die zorgt bij ons voor zacht weer, aan de westflank van het hoog, maar verder naar het oosten wintert het al stevig. Deze anomalie in de troposfeer zien we ook terug in plaatje 2, met name in het bereik van 200-500 hpa boven West_Rusland. Hogerop in de stratosfeer heeft dit gevolgen voor de Eddy heat flux (geel). Het warmtetransport richting de stratosfeer leidt tot verhoging van de luchtdruk, uitgedrukt in de hoogte van de geopoteniaal. De wave 1 is ruim duizend meter hoog. Voor de tijd van het jaar is dit aanzienlijk.
Deze ontwikkelingen zorgen voor een aanzienlijke afname van de zonale wind op 10hPa (plaatje 3). De stratosferische vortex die op dit moment nog sterk en compact is, wordt uitgerekt en verzwakt. Die ontwikkeling zien we in het laatste plaatje. Voor het bereiken van de grens van de SSW is dit allemaal nog niet genoeg, maar de uitgangssituatie begin december is zeker niet slecht om later in de winter tot een officiële stratosferische opwarming te komen. Het is niet onwaarschijnlijk dat zeker vanaf januari de QBO ook weer oostelijk zal zijn, dat maakt het er allemaal niet moeilijker op.
