Wolkenvelden die niet oplossen - het dilemma van de meteoroloog

In eerdere berichten van vandaag en gisterenavond werd (terecht) gemopperd over het feit dat er verwacht werd dat het breeduit zou opklaren en daardoor matig tot streng zou gaan vriezen. Waarom werden de verwachtingen niet aangepast toen bleek dat de bewolking hardnekkig was?

Ik heb 31 jaar lang in de weerkamer gewerkt, dus ik kan wel zeggen dat ik weet hoe dat daar allemaal in zijn werk gaat.

Laat ik voorop stellen dat iedere meteoroloog stevig baalt als zijn/haar verwachting niet uitkomt. Wij verdienen namelijk ons geld door zo accuraat mogelijke verwachtingen te verstrekken!

Meestal is het zo dat er in een etmaal, zeker als we naar de media kijken, er een drietal pieken zijn te bespeuren, tijdens welke de vraag naar weersverwachtingen het grootst is: tussen 6 en 9 uur 's ochtends, rond het middaguur (12 tot 14 uur) en in de late middag / begin avond, zeg maar tussen 16 en 20 uur. Daarna gaat de media 'rusten', tot de volgende ochtend, en heeft het nauwelijks zin om verwachtingen nog aan te passen, althans daar waar het de media betreft. (Uiteraard blijven er genoeg klanten over die ook 's avonds laat en/of 's nachts verwachtingen willen hebben).

Persoonlijk heb ik al vaak meegemaakt dat een koude nacht 'de mist in ging' omdat de verwachte heldere condities uitbleven omdat de bewolking niet oploste, of dat er bewolking ontstond, of - niet verwacht - binnendreef.

Het probleem hierbij is dat de modellen best wel goed zijn in het berekenen van het ontstaan, dan wel oplossen van bewolking, dat geldt vooral voor de laatste 4 tot 8 jaar. Zonder daar een 'hard' getal aan te kunnen koppelen, hebben ze het vaker wél dan niet bij het rechte eind, en dan spreek ik niet over 55 of 60%, dat percentage ligt boven de 70, wellicht zelfs boven de 80%.

Kortom, je moet als meteoroloog wel heel sterk in je schoenen staan om te beweren dat een aanwezig wolkendek, waarvan de modellen eensgezind zeggen dat dit binnen 3 tot 6 uur gaat oplossen, dat tóch niet gaat gebeuren. Ik zelf twijfelde bijvoorbeeld afgelopen zondagavond nog of die wolkenband die vanuit het noorden het land binnenschoof, wel zou oplossen, zoals werd verwacht. Uiteindelijk hadden de modellen het hier bij het rechte eind en konden we genieten van een prachtige bloedmaan, in een onbewolkte hemel.

Gisteren had ik mijn twijfels ook, maar hoe lang hou je vol dat het toch gaat opklaren? Dat het rond 21 uur nog meest bewolkt is, zegt nog niet zoveel, als de actuele modellen dan inderdaad aangeven dat het nog bewolkt is, maar dat ze ook aangeven dat het hele zaakje rond of na middernacht gaat oplossen?

Het laatste wat een meteoroloog wil, is het uitgeven van 'flipperende' verwachtingen. Dus zeggen dat het helder wordt, vervolgens de verwachting wijzigen in een veel meer bewolkt beeld (met dito hogere temperaturen), om vervolgens in de loop van de nacht te constateren dat het tóch opklaart en de temperatuur als een baksteen daalt en de verwachting voor de tweede keer wordt gewijzigd, weer terug naar het oorspronkelijke beeld.

Het verwachten van het gedrag van wolkenvelden is, ook op de korte termijn, een van de moeilijkste aspecten van de weersverwachting en inderdaad, het komt vaker voor dat een helder beeld met lage minima, moet worden gewijzigd in een meer bewolkt beeld en hogere minima. 

Om achteraf te moeten constateren dat de meteoroloog het fout had, is pijnlijk, maar ook een beetje goedkoop. Wat had je zelf gedaan als je 12 uur eerder in de weerkamer had gezeten, met alle modeloutput tot je beschikking die eensgezind zeggen "het klaart op"? Ik zeg altijd: "Mijn weersverwachting voor gisteren is altijd perfect!" 

En bedenk ook dat het vrijwel nooit een kwestie is van 0 - 100%. Als de kans 75% is dat het opklaart, dan zal de meteoroloog daar voor kiezen, met hooguit een slagje om de arm, maar dan is er dus een kans van 1 op 4 dat hij de plank misslaat.

Maar is dat ook niet het leuke van de weerhobbie, dat we eigenlijk nooit precies weten wat de atmosfeer 'gaat doen'? Zo had bijvoorbeeld geen enkel model, in welke run dan ook, goed voorzien dat er afgelopen dinsdag hier in Bennekom 6 cm sneeuw zou vallen... En dat was dan een positieve 'misser'!