"Kan je graden Celsius gebruiken voor relatieve vergelijkingen in temperatuur (zoals 'de helft kouder')?"
---
Goede vraag! Het korte antwoord is: nee, graden Celsius zijn niet geschikt voor relatieve vergelijkingen zoals ‘de helft kouder’ — en hier is waarom:
Celsius is een relatieve schaal, geen absolute
De Celsius-schaal is gebaseerd op het vriespunt (0 °C) en kookpunt (100 °C) van water bij standaarddruk. Het is geen absolute maatschaal, omdat 0 °C niet het absolute nulpunt is.
Het absolute nulpunt, waarbij moleculaire beweging volledig stopt, ligt bij −273,15 °C of 0 Kelvin (K). Alleen de Kelvin-schaal is geschikt voor verhoudingsgewijze vergelijkingen zoals “twee keer zo warm” of “de helft zo heet”.
Waarom is 'de helft kouder' problematisch in °C?
Stel:
- Je hebt een kamer van 20 °C.
- Iemand zegt: “Maak het de helft kouder.”
Wat betekent dat?
Als je het letterlijk neemt en 20 °C door twee deelt:
20 ÷ 2 = 10 °C.
Maar 10 °C is niet de helft van 20 °C in thermische energie, omdat je dan aanneemt dat 0 °C een absoluut nulpunt is — en dat is het niet.
Als je in Kelvin denkt:
- 20 °C = 293,15 K
- De helft daarvan is 146,575 K = −126,6 °C
Dat is een gigantisch verschil, en het laat zien hoe misleidend die uitdrukking kan zijn als je Celsius gebruikt.
Wat kun je wél zeggen?
Gebruik relatieve uitdrukkingen alleen met de Kelvin-schaal, of blijf bij absolute verschillen als je Celsius gebruikt. Bijvoorbeeld:
“Het is 10 graden kouder dan gisteren.”
“Het is twee keer zo koud als gisteren” (in °C)
Samenvatting:
Formulering — Correct in Celsius? — Waarom?
- “10 graden kouder” — — Gaat over absoluut verschil
- “De helft kouder” — — Celsius is geen absolute schaal
- “Twee keer zo warm” — — Kan alleen met Kelvin
