De NWP-modellen tonen veelal een zeer warme luchtmassa, tot wel 18-21°C op 850 hPa, waarvan lijkt dat die vanuit het zuiden van Europa op transport gaat naar de Benelux. De oorzaak van de potentiële hete luchtmassa is echter wat subtieler. Er wordt weinig temperatuursadvectie berekend door de NWP-modellen richting de Benelux, daarnaast toont het HYSPLIT air trajectorymodel (GFS-based run) dat de hete luchtmassa zijn oorsprong vindt boven de Atlantische Oceaan. Daardoor lijkt het erop dat de luchtmassa opwarmt door subsidentie onder anticyclonale invloeden. Dit is atypisch voor een zeer hete situatie want normaliter gaat de hete luchtmassa op 'transport' vanuit het zuiden van Europa naar de Benelux. Hiermee is deze vorm van opwarming vergelijkbaar met het thermische event van bijna twee weken geleden.
Voornamelijk op 1 juli lijkt het zeer warm te gaan worden. Met een berekende temperatuur op 850 hPa van 18-21°C, is er een afwijking van 2.5-3.0 standaarddeviaties. Dat zou overeen komen met een temperatuur die statistisch gezien eens in de 160 dagen tot drie jaar voorkomt gemiddeld, maar de Gaussische distributie laat zich moeilijk toepassen op een dynamisch non-lineair systeem zoals het weer, waarbij chaos een inherent onderdeel is. De anthropogene klimaatopwarming verhoogt uiteraard de frequentie van deze waarden. Desondanks is zo'n hete luchtmassa vrij ongewoon voor begin juli, maar er zijn een aantal voorbeelden uit het verleden waarbij het nog extremer was. Op 2 juli 2015 werd het plaatselijk ≥38°C in de Benelux bijvoorbeeld.
Voor 1 juli tonen de PASCAL-kansen (ECEPS-based) een kans van meer dan 70% op een lokale extreem warme dag in het zuiden voor Nederland, voor België zullen die kansen redelijk overeenkomen. Op een termijn zoals deze kunnen er nog wat details veranderen, waardoor het milder of extremer kan uitpakken. Een differentiële opwarming van het aardoppervlak, zoals afgelopen zondag, zou bijvoorbeeld een zeewindfront kunnen triggeren met mildere - maar nog wel tropische - temperaturen tot gevolg. Ook kan convectie een rol spelen bij het limiteren van de maximumtemperatuur, aangezien wolkenvorming de maximale temperatuur kan drukken. Fysisch gezien zou het, met de relatief droge voorgeschiedenis en de hete luchtmassa, lokaal 35-38°C kunnen worden. Maar dan moet wel alles meezitten en de heetste luchtmassa, met de hoogste temperaturen op 850 hPa, moet overdag passeren in plaats van in de nacht. Voor nu denk ik wel dat er op dinsdag plaatselijk 35°C mogelijk is, vooral in België en het zuiden van Nederland. Het zal waarschijnlijk op grote schaal tropisch warm worden, die optie wordt erg breed ondersteund binnen de NWP-modellen.
