Eerder in deze reeks: Claridenfirn, Silvrettagletscher, Schlatenkees, Untersulzbachkees, Vedretta di Fellaria
Ongeveer in het midden van Zwitserland ligt de Steingletscher. De gletsjer stroomt van toppen als de Sustenhorn (3502) en Gwächtenhorn (3404) naar het noorden. De tong lag tot begin deze eeuw rond de 1950 meter en was vanaf de nabijgelegen Sustenpas heel makkelijk over de weg te bereiken. Des te meer omdat de gletsjer in de jaren zeventig weer ging groeien. Dat gebeurde in die tijd met meer gletsjers aan de noordkant van de Alpen in Zwitserland. Echter, ze bereikten bij lange na niet hun maximale grootte van rond 1865.
Grafiek: lengteverandering Steingletscher in de periode 1893-2021. Bron: GLAMOS.ch
Op luchtfoto's van de Zwitserse topografische dienst is prachtig te volgen hoe de gletsjer groeit en in de 21e eeuw heel snel smelt. Dat beeld wordt versterkt doordat in 2020 een deel van de rotswand is ingestort en de tong grotendeels bedekt.
GIF: twaalf luchtfoto's uit de periode 1959-2021. Bron: Swissimage Zeitreise via https://map.geo.admin.ch/
Op de luchtfoto's is te zien dat een groeiende gletsjer een steil front heeft, terwijl een terugtrekkende gletsjer veel vlakker is. Dat is heel mooi te zien in onderstaand zesluik (bron: swisseduc.ch). Op de eerste twee foto's is de voorkant heel steil en duwt het ijs grond voor zich uit (de rondlopende walletjes onderlangs de gletsjer). Op de derde (1987) is de groei er al bijna uit en wordt de tong vlakker. De vierde (1991) foto toont wel een ijsklif, maar dat komt doordat het ijs in het water valt. Dat meer is rond 1860 door de gletsjer uitgeschrapen, toen hij z'n maximale omvang in duizenden jaren bereikte.
Anno 2022 is de Steingletscher een schim van zichzelf. Wie nu bij de tong staat ziet alleen hoog op de berg nog een tongetje ijs. De lijn links is de zijmoraine uit de negentiende eeuw.
Wie nog een deftig plak ijs wil zien moet het dus hogerop zoeken. Dat kan, want op 2750 meter staat de Tierberglihütte aan de rand van het ijs. Foto: rechts de hut, links het ijs met Gwächtenhorn.
Na september is in de meeste berghutten geen waard meer aanwezig. Vaak is er wel een ruimte open met een paar bedden, waar voor een klein bedrag overnacht kan worden. Zo kun je in alle rust van de bergen genieten. Maar de huttenwaard houdt het niet voor niets voor gezien: eind september was er een halve meter sneeuw gevallen, wat de wandeling lastiger maakt dan anders. Foto: In het dal op 2000 meter is alle sneeuw al verdwenen, maar hogerop ligt een dik pak. Rechts in het dal is het gletsjermeer te zien.
De sneeuw was voor de gletsjers zeer welkom na een smeltseizoen dat alle records heeft verbroken. In één zomer is in Zwitserlad 3 kubieke kilometer ijs gesmolten, overeenkomend met 6,2 procent van al het ijs in Zwitserland. Met andere woorden: in dit tempo is Zwitserland compleet ijsvrij in 2038. Het was een perfecte combinatie van weinig wintersneeuw, saharastof (lager albedo) en een warme en vooral zonnige zomer.
Grafiek: massaverlies in de Zwitserse alpen in de periode 2002-2022. Bron: scnat.ch
Met de noordstroming eind september eindigde een ongekend lang en zwaar smeltseizoen. De sneeuw onttrekt het ijs deels aan het zicht, maar hieronder toch een paar foto's van de Steingletscher op 8 en 9 oktober 2022. Ik hoop binnenkort een volgende gletsjer te bespreken.
