Een uitgebreide blik op het split-level front van vanmiddag
Bericht van: Saskia (Wageningen) , 10-10-2008 00:15
Vandaag was op de satellietbeelden een heel duidelijk split level front te zien op de Atlantische Oceaan, behorende bij de stormdepressie ten ZW van IJsland.
Zowel in zichtbaar licht als in IR is het split-level karakter mooi te zien in de vorm van 2 banden met een verschil in soort bewolking.
De bewolking aan de rechterkant ziet er van bovenaf uit als een vrij dik en hoog reikend pakket (getuige de dikke laag cirrus), terwijl aan de linkerkant eruit ziet als een pakket strato/altocumulus met lagere wolkentoppen. Je ziet ook nog een beetje schaduwwerking, wat ook getuigt van een hoogteverschil. NB: het is wat beter te zien op het ingezoomde satellietbeeld verderop in deze post.
In het IR-beeld is een duidelijk verschil in tint te zien (grijs versus wit), wat ook wijst op een verschil in de hoogte van de wolkentoppen (voor een uitleg over het afleiden hiervan: zie deze post).
Een split-level front ontstaat simpel gezegd als bij een koufront er vanachter het koufront droge lucht (deels) uit de stratosfeer instroomt en uitstroomt over een deel van het front. Doordat deze lucht zo droog is en deels ook daalt, lost de bewolking op de hogere en middelbare niveaus op, waardoor er alleen bewolking onderin de troposfeer overblijft.
Een gevolg van de instroom van droge lucht op middelbare en hoge niveaus is dat de grens tussen de luchtmassa’s op middelbaar en hoge niveaus anders komt te liggen tov de scheiding tussen de luchtmassa’s onderin de troposfeer. Zodoende krijg je naast een grondfront dat de bij de scheiding van de luchtmassa’s onderin de troposfeer ook een hoogtefront, welke bij de scheiding tussen de luchtmassa’s op middelbaar en hoger niveaus hoort. Het hoogtefront hoort dan bij de band dikke middelbare en hoge bewolking, het grondkoufront bij de band met lage bewolking achter de dikke middelbare en hoge bewolking.
Schematisch aangegeven in een dwarsdoorsnede ziet het er ongeveer als volgt uit:
Om 12UTC (14u) lag het frontale systeem mooi over Schotland, de Shetlandeilanden en de Faeröer. Nu wil het feit dat er zowel op de Shetlandeilanden als op de Faeröer radiosonde-oplatingen worden gedaan, zo ook deze middag. Dat biedt dus 2 metingen die dwars door het front heen prikken. Wat nog mooier was dat de Faeröer al achter het hoogtefront lagen en de Shetlandeilanden nog onder het hoogtefront. Zodoende zullen beide soundings een verschillend plaatje laten zien.
Hierboven het zichtbaar licht satellietbeeld van 14u (12 UTC), met de ligging van beide eilandengroepen en Schotland (ter oriëntatie voor degenen die de ligging van de Shetlandeilanden en Faeröer niet paraat hebben
), De hele dunne oranje lijntjes die zijn ingetekend op het satbeeld geven de geografische grenzen (land/zee) aan. Het dunne zwarte lijntje geeft grofweg de scheiding tussen de 2 wolkenbanden aan.
Het Britse MetOffice geeft het front ook als een split level aan, maar dan als een occlusie ipv een koufront (te zien aan de bolletjes en driehoekjes bij elkaar ipv alleen driehoekjes), de ingekleurde symbolen geven het grondfront aan, de lege symbolen het hoogtefront.
(Als ik voor dat tijdstip (vanmiddag 12UTC) de parameters zo bekijk op satreponline en ook in de GFS-uitvoer van wetter3, kan ik zeer zeker wel begrijpen waarom MetOffice en ook KNMI het als een occlusie bestempelen. Hoe dan ook is het split-level karakter wel duidelijk terug te vinden in de satellietbeelden en hieronder behandelde soundings van vanmiddag 12UTC.)
