Wanneer winterse patronen niet meer winters uitpakken, maar 't kan nog

Flinke daling, maar goed: we komen ook van een hoog niveau. Opvallend is wel dat tegenwoordig zelfs een vrij winterse luchtdrukverdeling niet (meer) automatisch tot winters weer leidt. Vaak zakken we eerst richting normaal en pas daarna iets daaronder. 

Dat is ook niet zo vreemd. De normaalwaarden zijn de afgelopen decennia flink omhoog gegaan (ik moet nog altijd denken aan de normen van midden jaren ’90, toen ik een jaar of tien was). Daarnaast is er wereldwijd simpelweg minder kou “op voorraad” en zijn de koude reservoirs minder robuust.

Ik riep dit jaren geleden al, maar ik denk steeds meer dat als je een winterse luchtdrukverdeling uit bijvoorbeeld de Elfstedentochtjaren zou verplaatsen naar het huidige klimaat, het resultaat waarschijnlijk nog steeds winters zou zijn, maar duidelijk minder winters dan toen. Dezelfde setting zou nu vermoedelijk tot een minder koude uitkomst leiden.

Natuurlijk kan een samenloop van omstandigheden ook juist het omgekeerde veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan een koude noordooster met zeer lage temperaturen op hoogte (echte transportkou) die over een inmiddels warmere Oostzee trekt. In eerste instantie leidt dat tot meer bewolking en een matiging van de vorst, maar ook tot meer sneeuwbuitjes. Zodra het daarna opklaart boven een sneeuwdek, kan het juist kouder worden dan in een vergelijkbare situatie in de jaren ’90. Toen was de Oostzee kouder, viel er mogelijk minder neerslag en waren er opklaringen zonder sneeuwdek, wat uiteindelijk juist minder kou opleverde. 

Maar goed, deze pluim trekt mijn aandacht enigszins, zonder dat ik er meteen warm/koud van word. Bovendien volg ik dit al sinds 2003 en weet ik uit ervaring dat het zomaar weer kan omslaan naar de zachte kant. Pas als de winter binnen de driedaagse termijn wordt ingetekend, begin ik onrustig te worden .

En ja, +2 overdag en -3 ’s nachts, met voldoende opklaringen, is leuk en geeft misschien wat schaatsplezier. Maar voor mij geeft een periode met een paar ijsdagen , overdag rond -2 en ’s nachts -5 tot -10, afgewisseld met fases waarin de vorst wordt getemperd maar wel een sneeuwdek ontstaat, pas echt een winters gevoel. En eerlijk gezegd vind ik mijn eisen dan nog niet eens zo hoog. Maar ja: ik ben een ex-noordoosterling, geboren en getogen en tot mijn 28e daar gewoond, en vergeet soms dat we niet meer in de jaren ’80 of ’90 leven. Misschien zijn mijn verwachtingen dus ook gewoon wat te groot na al die mooie winters die ik in Noordoost-Nederland heb meegemaakt . 

Maar dat wil niet zeggen dat ik dit geen geinig pluimpje vind. En dat het in dit nieuwe klimaat lastiger wordt om buiten de ‘gouden driehoek’ om echt stevig winterweer te krijgen, maakt het gelukkig nog niet onmogelijk .

Groetjes StayV.