Het 'smeltseizoen' op Groenland is afgelopen, tijd voor een overzicht. Voor het 'smeltseizoen' wordt gekeken naar de hele periode 1 september (2022) - 31 augustus (2023), maar de meeste afsmelt is natuurlijk in de zomermaanden. Het wel en wee van Groenland is gedurende het seizoen te volgen op de Deense site Polar Portal. Daar zien we het verloop van de 'Surface Mass Balance' (SMB). Dat is het resultaat van de oppervlakteprocessen: sneeuwval, regenval, dooi, afstroom, herbevriezen. Het is voor een groot deel het resultaat van modelberekeningen, deel gecorrigeerd door een klein aantal grondstations. Aan de SMB te zien had Groenland een redelijk seizoen. De eindstand was boven het gemiddelde van 1981-2010.
De SMB is echter maar een deel van het verhaal. Het gaat ook om de afsmelt/ afkalving langs de randen ('marine discharge') en om de afsmelt aan de onderzijde van de ijskap. Om een beeld te krijgen van het totale verloop zijn andere metingen nodig, zoals metingen van de massa (gravitatie), van de hoogte van de ijskap, en van de beweging en lengte van de gletsjertongen.
Op de site van Polar Portal is ook de 'Melt Extent' te zien; het percentage van het oppervlak van Groenland waar het ijs op een bepaalde dag smolt. De Melt Extent was in het afgelopen seizoen opvallend hoog, de hoogste waarde sinds het beruchte jaar 2012. Voor een deel werkt dat al door in de SMB, maar het is ook van invloed op de afkalving langs de randen.
De gravitatiemetingen van GRACE FO lopen altijd een paar maanden achter en zijn nu beschikbaar tot en met half juni. Te zien is dat het massaverlies tot dan minder was dan in de voorgaande jaren; maar mei en juni waren gunstige maanden, in tegenstelling tot juli en augustus.
Vorig jaar is er een interessante site bij gekomen, van Copernicus (Mankoff et al.). Zij leveren berekeningen van de SMB, de basale afsmelt, de 'marine discharge' en de totale massabalans op dagelijkse basis, en zelfs een week vooruit. Daarbij gaat het alleen om de grote, aaneengesloten ijskap op Groenland; niet om de vrij liggende perifere gletsjergebieden op Groenland die er ook zijn. De cijfers zijn daardoor niet helemaal vergelijkbaar met die van Polar Portal en van GRACE FO.
Ik heb de gegevens van Mankoff weergegeven in een drietal figuren. Allereerst de totale massa-balans op ieder moment, en per maand en per jaar. De aaneengesloten ijskap kwam uit op een massaverlies van 202 Gigaton, een vrij gemiddelde waarde in vergelijking met de afgelopen 10 jaar. Merk op dat het massaverlies het hele jaar doorgaat, behalve wanneer dit overtroffen wordt door sneeuwval. Het massaverlies in de wintermaanden komt door de afsmelt aan de basis, en door de beweging van de ijskap. Dat zijn normale processen.
(edit 24 okt: in de nieuwste versie van de data was het massaverlies 214 gigaton).
https://www.logboekweer.nl/Climate/GreenlandMassBalance.pdf
In een tweede figuur heb ik de anomalie van de massabalans weergegeven, op basis van de gemiddelde massabalans voor iedere dag. Nu worden de periodes zichtbaar waarin er iets bijzonders aan de hand was. Het jaar 2012 springt eruit. Opvallend is dat er toen drie opeenvolgende jaren waren (2010, 2011 en 2012) met een sterk negatieve anomalie. Ook 2019 springt eruit.
https://www.logboekweer.nl/Climate/GreenlandMassBalanceAnomaly.pdf
In een derde figuur is alléén de SMB weergegeven, ter vergelijking met de gegevens van Polar Portal.
https://www.logboekweer.nl/Climate/GreenlandSurfaceMassBalance.pdf
Let wel: het gaat in de bovenstaande figuren dus alleen om de 'Main Icesheet' van Groenland, niet om de perifere gletsjergebieden. Daar gaat het veel slechter mee dan met de centrale ijskap. Dat komt doordat de in het algemeen lager liggen, dichter bij zee en zonder het massa-effect van het grote landijs-gebied. De trend van de perifere gletsjers is eerder vergelijkbaar met die van de landijsgebieden in Canada en op IJsland.
Tenslotte nog een verwijzing naar de IMBIE 3-studie (IMBIE = Ice Sheet Mass Balance Inter-comparison Exercise). Hierbij worden gegevens over het massaverloop van Groenland (en Antarctica) uit heel verschillende bronnen naast elkaar gezet en zoveel mogelijk op één lijn gebracht. Daarbij gaat het om massametingen (GRACE), hoogtemetingen en input-output berekeningen. In het laatste rapport (2023) zijn gegevens verwerkt tot en met 2020. Het gemiddelde massaverlies per jaar (Gigaton) over periodes van 4 of 5 jaar is dan als volgt:
