Re: Maar, volstrekt zinloos op zeeniveau,

Heb je het nu niet over Groenlandhogen? Daarover schreef Ben Lankamp vorig jaar dat ze eigenlijk niet reëel zijn door de hoogte en de extreem lage temperaturen daar.  Deze ligt boven de geografische pool, dus niet op hoogte. Maar mee eens, veel "hoog" is het nog niet...

Bij Groenlandhogen heb je het over een combinatie van de dikke ijskap en de lage temperaturen bovenop de ijskap. Vanwege de hoogteligging wordt (net zoals bijv ook in gebergtes gebeurt) de luchtdruk op zeeniveau herleid middels een formule. Daarbij wordt ofwel gebruik gemaakt van de temperatuur op die hoogte ofwel van een 'vaste' lapse rate (temperatuurverval met de hoogte). In ieder geval betekent een lage temperatuur een grotere dichtheid van de lucht en dus ook meer 'gewicht' in de kolom. Dat zie je dan ook terugkomen in de berekende luchtdruk op zeeniveau. Als Groenland (of die ijskap op Groenland) er niet was zou de berekende luchtdruk een stuk lager zijn geweest op die plek.

Bij het 'Poolhoog' waar Seppie aan refereert zie je aan de grond wel een wat hogere luchtdruk (overigens is 1025 hPa op zich ook nog niet echt imposant eigenlijk), maar op hoogte alleen maar lage waarden (de blauwe kleuren). Als je een temperatuurkaart van onderin de atmosfeer zou hebben dan zou je waarschijnlijk zien dat het hoog samenvalt met relatief koude lucht tov de omgeving.
En ja er zijn nog lagere 500 hPa hoogtewaarden te vinden, maar je ziet dat die zich meestal bij depressies bevinden (dan zie je de depressies aan de grond dynamisch gekoppeld aan/met het bovenluchtpatroon). Het wordt vwb een Poolhoog pas interessant als er in de bovenlucht een groene uitstulping/rug te vinden is bij het hoog. Dan zie je betere steun terug in de hoogte en is het niet alleen maar een thermisch hoog. Los daarvan natuurlijk dat een Poolhoog op zich ver weg ligt van ons en tussen dat Poolhoog en 'onze' gematigde breedten in nog wel het een en ander moet gebeuren wil zo'n hoog enige betekenis kunnen spelen.

Al met al is het dus ook belangrijk om niet alleen maar naar het luchtdrukpatroon op zeeniveau te kijken, maar ook naar de patronen op hoogteniveaus te (leren) kijken. Het hoogtepatroon is in de meeste gevallen sturend (de grote lijnen qua stromingspatronen) en de luchtdruk op zeeniveau is een invulling van zowel grootschalige processen als lokale processen en effecten (orografie maar ook de luchtsoort). Zo zie je vaak thermische hogen in de winter en thermische lagen in de zomer. Deze thermische drukgebieden zie je alleen terug in de luchtdruk (of hoogtepatronen) onderin de atmosfeer en niet op grotere hoogte. Dit soort systemen hebben wel effect aan de grond (windrichting ed en ook het weer, denk bij aan onstabiliteit bij thermische lagedrukgebieden in de zomer), maar zijn niet bepalend in het grootschalige stromingspatroon. Ze kunnen worden opgenomen in de grootschalige stroming, maar als dat niet gebeurt blijven ze gebonden aan de plekken waar flink warme of flink koude lucht zich bevindt.

Bovendien is de door Seppie getoonde kaart een gemiddelde van de ensemble-leden en is het mij niet bekend in hoeverre je een (fysisch) verband kunt trekken tussen bovenlucht en grondpatroon in dat geval (volgt het een uit het ander na berekeningen of zijn er van beiden apart gemiddelden gemaakt en deze samen op een kaart gezet).
*Dit ontkracht misschien mijn 2e alinea hierboven een beetje (de analyse van grond en hoogte is zo wel op los zand gebaseerd als er geen fysisch berekend verband tussen is), maar ik hoop dat de algemene boodschap vwb het ook meenemen van het hoogtepatroon wel opgenomen wordt.