Zomers stromingspatroon boven Europa significant veranderd
Bericht van: Alwin (Zeist-West) , 21-05-2007 21:48
Hoi mensen,
Misschien heb ik iets gemist, maar ik heb de speculaties over een noordwaarts verschuivend Azorenhoog in de zomer nog niet bevestigd gezien met échte gegevens.
Daarom hier allereerst de gemiddelde zomerweerkaart (druk op zeeniveau juni t/m augustus) over de periode 1948 t/m 1980, op basis van de NCEP/NCAR Reanalysis (en met dank aan de Climate Explorer van het KNMI!):
Meteen vallen het Azorenhoog (ten W van de Azoren eigenlijk) en het Pacifische hoog op. Als je bedenkt dat luchtdruk op een bepaald niveau eigenlijk het gewicht per oppervlakte-eenheid van de luchtkolom bóven dat niveau is, kun je stellen dat zich 's zomers op het Noordelijk Halfrond meer lucht boven de westerlengten bevindt dan boven de oosterlengten. In de winter is dat juist omgekeerd. Dit heeft met het thermische karakter van de drukgebieden te maken (bv. Zuid-Aziatisch moessonlaag in de zomer en thermisch Siberisch hoog in de winter).
Dit was dus de gemiddelde zomerkaart over 1948-1980. De kaart voor 1981-2006 ziet er iets anders uit:
Om het ons gemakkelijk te maken volgt hieronder de verschilkaart, waarbij in kleur/lichtgrijs alle gebieden met een significant drukverschil (minder dan 5% kans dat het verschil door toeval wordt veroorzaakt):
Het grootste deel van de westerlengten is wit: daar dus geen significant verschil. Boven Mongolië was de luchtdruk in de zomermaanden over 1981-2006 echter maar liefst 7 hPa hoger dan over 1948-1980! Ik kan me voorstellen dat dat daar voor toenemende droogteproblemen heeft gezorgd.
Wat er boven Europa is gebeurd is ook interessant. We zien dat het zomerse Azorenhoog na 1980 een sterkere uitloper naar Midden-Europa had dan vóór 1980. Boven Oostenrijk was de luchtdruk in de zomer bijvoorbeeld 2 hPa hoger na 1980, wat een significant verschil is.
Een algemeen noordwaarts schuiven van het Azorenhoog is echter niet aan de orde geweest. De verandering zit hem puur in de sterkere uitloper van dit Azorenhoog over Midden-Europa.
Het is interessant om ook naar de verandering in het stromingspatroon te kijken. Met het stromingspatroon wordt niet het luchtdrukpatroon op zeeniveau, maar midden- of bovenin de troposfeer bedoeld. In de zomer is het patroon van de geopotentiële hoogte op 500 hPa (Z500) volledig vergelijkbaar met de luchtdrukkaart op 5.5 à 6 km hoogte.
De gemiddelde zomerkaart van Z500 voor de periode 1948-1980 ziet er als volgt uit:
Je ziet mooi dat de aanvoer in de bovenlucht gemiddeld westelijk is op gematigde breedten in de zomer. Dezelfde kaart voor de periode 1980 t/m 2006 ziet er als volgt uit:
Op het eerste oog zie je weinig verandering, alhoewel je wat meer oranje en rood ziet. Dit zal voornamelijk ook te maken hebben met het feit dat warmere lucht meer ruimte inneemt dan koude lucht, waardoor de drukvlakken als het ware worden opgetild in een warmer klimaat. Bekijk je de verschilkaart, dan zie je waar velen het hier al over gehad hebben: het gevreesde ME-hoog.
De toename van de luchtdruk middenin de troposfeer boven Midden-Europa is op z'n minst opvallend te noemen.
Het is voor de hittehaters te hopen dat deze verandering van het stromingspatroon in de zomer samenhangt met een schommeling over vele decennia en niet met het versterkte broeikaseffect...
Groet,
Alwin
Misschien heb ik iets gemist, maar ik heb de speculaties over een noordwaarts verschuivend Azorenhoog in de zomer nog niet bevestigd gezien met échte gegevens.
Daarom hier allereerst de gemiddelde zomerweerkaart (druk op zeeniveau juni t/m augustus) over de periode 1948 t/m 1980, op basis van de NCEP/NCAR Reanalysis (en met dank aan de Climate Explorer van het KNMI!):
Meteen vallen het Azorenhoog (ten W van de Azoren eigenlijk) en het Pacifische hoog op. Als je bedenkt dat luchtdruk op een bepaald niveau eigenlijk het gewicht per oppervlakte-eenheid van de luchtkolom bóven dat niveau is, kun je stellen dat zich 's zomers op het Noordelijk Halfrond meer lucht boven de westerlengten bevindt dan boven de oosterlengten. In de winter is dat juist omgekeerd. Dit heeft met het thermische karakter van de drukgebieden te maken (bv. Zuid-Aziatisch moessonlaag in de zomer en thermisch Siberisch hoog in de winter).
Dit was dus de gemiddelde zomerkaart over 1948-1980. De kaart voor 1981-2006 ziet er iets anders uit:
Om het ons gemakkelijk te maken volgt hieronder de verschilkaart, waarbij in kleur/lichtgrijs alle gebieden met een significant drukverschil (minder dan 5% kans dat het verschil door toeval wordt veroorzaakt):
Het grootste deel van de westerlengten is wit: daar dus geen significant verschil. Boven Mongolië was de luchtdruk in de zomermaanden over 1981-2006 echter maar liefst 7 hPa hoger dan over 1948-1980! Ik kan me voorstellen dat dat daar voor toenemende droogteproblemen heeft gezorgd.
Wat er boven Europa is gebeurd is ook interessant. We zien dat het zomerse Azorenhoog na 1980 een sterkere uitloper naar Midden-Europa had dan vóór 1980. Boven Oostenrijk was de luchtdruk in de zomer bijvoorbeeld 2 hPa hoger na 1980, wat een significant verschil is.
Een algemeen noordwaarts schuiven van het Azorenhoog is echter niet aan de orde geweest. De verandering zit hem puur in de sterkere uitloper van dit Azorenhoog over Midden-Europa.
Het is interessant om ook naar de verandering in het stromingspatroon te kijken. Met het stromingspatroon wordt niet het luchtdrukpatroon op zeeniveau, maar midden- of bovenin de troposfeer bedoeld. In de zomer is het patroon van de geopotentiële hoogte op 500 hPa (Z500) volledig vergelijkbaar met de luchtdrukkaart op 5.5 à 6 km hoogte.
De gemiddelde zomerkaart van Z500 voor de periode 1948-1980 ziet er als volgt uit:
Je ziet mooi dat de aanvoer in de bovenlucht gemiddeld westelijk is op gematigde breedten in de zomer. Dezelfde kaart voor de periode 1980 t/m 2006 ziet er als volgt uit:
Op het eerste oog zie je weinig verandering, alhoewel je wat meer oranje en rood ziet. Dit zal voornamelijk ook te maken hebben met het feit dat warmere lucht meer ruimte inneemt dan koude lucht, waardoor de drukvlakken als het ware worden opgetild in een warmer klimaat. Bekijk je de verschilkaart, dan zie je waar velen het hier al over gehad hebben: het gevreesde ME-hoog.
De toename van de luchtdruk middenin de troposfeer boven Midden-Europa is op z'n minst opvallend te noemen.
Het is voor de hittehaters te hopen dat deze verandering van het stromingspatroon in de zomer samenhangt met een schommeling over vele decennia en niet met het versterkte broeikaseffect...
Groet,
Alwin
Bericht laatst bijgewerkt: 21-05-2007 23:50
