Extra info over de gemeten 223 km/h door Luc's weerstation

Luc plaatste daar 5 dagen geleden een bericht over: https://www.weerwoord.be/m/2387800

Hij was zo vriendelijk om de dataset met alle opgeslagen meetgegevens te mailen, voor de periode van 15 t/m 20 uur voor vorige week woensdag. Die heb ik gegoten in een grafiek die wat verder naar beneden staat. Voor ik die toon wil ik namelijk eerst 2 schadefoto's uit de omgeving laten zien, inclusief de locatie t.o.v. het weerstation, om te laten zien dat het vrijwel zeker inderdaad om een tornado is gegaan. Deze foto's zijn vanuit een drone gemaakt door de eigenaar van het perceel. Of dit alle schade betreft, is mij niet duidelijk. Volgens Luc heeft de eigenaar niet meer schade gezien, maar had hij ook weinig tijd toen hij keek.

De eerste foto hieronder toont een omgewaaide boom aan de rand van een stukje bos, met daarnaast een smal spoor met platgewaaid gras, dat in verschillende richtingen is platgedrukt (zie foto 2). De derde afbeelding is een kaartje met de precieze locatie van het weerstation en die van de schade op de 2 foto's, die omcirkeld is. De afstand tussen beide locaties is ongeveer 220 meter. Gezien de soort schade, en de locatie van het weerstation t.o.v. het gebied met schade, is het erg goed mogelijk dat er inderdaad een tornado over dat station is getrokken.

Hieronder dan de grafiek met de metingen. Je ziet hier de windrichting, de gemiddelde windsnelheid over de afgelopen 10 minuten, de maximale windstoot in de afgelopen 5 minuten, de luchtdruk, de grondtemperatuur op 10 cm diep (andere temperatuursensoren waren nog niet op dit station geplaatst aldus Luc), en de gevallen hoeveelheid neerslag in de afgelopen 5 minuten. De windrichting, luchtdruk en grondtemperatuur zijn geldig voor het aangegeven tijdstip, en zijn dus geen gemiddeldes.

De maximale windstoot van 223 km/h was om 17:37 gemeten, door een Davis anemometer. Die kan volgens de handleiding snelheden tot 322 km/h meten, met een onzekerheidsmarge van 5%. Maar de testen waarop dit gebaseerd is vinden wel onder geïdealiseerde omstandigheden in een windtunnel plaats, en daar is bij een tornado geen sprake van. Ik zou niet weten hoe accuraat de meting nou daadwerkelijk is.

Er zijn een aantal interessante dingen in de grafiek te zien. Het eerste dat misschien in het oog springt is het kleine dal in de luchtdruk, dat verwacht mag worden bij de passage van een tornado, maar dat veel minder diep is dan je bij een tornado zou verwachten. De luchtdruk is om 17:38 namelijk slechts 0.4 hPa lager dan die om 17:43, en de minimale luchtdruk die het weerstation doorgaf (en die met een interval van 2.5 seconden gemeten wordt) is de 1013.1 hPa van 17:38. 

De verklaring is volgens Luc het gebruik van een GORO-TEX filter, dat gebruikt wordt omdat dat waterdicht is en toch gasdoorlatend, zodat de luchtdruk gemeten kan worden. Deze zorgt echter wel voor een vertraging in het doorkomen van veranderingen van de luchtdruk, en dat is vermoedelijk de reden dat de snelle luchtdrukverandering in de tornado niet goed isdoorgekomen.

Het kleine dal dat wel zichtbaar is, hint in ieder geval op de passage van een tornado. Bij een microburst zou je namelijk eerder relatief hoge luchtdruk verwachten.

Iets wat ook erg opvalt, is dat er geen piek in de gemiddelde windsnelheid te zien is in de grafiek. Een mogelijke verklaring daarvoor lijkt me de korte tijdsduur van de passage van de tornado, in combinatie met de middeling van de windsnelheid over 10 minuten. Laten we even een rekenvoorbeeldje nemen: Stel dat je over 10 seconden gemiddeld 100 km/h hebt, en de rest van de tijd 0 km/h, dan is je gemiddelde nog maar 1.7 km/h. Oftewel; een kortdurende passage van een tornado hoeft niet per se tot een duidelijke piek in een 10-minuten gemiddelde windsnelheid te leiden.

Nog iets dat erg opvallend is, is de grote hoeveelheid neerslag die is gevallen voor en rond de passage van de tornado. De grafiek laat zien dat er tussen 17:23 en 17:33 al zo'n 12 mm is gevallen, en dat er tussen 17:33 en 17:38, de periode waarin de tornado passeert, nog eens 8.2 mm valt. Deze radaranimatie van Herwijnen laat ook zien dat er intense neerslag over het station passeerde: https://streamable.com/aqy16

Dat geeft sterk het idee dat de tornado rain-wrapped was, en zou kunnen verklaren waarom er geen waarnemingen van een tornado uit die omgeving zijn binnengekomen (niet voor zover ik gezien heb tenminste, en ik heb er redelijk goed naar gezocht). Iets anders wat daar aan bijdraagt is de kleine hoeveelheid bebouwing in de buurt (slechts enkele huizen). 

Bij de windrichting valt op dat de wind naar het oosten draait zo'n kwartier voordat de tornado passeerde. Dat moet de (zwakke) outflow van de bui zijn geweest. 

Het laatste dat ik wil melden is dat dit vermoedelijk niet dezelfde tornado is geweest als degene die over Boisheim passeerde. Hieronder staat een uitgezoomd kaartje, dat de locatie van het station en 2 gebieden die schade hebben opgelopen door de andere tornado markeert. De grote cirkel markeert Boisheim, en de kleine het stukje bos waarin zo veel bomen waren platgelegd. De verschillende locaties liggen duidelijk niet op 1 lijn, en de afstand ertussen is groot. Ook ligt de plaats Süchteln ertussen, en daar heb ik geen tornadomeldingen vandaan zien komen.

Om een beter beeld te krijgen van de levensduur van de tornado die over het weerstation trok, heb ik radardata nodig. Data van Essen is er helaas niet van voor 18 uur, zoals ik al eerder aangaf. Een andere optie is data van een radar in Jülich, van de universiteit in Bonn. Die ligt op ongeveer dezelfde afstand van de locatie van het weerstation. Ik heb gemaild met de vraag of ik die data kan krijgen, en wacht nog op een reactie.