Goedemorgen WW,
Allereerst neem ik graag de gelegenheid te baat om eenieder te danken voor de getoonde interesse op het praatje van vorige week dinsdag. Mijn p.s.-je was niet aan dovemansoren gericht. Feedback is gewoon erg leuk en leerzaam om te krijgen op hetgeen je doet, of het nu lovend of kritisch maakt niks uit. Welnu, wellicht zal je denken waarom Wim’s Weerpraat nu op donderdag valt terwijl dinsdag normaliter de dag is. Het antwoord is simpel, ik had dinsdag andere klusjes te klaren. Omdat ik vandaag wél meer tijd heb en het jammer is als WW geen doorgang vindt, klim ik alsnog in de pen om de jongste modeluitvoer van GFS en ECMWF de revue te laten passeren! Maar eerst even terugblikken op vorige week:
Kort en goed opgemaakt op 14-4-2020
Komende dagen rappe opwarming en ook steeds meer zonneschijn. Na zaterdag geleidelijk dalende maxima uitkomend op zo’n 15 graden overdag gemiddeld. Daarbij over het algemeen droge condities en vooral in de noordelijke helft van de Benelux ook vaak en veelvuldig zonneschijn. Meer naar het zuiden toe vaker bewolking en ook hogere buienkansen, al blijft de kans op noemenswaardige hoeveelheden voorlopig klein.
Tja, had beter gekund. Na zaterdag dalende maxima? Is niks van terecht gekomen. De werkelijkheid was dat de maxima juist zijn gaan klimmen sinds zaterdag. En ook vandaag is dat nog het geval. Bovendien is het in de zuidelijke helft niet noemenswaardig bewolkter geweest dan in het noorden. Het geeft duidelijk aan dat pluimen op die termijn vaak totaal niet betrouwbaar zijn (en/of dat de bespreker de pluimen totaal of gedeeltelijk verkeerd interpreteert). Vooral na 144 kunnen scenario’s nog behoorlijk op de schop gaan en modellen hebben soms moeite in te schatten welke kant het uiteindelijk op draait. Dat kan als frustrerend bestempeld worden, maar het maakt de weerkaart-kijk-hobby (ja dat is iets anders dan de ‘weerhobby’ zelf) ook juist zo interessant. Scroll naar beneden om te lezen wat de modellen vandaag weer in petto voor ons hebben.
De synoptische situatie van dit moment laat zich raden; blokkade en veel hogedruk boven onze omgeving. De extreem zonnige periode die we de laatste tijd hebben gekend is natuurlijk niet ‘out of the blue (sky)’ gekomen, er was een geblokkeerde situatie voor nodig die lang zou aanhouden. Dit is precies wat is gebeurd, na maandenlang vrij spel voor lagedrukgebieden tijdens het winterhalfjaar, werden diezelfde systemen in de loop van maart vrij abrupt aan de ketting gelegd. En nu, weken later is die status quo nog altijd onveranderd gebleken. Boven IJsland en delen van de Noordzee ligt nu nog een bastion van hogedruk dat bij ons voor oostelijke aanvoer zorgt. De isobaren staan op de 0 uur kaart van EC duidelijk verder van elkaar af dan de kaarten van de laatste drie dagen. Dat wil zeggen, er is vandaag minder wind dan gisteren en eergisteren. In combinatie met ook nog eens hogere maxima zal het vandaag in een groot deel van het land zomers aandoen. We mogen van geluk spreken, want als we verder naar het oosten en noordoosten kijken dan zien we in delen van Scandinavië (met name Finland), de Baltische staten en Rusland al lange tijd beneden normale temperaturen worden gemeten. In Lapland wordt vanaf zaterdag weer sneeuw verwacht en in grote steden als Sint Petersburg lopen de maxima de komende week op tot slechts een graad of 6 á 7. Na al dat anti winterse weer van de afgelopen maanden is dat natuurlijk extra zuur, deze mensen doorstaan namelijk al 8 maanden voortdurend waterkoud Vleesch noch Visch-weer zonder dat er enig zonnig en/of warm licht gloeit/gloort aan de horizon. Oorzaak hiervoor is voor hun verkeerd gepositioneerde blokkades waardoor koude lucht vanaf de polen steeds vrij spel krijgt. Zij zullen ook denken, ‘nu kan het in een keer wel, als