IJs is een bros materiaal, het kraakt wanneer er gewicht op gezet wordt. Het kraakt wanneer de wind ermee aan de haal gaat, het kraakt wanneer de waterstand daalt, de temperatuur verandert, etc. Vorig weekend stond ik op 25cm dik ijs op Tinnsjå, met 400m vloeibaar water eronder. Het geluid is als de donder die door de bergen galmt, kan ik je vertellen.
Ook het meer hier voor de deur (ijsdikte nu ongeveer 30cm) kraakt als een malle, vooral tijdens plotselinge temperatuurveranderingen. Gisteravond kon ik het binnen horen. Dat kwam omdat het ijs snel kouder werd na zonsondergang. Dan koelt de bovenste laag van het ijs sneller af dan het onderste deel (want dat is in contact met water van 0 graden). Het gevolg is dat het in ongelijke mate krimpt (differential expansion, in de natuurkunde), waardoor spanning ontstaat en het ijs scheurt. Hetzelfde gebeurt als je een ijsklontje direct vanuit de vriezer in lauw water gooit.
Omdat dik ijs vol scheuren zit is ijs van 6 -10cm eigenlijk het best geschikt om op te schaatsen.