De mogelijke zuidstroming zoals die een dag of 10 geleden in de pluim stond, is niet zo goed uit de verf gekomen. Desondanks lijkt het er op dat er toch nog wat buien uit deze situatie geperst kunnen worden. Aan de oostzijde van het hoogtelaag wordt er morgen aan het eind van de dag steeds vochtigere lucht op enige hoogte aangevoerd (occlusieband). Dat zorgt ervoor dat de lucht in de noordoostelijke helft van de Benelux enigszins onstabiel wordt en er buien kunnen ontstaan. Opglijding van de warme lucht lijkt hierbij de voornaamste bron van forcering te zijn. Ook in de zuidelijke helft van de Benelux kunnen er aan het eind van de dag wat buien ontstaan in de polaire lucht. De doorkomst van een kortgolvige hoogtetrog is hier waarschijnlijk de belangrijkste oorzaak.
Gezien de lage onstabiliteit en de grootschalige forcering zit het er dik in dat het weer in een buiige regenzone gaat eindigen zoals we zo vaak gezien hebben. Maar hopelijk zit er wat leuks bij voor de buienliefhebber. Hieronder wat kaarten en de guidance.
Onstabiliteit:
Gesimuleerd radarbeeld Arome:
Temperatuur van de wolkentoppen (lagere temperatuur geeft doorgaans meer kans op onweer bij buien):
Gesimuleerd radarbeeld ICON:
Neerslag Harmonie:
In een kortgolvige hoogtetrog maakt de wind plotseling een scherpe hoek. Dat gaat doorgaans niet waardoor de wind uit de bocht vliegt en tegen de luchtdrukgradiëntkracht in beweegt, waardoor deze bij de ingang van de trog (de zuidzijde in dit geval) afgeremd wordt. Dit zorgt voor een luchtoverschot en kan voor dalende bewegingen zorgen in de luchtlaag eronder.
Bij de uitgang van de trog (de noordzijde hier) neemt de kromming van de hoogtelijnen weer af, waardoor de wind eerst een stuk in de richting van de luchtdrukgradientkracht beweegt en daardoor weer versneld wordt. Dat zorgt voor een luchttekort en kan voor stijgende bewegingen zorgen.
Als je de positie van de trog vergelijkt met de positie van de buien dan zie je dat deze zich inderdaad aan de noordzijde bevinden. Dit hoeft niet altijd zo te zijn aangezien er veel meer factoren een rol kunnen spelen, maar vaak is een trog wel een goede buienbrenger. Het gaat trouwens niet zozeer om de kromming van de hoogtelijnen, maar om de mate waarin deze kromming verandert.
Wind op 925 hPa (ca. 750 meter hoogte). Boven het noordoosten van de Benelux is convergentie te zien, vermoedelijk door het opstijgen van de aangevoerde warme lucht vanuit het zuidoosten. Op de grond zie je in de middag ook nog een convergentielijn in het noordoosten door de sterkte temperatuurtegenstelling tussen de occlusieband in het midden van NL en het warme noordoosten (net als bij een zeewindfront), maar die lijkt niet echt tot buien te leiden omdat de grenslaag dan nog te droog is. Dit is trouwens niet zichtbaar op onderstaande kaart.
Tot slot nog twee gesimuleerde radiosondemetingen. De eerste is boven Belgisch-Limburg en de tweede boven Drenthe, beide dicht in de buurt van buien. Bij eerstgenoemde zie je een typisch profiel voor buien in een koudeput. Bij de andere zie je een natadiabatisch temperatuurverloop op hoogte (occlusie) en onderin wat warmere en vochtigere lucht wat voor een beetje onstabiliteit zorgt. De grenslaag is iets koeler dus de buien zullen niet vanaf de grond gevoed worden, maar vanaf enige hoogte. De tropopauze zit hier tevens wat hoger dan in de koudeput.
Tot slot de guidance.
Guidance modelbeoordeling
Synoptische situatie:
Aan de zuidflank van een hogedrukgebied tussen IJsland, Noorwegen en Schotland voert een oost- tot noordoostelijke stroming polaire lucht aan. Een hoogtelaag, gevuld met koude lucht, boven het zuiden van België beweegt langzaam westwaarts trekt donderdag overdag net zuid van ons land langs en bereikt vrijdag overdag Het Kanaal.Een rondom dit hoogtelaag ingedraaide occlusie trekt mee over ons land. De occlusieband die zich aan de achterzijde (oostzijde) van het laag bevindt, bereikt het land vanavond. De aangevoerde lucht wordt dan vochtiger. Vrijdag blijft de smalle occlusieband WNW-OZO georienteerd over het midden van ons land slepen om vrijdagavond zich noordwaarts te verplaatsen. Het eerdergenoemde hoogtelaag beweegt vrijdagavond en in de nacht naar zaterdag langzaam noordwaarts naar het zuidwesten van Engeland en Wales, een hoogtetrog aan de oostzijde van het hoogtelaag bereikt vrijdagavond laat het zuiden van ons land en beweegt in de nacht naar zaterdag verder noordwaarts.
