Gletsjers van Noorwegen: Svelgjabreen (Folgefonna)

Gletsjers intrigeren mij enorm: zo vast doch vloeibaar, zo machtig doch kwetsbaar. In de zomer probeer ik er daarom altijd een stel te bezoeken. Afgelopen augustus lukte dat in Noorwegen onder mediterraanse weersomstandigheden. Misschien is het leuk om er verspreid over dagen of weken een paar uit te lichten. Voor de eerste 'aflevering': Svelgjabreen.

Svelgjabreen is de meest zuidelijke gletsjer van Folgefonna, wat weer de meest zuidelijke ijskap van Noorwegen is. Oftewel: er is geen gletsjer in Scandinavie dichter bij huis dan deze! Hemelsbreed nog geen 750 kilometer vanaf mijn voordeur, net zo ver als het Berner Oberland. Er komen duurt echter een stuk langer (met het ov althans).

Boven: Luchtfoto van Svelgjabreen uit 2019. Bron: norgeibilder.

Goed, Svelgjabreen dus. Meteen een vreemde eend in de bijt, want hij smelt nauwelijks. Rond 2015 heeft hij nog nieuwe eindmoraines gevormd; van die puinhopen die het ijs voor zich uit schuift. Dat komt doordat er de eerste vijftien jaar van deze eeuw meer sneeuw op de gletsjer is gevallen dan er smolt (zie grafiek hierboven, bron 2017). Na 2017 is de smelt juist veel groter geworden dan de aangroei. Svelgjabreen wordt dus een 'normale' gletsjer: snel smeltend. Maar wie er nu komt, ziet een ijsmassa die nog bijna tot de vegetatie reikt. Heel bijzonder, wie het kale, minerale voorland van de ver teruggetrokken Alpengletsjers gewend is.

Tot en met vorige zomer lag er nog een meertje voor de oostelijke (rechter-) tong met ijsbergjes erin. Die is plots leeggelopen doordat het water nu onder het ijs door kan stromen. Jammer van die ijsbergjes, maar daardoor kun je nu wel dichter bij het ijs komen. Zelfs een beetje eronder, hoewel je natuurlijk geen gekke dingen moet doen. Het blauwe licht onder het doorschijnende ijs is betoverend. Tussenin een foto van het meertje, zoals dat er eind september 2019 bij lag. 

De westelijke tong ligt direct boven de smeltwaterrivier. Het ijs is er bijna een verticale muur, wat een zeer indrukwekkend gezicht is. 

Tot slot een overzichtsfoto vanaf een heuveltje aan de voorzijde. Niet hoog genoeg om de ijskap te overzien, wel het gevoel gevende van een onafzienbare massa ijs. En een beetje een vooruitblik naar een eventueel volgende aflevering, want wie naar rechts loopt komt na een lange wandeling uit bij Blomstølsskardbreen. Minstens zo mooi!

Wie meer van Svelgjabreen wil zien: filmpje op youtube.