GFS (NOAA) versus ECMWF/ICON (goed om te weten!)

Objectieve en genuanceerde analyse van de resultaten van het GFS-model (NOAA)
(in het bijzonder voor West-Europa en de Benelux)

1. Algemene positionering van het GFS-model

Het GFS is een operationeel mondiaal model, gratis beschikbaar en zeer breed gebruikt. Het vormt een basisreferentie voor synoptische verwachtingen op middellange termijn (3 tot 10 dagen), maar kent duidelijke beperkingen, vooral in vergelijking met modernere of fijnere modellen zoals ECMWF en ICON.

2. Sterke punten van GFS

• Goede synoptische samenhang
  GFS beschrijft correct de grootschalige atmosferische structuren (hogedrukgebieden, lagedrukgebieden, dominante stromingen).

• Vroege signalering
  Het model detecteert vaak relatief snel veranderingen in het circulatiepatroon (stromingsomslag, meanders van de straalstroom, polaire uitbraken).

• Globale visie
  Zeer nuttig voor het volgen van grootschalige evoluties (Noord-Atlantische regio, Europa, Arctische gebieden).

• Ensemble-uitvoer (GEFS)
  Laat toe de onzekerheid te beoordelen en robuuste trends te identificeren.

3. Bekende beperkingen van GFS

a) Resolutie en kleinschalige fenomenen

• Minder betrouwbaar voor:

  • lage bewolking,

  • mist,

  • zwakke of stratiforme neerslag,

  • orografische effecten (Ardennen, Alpen).

b) Run-tot-run-instabiliteit

• Het model kan:

  • sterke verschillen vertonen tussen opeenvolgende runs,

  • thermische extremen op middellange termijn overschatten.

c) Temperatuurbias

• Terugkerende neiging om:

  • koude luchtmassa's te snel te verzachten,

  • of op langere termijn afkoelingen te overdrijven.

4. Vergelijking met ECMWF

Kenmerk                                      GFS                              ECMWF
Grootschalige synoptiek                Goed                             Uitstekend
Betrouwbaarheid 5–10 dagen        Gemiddeld tot goed        Zeer hoog
Bewolking / neerslag                    Gemiddeld                     Zeer goed
Winterscenario's                          Soms overdreven            Realistischer
Stabiliteit van uitvoer                   Gemiddeld                      Hoog

Conclusie
Wanneer GFS en ECMWF convergeren, is het vertrouwen in het scenario groot.
Bij afwijkingen blijkt ECMWF statistisch betrouwbaarder, vooral in de winter voor Europa.

5. Hoe de GFS-resultaten interpreteren?

• Nooit steunen op één enkele run.

• Voorrang geven aan:

  • het GEFS-ensemblegemiddelde,

  • intermodelvergelijkingen (ECMWF, ICON, UKMO).

• GFS gebruiken als:

  • trendindicator,

  • vroegtijdig waarschuwingsinstrument,
    maar niet als definitieve voorspelling.

6. Samenvatting

GFS is een uitstekend synoptisch waakmodel.
Minder nauwkeurig voor lokale details en neerslag.
Sterk wanneer bevestigd door ECMWF en ICON.

Voor betrouwbare operationele voorspellingen in Benelux en West-Europa:
GFS voor de trend, ECMWF voor de beslissing.

https://www.bmcb.be/l/modele-gfs-noaa-versus-modele-ecmwf-icon/