Zomer 2021: grote veranderingen lijken er niet meer te komen
We zijn in de zomer nu ruim halverwege en hebben inmiddels een redelijk beeld van het overheersende weerpatroon. Begonnen we nog met de warmste junimaand sinds 1901, inmiddels lijken we langzaam iets weg te zakken, doordat de temperaturen in juli tot nu toe ongeveer normaal zijn geweest. Wat het aantal warme dagen betreft, met een temperatuur van 20 graden of hoger, doen we nog wel met de toppers mee, maar als we naar de zomerse en de tropische dagen kijken, verliezen we de topzomers van weleer toch steeds meer uit het zicht.Hogedrukgebieden maken om ons heen de dienst uit, eigenlijk al dit hele jaar. Opvallend is de zwakke plek in die hogedrukverdeling die zich steeds in de buurt van Noordwest-Europa, ofwel dichtbij Nederland ophoudt. We zien die zwakke plek terug als een gebied met koudere lucht in de hogere delen van de atmosfeer, dat vanuit het noorden steeds weer tot over de Britse eilanden en onze omgeving uitzakt. De onderkant van die zogenoemde trog wordt bij ons af en toe afgesnoerd, met alle gevolgen van dien. De overstromingsramp in Duitsland, België en het zuiden van Limburg was vorige week een direct gevolg van zo’n afsnoering, ook wel koudeput genoemd.
Oosten Nederland heeft natte zomer
Doordat dit patroon zeer hardnekkig is, beleven we in de oostelijke helft van Nederland dit jaar een natte zomer. In het westen, waar hogedrukgebieden op de Oceaan en de koelere Noordzee meer invloed hebben, is vooral deze julimaand soms nog maar nauwelijks regen gevallen. Daar begint de zomer geleidelijk aan een droog karakter te krijgen. Verder heeft de zon tot nu op de meeste plaatsen wat meer geschenen dan in normale zomers. De verschillen zijn echter niet groot.
Belangrijkste drijvers achter het weer deze zomer, we hebben dat in verhalen op Weer.nl al vaker besproken, zijn de warme noordelijke helften van de Grote Oceaan, ten westen van de VS en Canada, en van onze Atlantische Oceaan. Beide zeeën helpe sterke hogedrukgebieden in het zadel die zowel in Noord-Amerika als in Europa het weer sterk naar hun hand zetten, op precies tegengestelde manieren. Vinden we de meest extreme warmte in de VS en Canada vooral in het westen terug, in Europa is met name de oostelijke helft bijzonder warm, door de daar dominerende zuidelijke wind. In de VS en Canada zijn de temperaturen in het oosten juist veel gematigder.
Zolang in de situatie rond de belangrijkste drijvers van het weer niet veel verandert, lijkt het weerpatroon zoals we dat beschreven ook voor de komende weken vast te liggen. De seizoensberekeningen van de verschillende weermodellen hebben het niettemin lastig met hun verwachtingen voor de augustusmaand, misschien wel omdat onzeker is wanneer het orkaanseizoen goed op gang zal komen. Ze zien er voor augustus allemaal net even anders uit Toch ligt het voor de hand dat het weerbeeld van nu ook in augustus in grote lijnen nog een tijdje aanhoudt.
Augustus vrij warm met buien
Het betekent dat we in augustus met vrij warm, maar tegelijkertijd ook licht wisselvallig weer rekening moeten houden en daar horen ook af en toe (flinke) regen- en onweersbuien bij. Een officiële hittegolf is bij ons tot nu toe uitgebleven, vooral omdat we nauwelijks zuidelijke winden vanuit het hete zuiden van Europa hebben gehad. Zolang de huidige drukverdeling blijft bestaan, komen die er ook niet en dan zou het weleens een zomer zonder officiële hittegolf kunnen worden. Worden de orkanen op de oceaan de komende weken alsnog snel actiever, dan kunnen lagedrukgebieden die uit de resten ervan ontstaan de wind in Europa alsnog af en toe in de zuidhoek brengen. In dat geval zou het natuurlijk nog wel tot een (vrij late) hittegolf kunnen komen.
Van belang is verder dat we deze zomer geen El Niño (warme zeestroom langs de evenaar tussen Zuid-Amerika en Indonesië
en geen La Niña (de koude variant) hebben. Tijdens de herfstmaanden lijkt zich (net als in de afgelopen herfst en winter) opnieuw een La Niña te vormen. Dan verandert wel iets in de belangrijkste factoren die het weer op het Noordelijk Halfrond vormgeven.
Uitbraken van warmte in september?
Het zou kunnen betekenen dat de trog bij Noordwest-Europa nog wat prominenter op de weerkaarten komt en het weer bij ons nog iets duidelijker gaat beïnvloeden. De kans op zuidelijke winden wordt groter (en daarmee de kans op enkele uitbraken van warmte vanuit het zuiden), maar het blijft wel in grote lijnen wisselvallig, met dus ook van tijd tot tijd storingen in onze buurt die wolken, regen of buien (soms met onweer) met zich meebrengen. Een risico deze maand is dat het patroon van augustus, met ook hogedrukgebieden boven Scandinavië, toch langer aanhoudt. Dat zou voor Nederland betekenen dat de kans op uitbraken van warmte vanuit het zuiden kleiner is.
Voor oktober wordt vervolgens een geleidelijk inzettende (zuid)westcirculatie verwacht, een beetje naar analogie van oktober 2012. De drijvers, die voor het weer van de komende weken van belang lijken te zijn, vertonen veel overeenkomsten met die van 2012. In de tweede helft van oktober 2012 hadden we overigens ook nog een week met prachtig hogedrukweer en soms nog bijna nazomerse temperaturen. De rest van de maand was wel wisselvalliger en ook koeler.
Veranderingen zien we dus pas in de herfst
Al met al lijkt het er dus op dat we het huidige weerpatroon de rest van de zomer niet meer kwijtraken. Dat heeft voordelen, want ook niet zitten er vaak prachtige dagen tussen met aangenaam, zomerse temperaturen. Nadeel is dat het ook steeds weer tot buien komt en in dat beeld lijkt ook in de augustusmaand maar weinig te veranderen. Vanaf september krijgen we mogelijk een nog wat verder doorzettende verandering, met dan wel ruimte voor uitbraken van warmte vanuit het zuiden, afgewisseld door koeler weer met regen- en onweersbuien. In oktober vervolgens dan weer wat afkoelend en een nog iets verder doorzettende wisselvalligheid. We gaan het allemaal zien.
Reinout van den BornChef Redactie