Modelbeoordeling:
De synoptische ontwikkeling voor vandaag en morgen zijn de diverse modellen in grote lijnen vergelijkbaar en de bewolking en neerslagpatronen vertonen weinig verschillen. Harmonie heeft donderdagmiddag een onweerssignaal bij de buien in het zuiden. Progtemps zijn niet heel overtuigend, maar vanwege de passage van het hoogtelaag met de koude bovenluchten is het temperatuurverschil tussen top en grond ruim meer dan 40 graden en lijkt een enkele klap onweer zeker niet uitgesloten. Voor komende nacht geeft De KEPS bijna 100% kans op onweer in de frontale neerslagband boven het midden van het land. De temps zijn niet onstabiel, dus dit moet liggen aan de berekende hoeveelheid graupel. Vrijdagmiddag in en aan de noordzijde van neerslagband een duidelijk signaal voor onweer, gezien hoge maxima in het noordoosten met bijbehorende hogere CAPE-waarden is dit een realistisch. Opvallend is dat EC beduidend minder CAPE berekent dan de Harmoniemodellen. In de avond ook in het zuiden kans op onweer, deze wordt waarschijnlijk getriggerd door de hoogtetrog.
Aandachtspunten
Temperatuur:
Modellen kunnen gevolgd worden, opvallend morgenmiddag zijn de grote temperatuurtegenstelling tussen het zonnige noordoosten en de regenachtige frontale zone in een strook over het midden van het land.
Wind:
Vanmiddag eerst nog 6 Bft in de noordelijke kustdistricten, later vanmiddag en vanavond tijdelijk afnemen. In de loop van de nacht opnieuw 6 Bft in de noordelijke kustdistricten. HA43 geeft dan een kleine 7 Bft in het district Texel, voorlopig gaan we uit van een dikke 6 Bft. Vrijdagmiddag en -avond alleen ten noorden van de Wadden nog een 6 Bft.
Bewolking:
Bij de occlusie die rondom het hoogtelaag heen gedraaid zit stratiforme bewolking. Vanmiddag op veel plaatsen ook cumuliforme bewolking. In het zuiden mogelijk Cb's met toppen tot FL200. In de loop van de avond van het oosten uit weer stratiforme bewolking behorende bij de occlusie, in de loop van de nacht kan zich daar plaatselijk ook wat stratus vormen. Vrijdagochtend zien we de bewolkingszone van de occlusie geleidelijk smaller worden maar blijft nog wel stratiform. In het noordoosten en uiterste noorden is er veel ruimte voor de zon. In de middag komt in het zuiden de zon er ook geleidelijk bij. De frontale zone wordt in de middag door warmteadvectie geleidelijk onstabiel en kunnen er verscholen Cb's ontstaan. Wat ook meespeelt is dat het in het noordoosten nog flink opwarmt waardoor het ook noord van de frontale wolkenband onstabiel wordt. Gezien de progtemps zouden de toppen van de Cb's mogelijk tot FL300 kunnen reiken. later in de avond in het zuiden op nadering van de hoogtetrog mogelijk Cb's met toppen tot FL250.
Neerslag:
Bij de occlusie aanvankelijk lichte regen. In het zuiden later vanmiddag enkele buien, CAPE waarden tussen 200 en 400 J/kg, in het zuiden lokaal daarboven. Schering 15-20 kn. Single cell/multicell regime. Later en vannacht activerende stratiforme neerslag op de occlusie, deze kan vrij lang in een WNW-ONO georienteerde zone boven het midden van het land blijven slepen. De frontale neerslag krijgt in de loop van vrijdagmiddag steed meer een convectief karakter en ook noord van het front kunnen er enkele buien ontstaan. CAPE-waarden lopen op naar 400-700 J/kg, plaatselijk 700-1000 J/kg en schering 25-30 kn (multicel), de kans op onweer is reëel. Later in de avond in het zuiden opnieuw buien op nadering van de hoogtetrog, CAPE-waarden dan eveneens 400-700, plaatselijk 700-1000 J/kg, met 25-30 kn schering met 10-20 kn duidelijk minder, single cell, maar ook dan is een klap onweer niet uitgesloten.
Zicht:
Buiten neerslag goede zichtcondities, vannacht in de frontale neerslagzone overwegend matige zichten, plaatselijk mogelijk ook slecht.
Paraaf meteoroloog: homan
Uitgifte: 20/04/2023 12.29 uur LT.
