Goedemiddag Weerwoord,
Het is 8 mei, de lente is al wel onderweg. Nog minder dan een maand en dan breekt de meteorologische zomer aan. Dit is de tijd waarin de warmteliefhebbers welig tieren en genieten van de spaarzame warme maanden die het Nederlandse klimaat rijk is. Voor de warmteliefhebber begint de ‘betere’ periode doorgaans vanaf maart, de maand waarin warme, zonnige (ADS) dagen al tot de mogelijkheden behoren. April en mei zijn bij uitstek ‘opwarmmaanden’. Opwarmen in de letterlijke zin maar ook ‘warm lopen’ voor de zomer. Weerjaar 2021 echter, begint nu vormen aan te nemen waar iedere warmteliefhebber van siddert en bibbert. Al zo lang is het te koud voor de tijd van het jaar, het is bijna niet meer bij te houden. Waar eerst de warme maanden elkaar moeiteloos opvolgden, is het nu de beurt aan de kille varianten. Wat we nu meemaken werd door velen voor onmogelijk gehouden de laatste jaren. De opwarming leek in een stroomversnelling te zijn terechtgekomen en april, de meest opgewarmde maand van alle maanden, bleef de favoriet als het gaat om kansen op thermische prestaties. April doet in 2021 echter zijn naam eer aan, hij doet echt wat ie wil. En wat wilde april dit jaar? Antwoord: veel te lage temperaturen, een dynamisch en verder vrij zonnig weerbeeld. Blijkbaar zijn geblokkeerde settings die ons langdurig kil weer opleveren nog gewoon mogelijk in het nieuwe klimaat. Onderhand is de eerste decade van mei bijna achter ons en stellen we vast dat ook mei tot nu toe erg koel verloopt. Vandaag is misschien wel een nieuw dieptepunt in een reeks van vele dieptepunten op thermisch gebied. Maar, maar, maar vanuit het zuiden komt nu beduidend warmere lucht het land binnen. Eindelijk na weken van noordregimes krijgt de zuidenwind de kans om even te blazen en warmere lucht aan te voeren. Is dit de opmaat naar een nieuw en voor warmteliefhebbers gunstiger drukregime of moeten we ernstig rekening houden dat mei ook (veel) te koud blijft? Ik ga een poging wagen om daar antwoord op te geven.
Voordat ik begin met de synoptiek eerst even dit; ik heb de afgelopen weken een WW-break genomen. In twee weken tijd heb ik slechts 1 keer gepost. Een ‘prestatie’ van formaat voor een absolute WW-verslaafde. De reden ervoor was dat ik merkte steeds negatiever te worden, ook in mijn manier van schrijven. Aangezien het weer totaal niet deed wat ik wil, resteerde er weinig anders dan, los van klagen, het bespreken van weerkaarten die uiteindelijk toch weer steeds kouder uitpakten dan gewenst. Het leek uitzichtloos voor de warmteliefhebber. Het is ook niet voor niets dat ik uitgerekend nu weer begin met posten. Want morgen kan het zomers warm worden en zal ondergetekende een zucht van verlichting geven. Jullie nederige weerprater en zeurkous hoopt natuurlijk op een verlenging van dat warme weertype. Gaat dat gebeuren?
Momenteel tolt er grofweg 500 kilometer ten westen van Ierland een stevige depressie. Het is deze jongen die ons de warmte gaat geven waar we al zo lang op wachten (uitzonderingen daargelaten, want een aantal Weerwoorders heeft juist enorm genoten van de afgelopen maanden). Boven Groenland is de druk nog steeds relatief hoog. Al maanden zien we daar anomalieën die ervoor zorgen dat noordenwinden zo kansrijk waren. Het heeft er alle schijn van dat dit patroon nog niet doorbroken gaat worden de komende weken. Dat betekent dat het ‘gevaar’ op hernieuwde noord(west)stromingen blijft bestaan. Tegelijkertijd warmt zuid Europa al lekker op en die warmte wil ook uitbreiden. Zelfs met een Groenlandblokkade kan het bij ons warm worden maar dan moet er boven onze omgeving en het vasteland wel voldoende hogedruk aanwezig zijn. Een stationair laag op de juiste plek kan soms ook de warme klus klaren, maar dat zie je niet zo vaak. De komende dagen doet hogedruk een dappere poging om vaste grond aan wal te krijgen boven het continent. Dit lukt aardig echter schuift de gordel van hogedruk heel rap op in (noord)oostelijke richting. De warmte van morgen wordt dus vooral aangestuurd door de depressie. Als we de EC Oper mogen geloven zal op dinsdag de kern van het hoog boven west Rusland liggen. Dit is veel te ver van de lage landen verwijderd waardoor wij of in een soort niemandsland verblijven, of te maken zullen krijgen met dalende luchtdruk en de daarmee samenhangende buien en koelte. In het eerste geval kan het bij gunstige condities 15 – 20 graden worden en in het tweede geval zal ook de volgende werkweek aanmerkelijk te koel verlopen.