Nu dan over naar de soundings. Ik heb voor degenen die er niet zo wegwijs in zijn even de belangrijkste dingen in de tekst aangegeven, als je meer wilt weten verwijs ik je naar deze post.
Sounding Thorshavn (Faeröer)
Hier zie je duidelijk een verticale tweedeling in de sounding, vanaf onderin tot 575 hPa zie je de dikke zwarte lijnen (linkerlijn is dauwpunt, rechterlijn is temperatuur) dicht bij elkaar liggen, dit duidt op vochtige lucht en ook bewolking. Daarboven echter wijken de lijnen heel snel uit elkaar en blijven ook behoorlijk ver uit elkaar, dit duidt op droge lucht en ook weinig bewolking. De sounding bevestigt dus het satellietbeeld: een laag bewolking onderin de atmosfeer, met toppen die niet hoog komen. Daarboven dus droge lucht en Thorshavn bevindt zich dus inderdaad achter het hoogtekoufront.
Sounding Lerwick (Shetlandeilanden)
Hier een heel ander beeld, ipv droge lucht is de sounding juist heel vochtig tussen 700 en 200 hPa. Dit duidt dus ook op de aanwezigheid van veel bewolking tussen die niveaus.
Je ziet tussen 700 en 650 hPa een sterke inversie, de temperatuur neemt toe met de hoogte en ook het dauwpunt neemt toe. Dit is een frontinversie, oftewel een inversie die 2 luchtmassa’s scheidt. De radiosonde gaat dwars door het front heen en gaat van de koelere luchtmassa naar de warmere luchtmassa, de inversie in de radiosonde is het frontvlak (oftewel het grensgebied tussen de beide luchtsoorten).
(Helaas kun je aan een frontinversie niet zien of je met een warmtefront of een koufront te maken hebt, bij beide fronten bevindt zich de warmere luchtmassa boven de koudere. Bij een koufront dringt de koudere lucht onder de warmere, bij een warmtefront glijdt de warmere lucht op over de koudere lucht).
Zowel in zichtbaar licht als in IR is het split-level karakter mooi te zien in de vorm van 2 banden met een verschil in soort bewolking.
De bewolking aan de rechterkant ziet er van bovenaf uit als een vrij dik en hoog reikend pakket (getuige de dikke laag cirrus), terwijl aan de linkerkant eruit ziet als een pakket strato/altocumulus met lagere wolkentoppen. Je ziet ook nog een beetje schaduwwerking, wat ook getuigt van een hoogteverschil. NB: het is wat beter te zien op het ingezoomde satellietbeeld verderop in deze post.
In het IR-beeld is een duidelijk verschil in tint te zien (grijs versus wit), wat ook wijst op een verschil in de hoogte van de wolkentoppen (voor een uitleg over het afleiden hiervan: zie deze post).
Een split-level front ontstaat simpel gezegd als bij een koufront er vanachter het koufront droge lucht (deels) uit de stratosfeer instroomt en uitstroomt over een deel van het front. Doordat deze lucht zo droog is en deels ook daalt, lost de bewolking op de hogere en middelbare niveaus op, waardoor er alleen bewolking onderin de troposfeer overblijft.
Een gevolg van de instroom van droge lucht op middelbare en hoge niveaus is dat de grens tussen de luchtmassa’s op middelbaar en hoge niveaus anders komt te liggen tov de scheiding tussen de luchtmassa’s onderin de troposfeer. Zodoende krijg je naast een grondfront dat de bij de scheiding van de luchtmassa’s onderin de troposfeer ook een hoogtefront, welke bij de scheiding tussen de luchtmassa’s op middelbaar en hoger niveaus hoort. Het hoogtefront hoort dan bij de band dikke middelbare en hoge bewolking, het grondkoufront bij de band met lage bewolking achter de dikke middelbare en hoge bewolking.
