Nijpende droogte Spanje – La Viñuela Reservoir bijna leeg!

Afgelopen week ben ik op vakantie geweest naar Zuid-Spanje nabij Malaga. We verbleven in het plaatsje Viñuela, gelegen aan een stuwmeer… of van wat er nog van rest. Ik heb mij de afgelopen weken al bezig gehouden met de recordhitte en droogte in Spanje, maar dat de ernst nu zo groot is heb ik nu met mijn eigen ogen kunnen zien!

La Viñuela Dam (1986) / Reservoir

De 460 meter lange en ruim 90 meter hoge stuwdam is gebouwd aan de rivier de Guaro, met een stroomgebied van 119 km². Het reservoir bereikt een maximale oppervlakte van 565 ha en een maximale capaciteit van 170 hm³. Het reservoir zou een bijdrage van 25 hm³ water per jaar moeten opleveren. De dam is dan ook gebouwd om de dorpen en steden van de oostelijke Costa del Sol, tussen Malaga en Nerja, te voorzien van drinkwater. Daarnaast wordt het water gebruikt voor de irrigatie van 8000 hectare subtropische en extra vroege tuinbouwteelten.

Foto uit 2010: 

Filmpje (3 jaar geleden): https://www.youtube.com/watch?v=7sSk3OCAZzQ

Klimaat & de afgelopen jaren

De gemiddelde jaartemperatuur bedraagt 17,4 graden, er valt gemiddeld 471 mm neerslag en het jaarlijkse gemiddelde aantal zonuren ligt rond 2900. De afgelopen 4 jaar (2019-2022) viel er gemiddeld 100 mm minder op jaarbasis (zie grafiek). Het was ook te warm de afgelopen jaren met in de vrijwel de meeste maanden positieve afwijkingen voor de temperatuur (zie tabel). Vorig jaar 2022 was in Spanje de warmste ooit gemeten! Ook dit jaar verloopt opnieuw te warm. Zo was het in maart al warmer dan normaal in de maand april. Maar met de recordhitte van afgelopen april was de maand als geheel net zo warm als dat het normaal gesproken begin juni is. Door te weinig neerslag en een teveel aan water dat verdampt lijkt er geen einde te komen aan de droogte die is ontstaan. Het gevolg hiervan is dat de waterpeilen in de stuwmeren snel dalen.

Huidige situatie (Begin mei 2023)

Afgelopen week was het er overdag rond 27 graden en droog en zonnig weer. Aangenaam zomerweer zou je zeggen, maar ik was even vergeten dat we pas in de meivakantie zitten. Normaal is het er namelijk rond 22 graden. In de binnenlanden van Spanje bleef de temperatuur geregeld richting 35 graden stijgen. De regen bleef vanaf begin maart al uit en hierdoor is het droogteseizoen zeer vroeg van start gegaan. De verdamping ligt dan ook erg hoog met zoveel zonnige dagen.

Op dit moment draait het stuwmeer nog maar met een capaciteit van 9,7%, oftewel slechts 16 hm³. Het is bizar om te beseffen dat tot onderaan de diepste paal van de stuwbrug je eigenlijk ruim 50 meter onder water zou moeten staan (zie foto’s). Op deze webcam is de verandering in 9 jaar tijd goed te zien van het stuwmeer van Viñuela: https://www.windy.com/nl/-Webcams/Spanje/Andalusi%C3%AB/La-Vinuela/Vi%C3%B1uela-M%C3%A1laga/webcams/1171033401?36.858,-4.259,12

De meeste mensen geven de klimaatverandering de schuld maar ecologen geven de schuld aan slecht waterbeheer en boeren. De boeren in de omgeving stappen namelijk over op lucratieve maar water zuigende tropische vruchten als avocado’s en mango’s. Er ontstaat zo dus nog sneller een groter tekort. Een groot probleem dus!

Spanje – Algemene toestand stuwmeren

Gemiddeld zijn de stuwmeren nu voor net minder dan de helft gevuld. In vergelijk met de afgelopen jaren is de capaciteit voor deze tijd van het jaar nu al record laag. Laten we hopen dat de essentiële stuwmeren de komende jaren, hoe slecht de toekomst er nu ook uit lijkt te zien, toch weer kunnen herstellen en worden aangevuld.

Bronnen

Spaanse Agencia Estatal de Meteorología: https://www.aemet.es/es/portada

Waterdata: https://www.embalses.net/pantano-883-la-vinuela.html 

Weerstation Vinuela: https://www.wunderground.com/dashboard/pws/IMALAGAT1/graph/2023-04-10/2023-04-10/monthly