De kanspluim van de windrichtingen leest lastig af: wat uitleg

Een tijdje geleden is aan de verzameling pluimgrafieken de zogenaamde kansverwachting van de windrichting toegevoegd. Deze ziet er mooi kleurrijk uit, maar het aflezen en interpreteren ervan heeft een forse 'pitfall'. Je krijgt namelijk snel de neiging om in het midden te kijken om te zien welke windrichting we kunnen verwachten. Dit is echter alleen in een bepaald geval, wat ik zo laat zien, juist.

De te verwachten windrichting wordt namelijk bepaald door de hoogte van het deel-staafdiagram: dat is het percentage van de verwachtingen die deze windrichting geven. Daarnet keek ik naar de pluim zuidoost (omdat die voor mij nog het dichtste bij is), en deze plaats ik hier dan ook. Aan de hand deze grafiek wordt de fout waarover ik het heb duidelijk.

De eerste paar dagen is er nog weinig problematisch aan. Dat komt door de kleine spreiding die de pluim hier nog heeft. De te verwachten windrichting is oost tot later meer zuidoost. Op donderdag en vrijdag zien we een verschuiving naar zuid tot zuidwest. In het weekend wordt dit zuidwest tot west. Vanaf zondagmiddag wordt het echte lastiger, omdat daarna alle kleuren aan bod komen.

Dit is het punt waarop je niet meer in het midden kunt kijken. Je moet vanaf hier (en eigenlijk vanaf het begin) op zoek naar de langste kleurstaaf; of er kunnen er dan meerdere zijn, die bijna even lang zijn. Dat zien we al op maandag, waar de wind gaat ruimen naar noordwest tot noord, of zelfs noordoost. Maar die richtingen vind je voor een deel langs de rand, en je hebt de neiging om dat over het hoofd te zien.

Van dinsdag tot en met donderdag is de wind nog wat verder doorgeruimd naar noordoost tot oost. De spreiding in de pluim wordt hier weer een stuk kleiner, en daardoor komen deze twee richtingen weer wel in het midden uit. Je kunt dus alleen de grafiek in het midden aflezen als de spreiding klein is.

Vanaf vrijdag de 17e kan het zowat alle kanten op, waarbij er een lichte bifurcatie zichtbaar is. Dat wil zeggen dat er aan de ne kant een voorkeur is voor noordoost tot oostenwind, en aan de andere kant voor richtingen rond zuidwest. De richtingen die je in het midden ziet, zuidoost tot zuid, komen dan juist het minste voor. In dit geval zou je dus precies tot de verkeerde conclusie komen door de grafiek in het midden af te lezen.

Aan de hand van dit voorbeeld heb ik hopelijk mijn punt duidelijk kunnen maken.