niemand er meer iets voor koopt’. Lijkt me zeer frustrerend om mee te maken. Dan vraag je jezelf natuurlijk af wanneer het bij ons tijd is voor een periode van beneden normaal weer, tot slot is/was(?) het kikkerklimaat van Nederland ook berucht vanwege de vaak langdurige slechtweerperiodes in het zomerhalfjaar. Kijkende naar de afgelopen 3 jaren zien we eigenlijk dat dergelijke thermische terugvallen steeds minder zijn voorgevallen en we vaak bovenmatig zijn getrakteerd op stabiele en zachte condities. Natuurlijk zaten er ook een aantal magere (koudere) maanden tussen zoals mei 2019 en maart 2018 maar zacht en zonnig weer voert anno 2020 toch wel de boventoon in de lage landen. En dat vind ik toch wel bijzonder voor ons klimaat. Gaan we deze thermische topprestatie de komende tijd volhouden of komt de onvermijdelijke kink in de kabel eraan? Lees dat hieronder.
Voorlopig kunnen we stellen dat het mooie weer nog niet van de baan is maar er wel wat scheurtjes inkomen, met name in de noordelijke helft van het land. De komende dagen zien we namelijk drukstijgingen boven Groenland steeds meer vorm krijgen. Tegelijkertijd zien vanuit de richting van Nova Zembla een lelijke depressie afzakken richting het Kola schiereiland. Deze twee systemen zorgen ervoor dat er een noordelijke stroming op gang komt die vooral in Scandinavië en delen van oost Europa gevoeld gaat worden. Op +48 uur hebben wij ook met die noordelijke aanvoer te maken. Vooral in de noordelijke helft van het land zal dit gaan merken met aanmerkelijk lagere middagtemperaturen. De noordenwinden zouden in potentie ook zeevlammen of zeemist het land op kunnen sturen, al is dit nu nog een beetje ongewis. Als we de EC Oper mogen geloven duurt die noordelijke aanvoer niet heel lang omdat er een kleine depressie bij IJsland afzakt richting Schotland en de continuïteit van de noordstroming verstoort. De koele Noordzeebries duurt hierdoor niet lang genoeg om echt koudere luchtmassa’s boven de lage landen te brengen. De bovenluchttemperaturen blijven hierdoor dus op niveau waardoor ook de maxima – met name in de zuidelijke helft – blijvend boven de norm zullen uitkomen, aldus de EC Oper. GFS laat een soortgelijk scenario zien trouwens. Hoe verder?
Depressies kunnen in sommige gevallen dus ook een gunstige uitwerking hebben als het gaat om thermisch stuntwerk. Denk bijvoorbeeld aan het scenario waar een diepe depressie stationair boven de Golf van Biskaje ligt en aan de oostzijde hete lucht ongehinderd wordt opgestuwd naar het noorden. Gister zat er toevallig een lid bij in het GFS ensemble dat met zo’n scenario op de proppen kwam. Op zo’n moment is de depressie bijna de hoofdverantwoordelijke voor heet weer in de BeNeLux. Als we kijken naar de huidige situatie zien we ook dat een depressie voorkomt dat het echt kouder wordt, zoals eerder beschreven. Hierdoor is er eigenlijk tot 120 uur weinig tot niks aan de hand en blijft de huidige situatie behoorlijk in het zadel zitten. Opvallend is vooral de hoge bovenluchttemperaturen die zich manifesteren op maandag en dinsdag ondanks de zwakke aanvoer en vlakke luchtdrukverdeling. Ik verwacht op die dagen grote verschillen tussen noordwest en zuidoost, vooral in 2 meter temperatuur. De reden hiervoor is tweeledig, enerzijds doordat de bovenluchttempraturen in de binnenlanden hoger komen te liggen en anderzijds omdat zeewind en wind van zee een serieuze dreiging gaat worden doordat er op hoogte weinig stroming is. In het binnenland zal het rustig zijn bij maxima van 20 gaden of hoger, zo nu en dan zon en zeer weinig wind. Het zal hierdoor een stuk warmer aanvoelen dan de afgelopen dagen, ondanks dat de zon minder uren zal maken. Velen die dit lezen zullen denken, ‘en komt er ooit nog regen?’. Lees door om daar antwoord op te krijgen.
