Wie denkt dat de opwarming van de aarde zijn langste tijd gehad heeft, juicht te vroeg. In een studie vandaag in Science concluderen onderzoekers dat de huidige stagnatie in de opwarming waarschijnlijk 20 tot 35 jaar zal duren. Op termijn zet zeker een nieuwe opwarming in, als gevolg van de menselijke uitstoot van broeikasgassen.
In het Amerikaanse wetenschapsblad zeggen de Chinese oceanograaf Xianyao Chen en Ka-Kit Tung van de universiteit van Washington de oorzaak te hebben gevonden van de ogenschijnlijk haperende opwarming. Die ontstaat, zeggen ze, doordat de oceanen afwisselend veel en of juist wat minder warmte in de diepzee kunnen opslaan door natuurlijke schommelingen in de oceaancirculatie.
Daardoor wordt periodiek meer en minder van de extra warmte opgenomen die planeet aarde onvermijdelijk vasthoudt door de stijgende concentraties broeikasgassen. De gemiddelde temperatuur loopt om die reden sinds 1998 nauwelijks nog op, terwijl de broeikasgassen wel gestaag toegenomen zijn. Daarvoor werd het juist extra snel warmer.
'Temperatuur-hiatus'
Klimaatsceptici hameren al tien jaar op dit zogeheten 'temperatuur-hiatus', dat zou aantonen dat broeikasgassen als CO2 niet de oorzaak van de opwarming kunnen zijn. Overigens stijgen volgens het VN-klimaatpanel IPCC de landtemperaturen ook na de eeuwwisseling gewoon verder; de koelere oceanen drukken het gemiddelde.
De sleutel van de natuurlijke schommelingen in de opwarming ligt volgens de Science-studie in de noordelijke Atlantische oceaan onder Groenland. Daar arriveert relatief warm en zout zeewater vanuit de tropen dat daar afkoelt en naar de diepten zakt. Dat mechanisme wordt echter tegengewerkt doordat het warme water ook meer zeeijs laat smelten, waarna het zoete smeltwater de zoute aanvoer blokkeert. Periodiek wint een van beide processen het gedurende enkele decennia, denken Chen en Tung.
Warmte in diepzee
De huidige stagnatie in de opwarming ontstaat doordat het oceaansysteem relatief veel warmte kwijt kan in de diepzee. Die situatie is rond 2000 ingetreden, aldus Chen en Tang. Daarvoor bereikte bijna een kwart eeuw juist minder warm water de diepzee, wat de relatief snelle opwarming in de jaren tachtig en negentig verklaart.
In de jaren vijftig is ook een koele periode herkenbaar, die precies samenvalt met veel warmteafvoer naar de diepzee. Media speculeerden in die jaren zelfs even over een nieuwe ijstijd.
In hun studie baseren de onderzoekers zich voor het eerst op meetgegevens van de vloot Argo-boeien die wereldwijd autonoom op volle zee gegevens verzamelen over zoutgehalte en temperatuur tot diepten van 1,5 kilometer. Dat systeem is sinds de jaren negentig opgebouwd en sinds 2005 werelddekkend.
Een plausibel scenario, denkt klimaatonderzoeker Geert Jan van Oldenborgh van het KNMI, die in 2011 al een vergelijkbaar model voor de sleutelrol van Groenland publiceerde. 'Wat hier vooral nieuw en interessant is, is dat ze echte meetgegevens kunnen gebruiken, die precies laten zien wat wij destijds al beredeneerden.'
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2664/Nieuws/article/detail/3722767/2014/08/22/De-opwarming-van-de-aarde-hapert-voor-even.dhtml
Quote selectie