De Twaites Gletsjer ligt op het westelijk deel van Antarctica. Het is één van de breedste gletsjers ter wereld, en waar de gletsjer in zee uitkomt ligt een uitgebreide ijsplaat (ice shelf) zoals dat op veel plaatsen op Antarctica te zien is. Er zijn veel zorgen over de gletsjer, met name omdat de ijsplaat steeds meer wordt aangetast door het opwarmende zeewater. Van belang is de 'grounding line', dat is de lijn tot waar het opschuivende landijs contact maakt met de zeebodem. Vervelend is dat de zeebodem landinwaarts dieper komt te liggen. Dat klinkt tegenstrijdig; maar op Antarctica is het verschil tussen land en zee niet altijd scherp. Op veel plaatsen rust het ijs op de bodem, terwijl de bodem onder zeeniveau ligt.
De vrees is dat de ijsmassa in een versnelde beweging kan komen als de ijsplaat niet meer voldoende tegendruk geeft. Dat zou tot een plotselinge verhoging van de zeespiegel kunnen leiden. De Thwaites Gletsjer wordt daarom wel de 'Doomsday Glacier' genoemd. Twee recent verschenen artikelen (31 mei j.l.) lijken dat scenario nu voor een belangrijk deel te ontkrachten. Voor zover ik kan zien staan deze artikelen los van elkaar.
Het eerste artikel richt zich op de 'grounding line'. Hier is meer in detail naar gekeken, en uit berekeningen blijkt nu dat aantasting van de ijsplaat maar een beperkte invloed heeft op het ijsverlies boven zeeniveau.
https://agupubs.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1029/2023GL102880
Het tweede artikel geeft het resultaat van onderzoek naar de rotsbodem onder de Thwaites Gletsjer. De resultaten zijn verrassend. Veel geologische strukturen liggen dwars op de bewegingsrichting van het ijs. Er zijn minder sedimentatiebekkens dan gedacht. Samen zorgt dat er voor dat de bodem veel meer weerstand biedt aan de beweging van het ijs. Ook dit zet dus een rem op een plotselinge versnelling.
https://www.science.org/doi/10.1126/sciadv.adf2639
Dat de klimaatverandering gevolgen heeft voor Antarctica is wel duidelijk. Wat het moeilijk maakt is dat er sprake is van tegengestelde processen. Oplopende temperaturen zorgen voor meer neerslag, en voorlopig is dat bijna altijd sneeuw. Dat zorgt voor aangroei van de ijskap. Tegelijk nemen ook de smelt en de afkalving toe, en de snelheid waarmee het ijs beweegt. Dat zorgt voor massaverlies. De laatste drie jaren bij elkaar was er zelfs sprake van positieve balans.
Ik hoop dat ik het zo goed heb samengevat; opmerkingen zijn welkom!