Helaas voor de warmteliefhebers, want EC ziet het niet gebeuren dat een hogedrukgebied zich boven onze omgeving gaat vestigen. De warmte van morgen beklijft niet en aan het begin van de nieuwe werkweek dalen de T850’s alweer flink en hebben wolken de overhand. Met name in het noorden van Nederland en de kustgebieden zal het na zondag ronduit kil blijven. Oorzaak is het zeewater dat veel te koud is voor de tijd van het jaar, reden bekend. Deze achterstand zal heel moeilijk worden ingelopen als het drukregime niet fors op de schop gaat de komende weken. De kustbewoners moeten dus rekening houden dat het nog tot ver in juni kan duren eer het eindelijk eens structureel warmer wordt aldaar. De binnenlanders hebben de beste papieren voor ‘normale’ temperaturen de komende week. Er zit echt niet meer dan dat in het vat als we de uitvoer gadeslaan. En doordat we vooral met lagedruk te maken hebben, zal de kans op zonneschijn niet groot zijn. Als het ook nog eens gaat regenen zal de temperatuur op sommige dagen lager uit kunnen gaan pakken dan vooraf verwacht. Het is dus vrij zeker dat het tot half mei gemiddeld te koud voor de tijd van het jaar zal blijven.
Wanneer we onze ogen richten op het Hemelvaartweekend, zien we nog steeds dat boven IJsland en Groenland hogedrukgebieden de scepter blijven zwaaien. Hogedrukgebieden in die gebieden zijn in de winter interessant omdat winterweer kunnen genereren. In de lente en zomer zijn ze berucht vanwege hun vermogen om, voor warmteliefhebbers, ongunstige windregimes te produceren. We hebben dat natuurlijk heel goed kunnen waarnemen de afgelopen weken. Het lijkt erop dat er in het Hemelvaartweekend opnieuw een noordelijke stroming tot stand komt boven de Noordzee. Het is nu nog de vraag of de koude lucht die dan op transport gaat tot ons gaat geraken. Het zou erg goed kunnen gezien de voorgeschiedenis maar ook gezien de pluim die de afgelopen dagen steevast afkoelde. Er zitten ook steeds vaker leden tussen die voor bijzonder koud meiweer gaan rond 14 en 15 mei. Het maximaal haalbare op die dagen is een graad of 20, maar er is maar 1(!) lid dat daar voor gaat in de gehele pluim. Om maar te zwijgen over zomerse maxima, die blijven heel ver bij ons vandaag, in élk scenario. Een ander nadelig gevolg van hogedruk Groenland en IJsland is dat dit soort systemen lagedrukgebieden dwingen om zuidelijkere koersen te nemen dan in een ‘default setting’. Als je nagaat dat vanuit zuid Europa hogedrukgebieden noordwaarts uitbreiden dan kan je maar tot een conclusie komen; de lagedrukgebieden worden tussen de twee hogen ‘geperst’ en kunnen dus maar één koers nemen; van west naar oost, trekkend over de Britse Eilanden in de richting van….jawel… de Benelux. Bij de EC Oper zien we dit scenario zich ontvouwen op de lange termijn. Dit leidt ertoe dat we in de Benelux blijvend ondermaats weer houden, weliswaar geen noordenwind maar toch. Wanneer het bewolkt blijft en de wind doorstaand uit westelijke richtingen komt, kan je er op rekenen dat ADS dagen geen schijn van kans maken. Is er dan echt geen hoop meer voor de CCZZ?
Voor een sprankje hoop moet je kijken naar de 06z GFS Oper. Die berekent vanaf maandag 17 mei een uitloper van hogedruk die zich uiteindelijk vestigt boven de lage landen (zie laatste sceenshot). In dit geval wordt het snel zonniger en lopen de maxima mondjesmaat op richting 20 graden. Wanneer we kijken naar het 06z ensemble zien we nog geen indicatie dat dit scenario ook echt opgepikt wordt. Het ensemble is bijzonder ‘gemiddeld’ na zondag. De gehele periode ligt de witte lijn (gemiddelde) vrijwel gelijk aan de rode lijn. Dan zou je dus verwachten dat we ‘tenminste’ recht hebben op 18 á 19 graden. Maar dat is niet zo want het zeewater is koud en bij aanlandige aanvoer krijgen we daar echt last van. Bijkomend is de grote kans op bewolkte condities en buien. Het gemiddelde stokt dus op een graad of 16. Bij de EC pluim exact hetzelfde beeld.
Concluderend kan worden gesteld dat, op zondag aanstaande na, de te koele periode zonder moeite door kan blijven gaan. Er is, op dit moment, geen enkele aanwijzing dat er echt een verandering op stapel staat die de lage landen ‘duurzaam’ lenteweer of prematuur zomerweer gaat opleveren. Wel is het zo dat de uitermate kille condities van 10 tot 13 graden in het grootste deel van de Benelux tot het verleden zullen gaan behoren. Maar dat is natuurlijk niet gek aangezien we richting juni kruipen. De noordelijke kustregio’s moeten er echter rekening mee houden dat het ook de komende weken daar nog uitermate kil zal blijven en de winterjassen dus beter nog even aan de kapstok kunnen blijven in plaats van de kast. De Brabanders, Limburgers en Belgen kunnen het doen zonder winterjas maar zullen ook met regelmaat een vest of paraplu nodig hebben. Voorjaar 2021 verloopt daarmee dan ook totaal anders dan zijn voorgangers. Met de weerbril op een interessant gegeven, maar vergeet dan ook tevens niet je ‘weer-oorwarmers’ op te zetten.
Fijn weekend gewenst mooi forum, en ondergetekende neemt de vrijheid om weer te gaan posten, in de hoop en verwachting dat het ‘ergste’ nu achter ons ligt.
