Beste Weerwoorders,
Dat was me het dagje wel gisteren. Sterker nog, een weerdag die me nog lang zal bijblijven in de meest positieve zin van het woord. Voor het eerst sinds mijn verhuizing van Volendam naar Lomm maakte ik het beruchte fenomeen ‘Ostgewitter’ mee. Al zes jaar lang volg ik onweerssituaties in deze regio op de voet en kom ik steevast tot de conclusie dat Lomm in de regel gemeden wordt door de buien. Het bracht mij langzaam maar zeker tot de overtuiging dat buien ‘voorkeursgebieden’ hebben en vaak dezelfde plaatsen aandoen. De ouden van dagen in Lomm bevestigden dit beeld al jaren geleden; ‘’als het onweer vanuit het zuidwesten komt, blijft het meestal ten westen van de Maas.’’. De Maas kan echter nooit een barrière vormen voor buien maar toch heb ik de afgelopen jaren keer op keer meegemaakt dat de buien inkakten als ze vanuit het zuidwesten de Maas overstaken. Veel buien uit het zuidwesten geraakten niet eens bij ons en regenden vaak uit boven Brabant. De oorzaak blijft een raadsel, sommigen zeggen de Maas, anderen hoogteverschillen/bodem, weer anderen zeggen de snelweg die er een aantal jaar geleden is aangelegd. In werkelijkheid zal het een complexe mix zijn van factoren en variabelen. De feiten van al die onweerssituaties liegen namelijk niet; onweer uit het zuidwesten (de gangbare richting) brengen Lomm nooit grote neerslaghoeveelheden, laat staan randverschijnselen. Oorzaak is voornamelijk deactivering en ‘vaste buienroutes’ die zeker niet over Lomm lopen. Het leidde vaak tot teleurstelling en dit jaar had ik me voorgenomen er niet meer in te trappen; ik vond acceptatie in de gedachte dat ik, woonachtig in Lomm, waarschijnlijk nooit zwaar onweer zal meemaken. Dat zou toekomstige teleurstellingen moeten voorkomen, dacht ik. Maar toen……….kwam het Ostgewitter, op 2 mei 2024, dat niet snel vergeten zal worden en mijn hele visie over onweerskansen in mijn woonplaats door de war heeft geslingerd!
Want een onweerssituatie waarbij het onweer uit het oosten komt had ik eigenlijk nooit meegemaakt in die 6 jaar tijd. Wel is er een keer toen ik net hier woonde een zware bui uit het zuiden gekomen in april 2018. Die was ronduit indrukwekkend. Ook vorig jaar ontstond er een prachtig onweder die uit het zuiden kwam en ook Lomm aan deed. In beide gevallen leidde het niet tot extreme neerslagsommen. Maar duidelijk werd wel dat de richting van waaruit de buien komen overduidelijk invloed heeft in hoe ze uitpakken. Het is me nu volkomen duidelijk, de grootste potentie in deze regio is er bij onweer uit Duitsland. Het is me ook volkomen duidelijk dat ik, woonachtig in Lomm, nog prachtige onweerssituaties kan gaan meemaken mits het Ostgewitter een terugkerend fenomeen zal worden. Daar ga ik niet zo snel vanuit, we weten allemaal dat het zeldzaam is. Maar dat maakt het ook extreem bijzonder om mee te mogen maken.