Schematisch aangegeven in een dwarsdoorsnede ziet het er ongeveer als volgt uit:
Om 12UTC (14u) lag het frontale systeem mooi over Schotland, de Shetlandeilanden en de Faeröer. Nu wil het feit dat er zowel op de Shetlandeilanden als op de Faeröer radiosonde-oplatingen worden gedaan, zo ook deze middag. Dat biedt dus 2 metingen die dwars door het front heen prikken. Wat nog mooier was dat de Faeröer al achter het hoogtefront lagen en de Shetlandeilanden nog onder het hoogtefront. Zodoende zullen beide soundings een verschillend plaatje laten zien.
Hierboven het zichtbaar licht satellietbeeld van 14u (12 UTC), met de ligging van beide eilandengroepen en Schotland (ter oriëntatie voor degenen die de ligging van de Shetlandeilanden en Faeröer niet paraat hebben
), De hele dunne oranje lijntjes die zijn ingetekend op het satbeeld geven de geografische grenzen (land/zee) aan. Het dunne zwarte lijntje geeft grofweg de scheiding tussen de 2 wolkenbanden aan.Het Britse MetOffice geeft het front ook als een split level aan, maar dan als een occlusie ipv een koufront (te zien aan de bolletjes en driehoekjes bij elkaar ipv alleen driehoekjes), de ingekleurde symbolen geven het grondfront aan, de lege symbolen het hoogtefront.
(Als ik voor dat tijdstip (vanmiddag 12UTC) de parameters zo bekijk op satreponline en ook in de GFS-uitvoer van wetter3, kan ik zeer zeker wel begrijpen waarom MetOffice en ook KNMI het als een occlusie bestempelen. Hoe dan ook is het split-level karakter wel duidelijk terug te vinden in de satellietbeelden en hieronder behandelde soundings van vanmiddag 12UTC.)
Nu dan over naar de soundings. Ik heb voor degenen die er niet zo wegwijs in zijn even de belangrijkste dingen in de tekst aangegeven, als je meer wilt weten verwijs ik je naar deze post.
Sounding Thorshavn (Faeröer)
Hier zie je duidelijk een verticale tweedeling in de sounding, vanaf onderin tot 575 hPa zie je de dikke zwarte lijnen (linkerlijn is dauwpunt, rechterlijn is temperatuur) dicht bij elkaar liggen, dit duidt op vochtige lucht en ook bewolking. Daarboven echter wijken de lijnen heel snel uit elkaar en blijven ook behoorlijk ver uit elkaar, dit duidt op droge lucht en ook weinig bewolking. De sounding bevestigt dus het satellietbeeld: een laag bewolking onderin de atmosfeer, met toppen die niet hoog komen. Daarboven dus droge lucht en Thorshavn bevindt zich dus inderdaad achter het hoogtekoufront.
Sounding Lerwick (Shetlandeilanden)
Hier een heel ander beeld, ipv droge lucht is de sounding juist heel vochtig tussen 700 en 200 hPa. Dit duidt dus ook op de aanwezigheid van veel bewolking tussen die niveaus.
Je ziet tussen 700 en 650 hPa een sterke inversie, de temperatuur neemt toe met de hoogte en ook het dauwpunt neemt toe. Dit is een frontinversie, oftewel een inversie die 2 luchtmassa’s scheidt. De radiosonde gaat dwars door het front heen en gaat van de koelere luchtmassa naar de warmere luchtmassa, de inversie in de radiosonde is het frontvlak (oftewel het grensgebied tussen de beide luchtsoorten).
(Helaas kun je aan een frontinversie niet zien of je met een warmtefront of een koufront te maken hebt, bij beide fronten bevindt zich de warmere luchtmassa boven de koudere. Bij een koufront dringt de koudere lucht onder de warmere, bij een warmtefront glijdt de warmere lucht op over de koudere lucht).
Bericht laatst bijgewerkt: 10-10-2008 09:22
Uitleg Wetterzentrale-kaarten (klikbaar )
)