De afgelopen weken was er een Nederlandse expeditie naar Edgeoeja, Spitsbergen. Er waren ook een paar verslaggevers van de NOS bij aanwezig, die ons op de hoogte hielden van de snelle veranderingen die er in het gebied zijn aangetroffen.
In het filmpje zien we een onderzoeker op een boot, op een plek waar de situatie flink veranderd is: 'In 1978 was de gletsjer helemaal tot dit eiland. Dus in 40 jaar tijd heeft het ijs zich 12 km teruggetrokken. Dat is heel snel ja.'
12 kilometer, dat is veel! Gaat het zo snel?
Gelukkig houdt hij een kaart in de hand, waarmee met enig speurwerk de plek terug te vinden is. Het eiland is Kvalrossoya, en de gletsjer is de Negribreen, die van verschillende kanten gevoed wordt. Hoe is het daar veranderd?
GoogleEarth heeft verschillende foto's. Helaas is het niet duidelijk wat de oudste foto is. Voor een hele reeks jaren (1983 - 2014) zien we steeds dezelfde foto. In recente jaren verandert het. Het zuidelijk deel van de gletsjer lijkt zich nog iets uit te breiden, maar het noordelijk deel van de gletsjer trekt zich terug (rood lijntje). De Gardebreen maakt al lang geen contact meer, en de Ordonnansbreen voert kennelijk te weinig ijs aan. Een zeer recente foto is te vinden bij Sentinel. Daar is het proces nog verder gegaan: de ene helft gaat goed en de andere helft zakt ver terug.
De bewering dat het gletsjerijs vroeger helemaal tot Kvalrossoya kwam is niet te checken; dat is hier op geen enkele kaart of foto te zien.
Ter vergelijking heb ik ook gekeken naar het gebied ten noordoosten van het onderzoeksgebied. Ook daar komen gletsjers in zee uit. We zien daar iets opmerkelijks: het zuidelijk deel van de Sonklarbreen heeft zich ver uitgebreid in zee. Dat is in de laatste paar jaar gebeurd, zien we in GoogleEarth en Sentinel.
Is dit goed nieuws of slecht nieuws? Als het een gevolg is van meer sneeuwval zou het goed nieuws zijn. Het kan ook zijn dat de gletsjer door opwarming onstabiel was geworden. De dikte is dan sterk afgenomen, en het uitgestroomde ijs zal wel snel door de zee afgevoerd worden. Op het recente beeld van Sentinel is ook een flinke hoeveelheid afgebrokkeld ijs te zien rond te uitgestroomde gletsjer.
Het is ook denkbaar dat het in het onderzoeksgebied van de expeditie extra slecht gaat met het ijs doordat het nu ten dele naar de andere kant afstroomt.
