Vergelijking van de aankomende hitte-opstoot met 2 juli 2015.

Hier ga ik de synoptische vergelijking maken tussen de hitte van 2 juli 2015 en de aankomende hitte-opstoot van 1 juli 2025. 2 juli 2015 was een zeer warme dag voor grote delen van de Benelux. Er was duidelijk sprake van zeewind door een differentiële opwarming van het aardoppervlak. Aan de westkust werd het zomers warm, in Zeeland nipt, maar langs de oostgrens kwam het op grote schaal tot een extreem warme dag (≥35°C). Lokaal werd het in zowel België als Nederland ≥38°C. Tevens werd het op uitgebreide schaal in de Benelux tropisch warm. De datums zijn vrijwel hetzelfde, er is maar 1 dag verschil. Daarmee is de daglengte ook vergelijkbaar, wat zich mooi leent voor een vergelijking tussen deze twee hitte-opstoten. 

Synoptische situatie 2 juli 2015 (ERA5):

De synoptische situatie liet een duidelijk gesloten circulatie ten noordwesten van het Verenigd Koninkrijk, daar was sprake van een extratropische cycloon. Deze had een trog met een secundaire kern, een randstoring. Boven West-Europa lag een krachtig hogedrukgebied met een 500 hPa geopotentiële hoogte tot 592 dam en een maximale luchtdruk van 1.025 hPa. Boven het uiterste oosten van Europa waren er ietwat cyclonale invloeden, maar niet echt prominent. Deze synoptische set-up liet warmte-advectie toe vanuit Noord-Afrika. De geassocieerde T850-waarden waren zeer hoog, de geanalyseerde T850-waarden door de ERA5-reanalyse lagen rond de 20°C in het oosten van de Benelux. Met deze T850-waarden was 36 á 37°C graden gemakkelijk haalbaar. Lokaal was er een hoger verschil tussen de T850 en de Tx, het verschil liep lokaal op tot meer dan 18°C gebaseerd op de gemeten data en de reanalyse van ERA5. Het uiteindelijke resultaat was een maximale temperatuur van 38.8°C in België en 38.2°C in Nederland, in die tijd waren het nog een van de warmste temperaturen die waren gemeten sinds het begin van de metingen. In België werd toen zelfs het toenmalige hitterecord geëvenaard. 

Berekende synoptische situatie 1 juli 2025 (ECMWF-HRES):

De synoptische situatie, zoals berekend is door de operationele run (00z) van het ECMWF-model, laat een Azorenhoog zien met een rug richting het Verenigd Koninkrijk. In tegenstelling tot 2 juli 2015, lijkt er geen cyclonale invloeden aanwezig te zijn ten westen van het Verenigd Koninkrijk. Rond IJsland wordt er wel een extratropische cycloon gesimuleerd, maar het effect daarvan lijkt mij significant kleiner ten opzichte van 2 juli 2015. Ook in deze situatie is er een vrij krachtig hogedrukgebied boven Europa, maar de intensiteit is lager. De berekende maximale luchtdruk ligt rond de 1.020 hPa en de geopotentiële hoogte op 500 hPa is lager (584-588 dam). Een paar dagen geleden liet ik al zien door middel van het HYSPLIT-model dat de luchtsoort niet uit het zuiden van Europa komt, dat is nog steeds aan de orde. De synoptische situatie is ook minder typisch voor pure advectie van een zeer warme luchtsoort uit het zuiden van Europa ten opzichte van 2 juli 2015, aangezien er veel minder cyclonale invloeden zijn boven de Atlantische Oceaan. Advectie van een warme luchtsoort speelt dus een mindere rol ten opzichte van de situatie van 2 juli 2015. De luchtsoort warmt vooral op door subsidentie, waarbij warmte-advectie waarschijnlijk wel enigszins een bijdrage levert, maar niet significant. De berekende T850-waarden zijn iets lager dan op 2 juli 2015, de operationele run van ECMWF komt met T850-waarden van 18 á 19°C. Aan de grond zou het moeten resulteren in een extreem warme dag, lokaal denk ik dat 36°C mogelijk is in delen van België en het zuiden van Nederland, maar het thermische maximum zal waarschijnlijk lager uitkomen dan op 2 juli 2015.

Al met al zal het waarschijnlijk een zeer warme tot extreem warme dag worden op dinsdag 1 juli 2025. Hoewel de T850-waarden lager zullen liggen, de synoptische situatie net wat minder intens is en het opwarmingsmechanisme anders is, zal het lokaal best wel eens 36°C kunnen gaan worden. Dat zou dan de hoogste temperatuur zijn in de Benelux sinds 19 juli 2022, bijna drie jaar geleden. Verder zal het op uitgebreide schaal tropisch warm worden, maar in de kustgebieden zou het wat koeler kunnen zijn in het geval dat er sprake is van zeewind door differentiële opwarming.