De vochtigheid van de lucht is een belangrijk gegeven in de meteorologie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de absolute vochtigheid (de hoeveelheid H20 moleculen in gasvorm per hoeveelheid lucht) en de relatieve vochtigheid, een getal tussen 0 en 100%.
Bij voortgaande opwarming kan de lucht steeds meer waterdamp bevatten. Bij voldoende beschikbaarheid van vocht zou de relatieve vochtigheid daarbij gelijk blijven. Maar niet overal kan het aardoppervlak voldoende vocht leveren. En ook de zee levert niet altijd voldoende vocht. Dat komt doordat de het zeeoppervlak minder snel opwarmt dan de gemiddelde opwarming van de atmosfeer. Het gevolg hiervan is dat de relatieve vochtigheid op veel plaatsen afneemt, of tenminste een deel van het jaar.
Hoe zit dat in ons land? Ik heb overzichten gemaakt van het verloop van de relatieve vochtigheid (RV) van de 5 hoofdstations. Het gaat flink op en neer, maar meestal is de RV het hoogst tussen oktober en januari, en het laagst tussen april en juli. Er is ook een duidelijke trend te zien. Die doet zich vooral voor in het voorjaar en het eerste deel van de zomer.
http://logboekweer.nl/Items/DeBilt_RV.pdf
http://logboekweer.nl/Items/Eelde_RV.pdf
http://logboekweer.nl/Items/DenHelder_RV.pdf
http://logboekweer.nl/Items/Vlissingen_RV.pdf
http://logboekweer.nl/Items/Maastricht_RV.pdf
De afname van de RV gaat samen met een aantal andere verschijnselen:
- toename van de hoeveelheid zon en globale straling
- toename van het zicht
- toename van droogteperiodes en het neerslagtekort.
Vreemd genoeg zit er in de hoeveelheid bewolking GEEN duidelijke trend.
Bij het KNMI vind ik weinig of niets over trends. Voor een goede statistiek zou ook nagaan moeten worden hoe homogeen de meetreeksen zijn, zowel wat betreft de meetmethode als wat betreft de meetopstelling en omgeving. Afgelopen zomer kregen we bijvoorbeeld de indruk dat de warmte in De Bilt getemperd werd door het sproeien van de tuintjes op het naastgelegen volkstuinenpark. Dat zal van invloed zijn op de RV.
Het Belgische KMI publiceert wel cijfers waaruit trends af te leiden zijn. Daar zien de dat de RV afneemt in alle maanden van maart tot en met september. Vreemd genoeg doet februari daar niet aan mee in Ukkel.
Nog wat achtergrond informatie:
https://www.carbonbrief.org/guest-post-investigating-climate-changes-humidity-paradox/
(7 nov. opmerking over bewolking toegevoegd; tekst aangepast)