Gisteren begon het na een zeer zonnige en warme dag rond de namiddag razendsnel te betrekken. Het duurde niet lang totdat er gerommel hoorbaar was. Eerst trok er een bui Venlo en Tegelen in. En toen dacht ik al bij mezelf ‘ja hoor, dit gaat hem voor Lomm vandaag ook weer niet worden’. Dat even later er werkelijk overal om me heen onweer ontstond was voor mij de treurige bevestiging dat ook bij Ostgewitter Lomm vakkundig gemeden werd. Hieronder, helemaal onderaan, staat een foto die ik toen maakte waarin ‘het gat’ van Lomm zichtbaar is. Maar wat er in mum van tijd daarna gebeurde had ik niet verwacht. De verschillende buien die rondom de Maas hingen smolten samen en kregen stationaire trekjes, met name over de westoever. In de eerste instantie leek het zwikje boven de oostoever snel weg te trekken de Maas over richting Brabant en was ik dankbaar toch ‘een staartje’ te hebben gekregen. Ik besloot ook de radar even links te laten liggen en gewoon te genieten van de dreunen om me heen. Maar daarna werd de neerslag alleen maar intenser. Er was in oostelijke richting ook geen opklaring meer te zien. Als een olievlek breidde de groenige aardedonkere wolk zich uit over de gehele omgeving. Het leverde een apocalyptisch beeld op, want de ontladingen namen niet alleen zeer snel toe, het begon ook te hagelen. Sommige stenen hadden hier een diameter van 2 centimeter. Geen pingpongballen (en gelukkig maar) maar wel degelijk indrukwekkend, te meer omdat het over een tijdsbestek van een uur meerdere rondes gaf! Tussen de hagel door trad er ook zware regen op, het ging allemaal door elkaar heen. Het onweer was vooral hoogteonweer (soms neigende naar een stroboscoop) zonder al teveel inslagen. Het hing echter precies boven ons hoofd en bleef daar ook hangen voor een relatief zeer lange duur. Ook iets wat ik nog nooit eerder meemaakte. Je kan er dan natuurlijk de donder op zeggen dat je zo nu en dan ook een harde klap te verwerken krijgt. In combinatie met de windstoten kun je dus echt spreken van een zware bui mét randverschijnselen. Mijn (on)weerhart kon eindelijk worden opgehaald en ik was uiteindelijk zeiknat omdat ik het van zo dichtbij mogelijk moést meemaken. De euforie sloeg toe.
Na een uurtje noodweer checkte ik mijn regenmeter die tot max 40 mm ging. Die was overgelopen. Er moet dus meer dan 50 mm in hebben gezeten. Zo enkele minuten geleden heb ik de regenmeter opnieuw geleegd met een opbrengst van 23 mm. Daarmee komt mijn neerslagtotaal sinds het onweer gisteren begon op ongeveer 75 mm!!! Ongekend en ongezien sinds ik hier woon. Even naar het zuiden in Venlo, waar meer bebouwing is, kun je echt wel spreken van serieuze wateroverlast met nare gevolgen voor sommige huishoudens en horeca. Dit heeft ook het landelijke nieuws gehaald. Over de gehele lengte van Limburg is het onweer als een stoomwals vanuit Duitsland eroverheen gerold. Normaliter is het in deze provincie of – of, óf het zuiden van Limburg onweer, óf het midden, óf het noorden (met duidelijke voorkeur voor het zuiden van Limburg). Gisteren was het en – en. Vrijwel de gehele provincie kreeg er mee te maken en de buien beperkten zich niet tot Limburg alleen zoals we allemaal hebben gezien. Het Ostgewitter heeft zijn naam dus meer dan waargemaakt.
Later op de avond kwam er een nieuwe lijn vanuit Duitsland wederom onze kant uit maar die verloor zijn kracht en de bliksemactiviteit ging er geleidelijk uit toen het bij de Nederlandse grens kwam. Tja, de jackpot twee keer achter elkaar, dat zat er niet in. Dat ik hem echter één keer heb mogen winnen stemt me al meer dan diep gelukkig vanuit het perspectief van de weerliefhebber en onweersliefhebber in het bijzonder. De onweersarmoede van 6 jaar is in één keer goed gemaakt en als er in de toekomst opnieuw Ostgewitter zal optreden kan ik ook meedelen in de voorpret die ik mezelf dit zomerhalfjaar definitief had ontzegd om nieuwe teleurstellingen te voorkomen.
Resumé: Wat gisteren gebeurde was voor mij een totale (aangename) verrassing en bevestiging dat onweer uit het oosten serieus genomen moet worden en óók in Lomm de tofste verschijnselen kan geven!
Onderstaand enkele impressies en radarbeelden.