Rond 144 moet het gaan gebeuren, dan trekt een vrij zwak laag vanuit Frankrijk richting Nederland. Dat is op een woensdag. De grootste kans op buien of neerslaggebieden is dan, en het is te hopen dat er wat noemenswaardige sommen gaan vallen want eerlijk is eerlijk; het is de laatste tijd echt wel flink droog geweest en de natuur zal zeker baat hebben bij een goede slok water. Als we naar GFS kijken is daar ook wel enige steun voor bij sommige leden. Het 00z ensemble van GFS laat vanaf 27 april overigens voortdurend neerslagsignalen zien dus de kans op een minder droog weertype lijken echt wel toe te nemen als je het mij vraagt. Het lijkt er in ieder geval op dat hogedruk niet meer oppermachtig is na die datum maar we thermisch gezien blijvend niet te klagen zullen hebben, zij het dat de temperaturen op peil blijven en de zon ook echt wel wat ruimte zal krijgen. Als we vervolgens een blik werpen op de Ultra Lange Termijn (ULT) dan zien we bij EC pogingen van de Azoor om de macht te grijpen over het continent. Hierdoor worden nieuwe warmteopstoten mogelijk en zouden we de eerste decade van mei opnieuw thermische hoogstandjes kunnen verwachten. Nergens zijn op dit moment signalen te vinden voor zeer wisselvallige episodes met fiks te koele condities. Ik reken er dan ook op dat april zacht en vooral zeer zonnig zal eindigen en mei het stokje gewoon overneemt, wellicht al in de eerste decade met de eerste landelijke zomerse dag. Die hebben we op de 8ste van deze maand namelijk nipt niet gehaald met 24,5 graden voor de Bilt. In de ECMWF 12z pluim van gisteren zagen we al een clustertje van zeer warme leden zich manifesteren rond het weekend van 2 en 3 mei. Bij de jongste uitdraai van GFS zien we dat een aantal leden even na die datum met een flinke warmte-opstuw komen. Vooral de Control maakt het erg bont met zeer hoge bovenluchttemperaturen (tot 15 graden op 850hpa) leidend tot tropische waarden in de zuidelijke helft. Of dit soort scenario’s ook echt bewaarheid worden is moeilijk te zeggen, want alles wat ik in dit kopje bespreek is op 144 uur of daarna maar ik kan het vanuit mijn passie voor weermodellerie niet nalaten om er toch wat woorden aan te wijden. Het zou in ieder geval geen kwaad kunnen als die eventuele warmte ook wordt afgewisseld met grootschalige buiencomplexen die de landerijen weer kunnen besprenkelen en de grondwaterstanden op peil kunnen brengen. Maar of dat echt gaat gebeuren is nog maar de vraag. Eerst maar even genieten van wat deze week op het schema staat!
Kort en goed opgemaakt op 23-4
Donderdag en vrijdag nog zeer zonnig en zeer zacht. Na vrijdag dalende maxima, met name in de noordelijke helft. In de nieuwe werkweek een vrij vlakke drukverdeling met in de binnenlanden oplopende maxima maar minder zon. De kustgebieden zullen aanmerkelijk koeler blijven. In de loop van dinsdag en woensdag vervolgens buienkansen en naar het einde van de werkweek toe middagtemperaturen dalend rond de langjarige waarden.
Fijne dag WW en blijf gezond!
P.s. helemaal onderaan het ensemble van Sint Petersburg.