Er zijn drie dingen die spelen:
- Wat is het technisch bereik van het instrument zelf en de bemonstering?
- Wat is het bruikbaar bereik gegeven een acceptable afwijking? Hoe wordt die 'gegarandeerd'?
- Wat zijn de eisen aan de nauwkeurigheid, waar zijn die op gebaseerd?
Punt twee en drie hangen uiteraard met elkaar samen. Volgens de voorschriften van de WMO, die het KNMI volgt, moet de (geijkte) thermometer kunnen meten tussen -80 en +60°C, waarbij de meetonzekerheid maximaal 0,1 Kelvin moet zijn in het bereik -40 tot +40°C en 0,3 Kelvin daarbuiten, zie afbeelding. Voor extremen zijn de eisen iets minder rigide: 0,3 Kelvin in het bereik -40 tot +40°C en 0,5 Kelvin daarbuiten.
Voor het bereik -40 tot +40°C geldt dat de nauwkeurigheid met ijking moet worden gegarandeerd. Voor de waarden daarbuiten wordt geen ijking vereist, daar wordt dus impliciet verondersteld dat daar de nauwkeurigheid afdoende is, gegeven dat de nauwkeurigheid in het meest voorkomende bereik goed is.
Het instrument dat het KNMI gebruikt is een 500 Ω weerstandsthermometer met een platina-element. Zo'n element is geschikt voor metingen tussen -200 en +850°C. De nauwkeurigheid die bereikt kan worden, wordt bepaald door de fysieke eigenschappen van het platina en anderzijds door de bemonstering van de weerstand door de SIAM. Dit instrument kan, omgerekend, temperaturen tussen -90 en +90°C aan.
Als ik het technisch rapport zo doorlees, zie ik geen aanwijzingen dat de instrumenten en bemonstering bij temperaturen tussen, zeg, 40 en 50°C een afwijking hebben die groter is dan 0,3 Kelvin. Daarmee wordt voldaan aan de eisen die de WMO stelt aan metingen van extremen. Dat de metingen ook gegarandeerd nauwkeurig zijn binnen 0,1 Kelvin, valt zonder ijking niet te zeggen, maar lijkt wel heel aannemelijk.
Gr. Ben
