Ja winterliefhebbers, af en toe begint het weer te kriebelen. Komt er nog wat van winterweer? Dat is natuurlijk moeilijk te zeggen op dit moment. We speuren de modeluitvoer af naar lichtpuntjes. We zien wat interessante ontwikkelingen in het poolgebied maar zien dat dan weer niet uitlopen op een mooie wintersituatie.
En zodoende gaan de gedachten weer terug naar die superwinter uit een ver verleden. Sommigen op dit forum kunnen misschien met mij zeggen: ik heb 62-63 meegemaakt. Voor de meesten is dit geschiedenis zonder herinnering. Hoe wij in die tijd omgingen met verwachtingen, en zeker waar die verwachtingen vandaan kwamen is wel heel anders dan hoe dat in deze tijd gebeurt, waarin er een overvloed is aan weermodellen met uitvoer soms tot ver in de toekomst. In december 1962 moesten wij het doen met de verwachtingen van het KNMI die we via de radio tot ons namen. De verwachting liep hooguit tot morgenavond waarbij een enkele keer een voorzichtige opmerking werd gemaakt over de verwachting voor de dagen erna. Zoiets bijvoorbeeld: “het ziet er naar uit dat deze toestand met meest matige tot strenge vorst nog enkele dagen zal aanhouden”. Aan de andere kant waren er af en toe situaties waarin de verwachting voor de volgende dag er faliekant naast zat. Tussen haakjes: wie 79 heeft meegemaakt weet, dat het KNMI er rond 18 uur op 13 februari ook naast zat met de verwachting. Pelleboer wist overigens toen al beter. In alle onbescheidenheid moet ik zeggen dat ik hetzelfde voelde als Jan Pelleboer. Met een schok zag ik de weerkaart om 20 uur op TV: dit moest toch tot iets leiden dat zou lijken op de kou-inval van 30 december.
Terug naar 62/63. Wie even naar de historie van die winter heeft gekeken weet, dat “het grote werk” pas kort voor kerst begon. Ik plaats daar voor mezelf, wonend in het westen, de datum van 22 december op. Had de winter dan tot dan toe niets gepresteerd? Toch wel, want eind november dook de temperatuur in het west Europa omlaag bij aanvoer van arctische lucht vanuit het noorden/noordwesten. Doordat de jet heel zuidelijk bleef liggen, leidde dit toen al tot een winterse situatie. 22 november was de eerste ijsdag van het seizoen in De Bilt. Na enige opwarming kwam er een inversiekou in de eerste week van december. Op 30 november stroomde niet heel koude polaire lucht over west Europa. Direct daarachter steeg de luchtdruk razendsnel boven de Noordzee en omgeving waardoor de stroming tot stilstand kwam. Door uitstraling daalde de temperatuur met veelal matige vorst in de nacht. Ook ontstond er mist die van een ongekende dichtheid was.
Hieronder een fragment uit mijn Dagboek 1963. Daarna de registratie waarin de inversie mooi te zien is. Daaronder de weerkaart (een echte weerkaart) van 5 december om 13 uur (MET).
4 december 1962 :
Nog steeds op een vreemde manier winters. In de ochtend -8 en bij prachtig zonnig en windstil weer wordt het in de middag +5. Voor morgen is er kans op mist, doordat iets vochtiger lucht binnendringt. Op de registraties van De Bilt iets vreemds te zien : terwijl het 's nachts hard vriest is het op 500m hoogte +5. De koude luchtlaag is dus erg dun.
5 december 1962 :
Een dag om nooit te vergeten, zeker in het westen van het land. We werden wakker en keken natuurlijk direct naar buiten : MIST!. En niet zo maar eentje, nee echt zeer dichte mist. En dat bij -4 ( in Voorburg afgelezen van onze thermometer op het balkon). Het verkeer, was behoorlijk in de war. We fietsten onze route naar school en kruisten dan altijd de Laan van Nieuw Oost Einde (voor Hagenaars : het verlengde van de Laan van Nieuw Oost Indië
. Het autoverkeer op één van de drukste wegen ter plaatse ging stapvoets, schuifelend bijna in een ondoordringbare mist. Bovendien was de weg spekglad geworden door de mistaanslag. Ik kan me geen dichtere mist herinneren en dat moet ook gelden voor sommige taxichauffeurs in Rotterdam, die in hun eigen stad de weg kwijt raakten. Geruchten gaan over een zicht van 10 meter! Het bleef vrijwel windstil die dag. Na het uitpakken van de sinterklaascadeaux keken we uit het raam van de woonkamer, dat mooi uitzicht gaf over een sportveld. Verbazing : maanlicht, prachtige rijp op het gras, het is dus weer opgeklaard. Wat een veranderingen, terwijl er toch geen wind staat!? Ik zie absoluut windstil weer op de registratie van De Bilt van 4 december 16 uur tot 6 december om 10 uur. Het vriest die nacht weer 10 graden; het KNMI verklaart het fenomeen met de volgende zin : "door een geringe verplaatsing van het hogedrukgebied boven midden-Europa stroomde met zwakke winden weer iets drogere lucht ons land binnen."
Koudegetal : 18,3
De teksten hieronder komen uit een powerpoint presentatie. Daarom zit er af en toe dubbeling in met bovenstaande tekst.
