Jaaroverzicht tropische stormen (2021) - Deel 2

Ik ben over de karakterlimiet van een weerwoord bericht gegaan dus hier is het 2e deel van het jaaroverzicht.

Zuid-West Indische Oceaan

*Slachtoffers: 49 / Economische schade: 11+ miljoen dollar
*Sterkste storm: Faraji (Categorie 5 cycloon - 260 km/h - 925 hPa)

Dit overzicht bestaat dus ook uit een combinatie van twee Zuid-West Indische seizoenen. Net als de Australische seizoenen lopen ze van november tot april. Het eerste van de 2 seizoenen, 2020 - 2021, was bovengemiddeld actief met in totaal 12 tropische stormen. Het tweede seizoen, 2021 - 2022, heeft tot nu toe nog geen enkele storm voortgebracht en is dus vooralsnog een benedengemiddeld seizoen. Aangezien de stormen uit november en december 2020 in dit overzicht niet meetellen, staan er in dit overzicht slechts 8 van de 12 tropische stormen uit het 2020 - 2021 seizoen vermeld. Zoals in deze regio wel vaker voorkomt, bleven de sterkste stormen dit jaar ver weg van bewoonde gebieden en zijn het vooral de zwakkere tropische stormen die vanwege hoge regenval voor veel overlast kunnen zorgen. De sterkste storm die bewoonde gebieden bereikte was categorie 2 cycloon Eloise. Eloise trok eerst als tropische storm over Madagascar en bereikte daarna Mozambique als een cat 2, de eerste cycloon in Mozambique sinds Kenneth in 2019. Eloise was zo'n vervelende storm die tot aan landfall bleef aansterken waardoor het lastig was om in te schatten precies hoe gevaarlijk de storm uiteindelijk zou worden. Honderdduizenden mensen moesten voor de cycloon vluchten, wat vanwege de COVID situatie ook nog eens bemoeilijkt werd (dit was in januari 2021). Het hielp ook niet dat enkele weken eerder in december er al een cycloon over Mozambique trok, Chalane. Eloise zorgde voor overstromingen in Mozambique, maar ook in Zuid-Afrika, Zimbabwe en Eswatini. In totaal kostten deze overstromingen aan minstens 27 mensen het leven. Later in het jaar werd Mozambique nogmaals getroffen, deze keer door cycloon Guambe. Hoewel slachtoffers deze keer voorkomen konden worden, vernietigde Guambe veel van de huizen die ternauwernood de vorige twee cyclonen hadden overleefd. Het is vrijwel niet in het nieuws benoemd, maar voor Mozambique was 2021 dus echt een heel naar jaar, nog meer dan voor de meeste andere landen.

De twee sterkste stormen bleven gelukkig wel ver van land en waren zo mooie natuurverschijnselen om van een afstand te bestuderen. Faraji (zie afbeelding hieronder) ontstond ver ten oosten van Madagascar en sterkte snel aan tot een cat 4. Vervolgens zwakte de storm echter weer af door upwelling, een proces waarbij kouder zeewater vanuit de diepere oceaan naar boven komt en de storm afzwakt. Dit gebeurt vaak met cyclonen die lang op dezelfde plek blijven aangezien ze na een tijdje alle warmte uit het oppervlaktewater zuigen. Toen Faraji vervolgens verder naar het oosten dreef, kwam het weer in een gebied met hogere zeewatertemperaturen en bereikte de storm z'n definitieve piek als een categorie 5 cycloon. Kort daarna zwakte de cycloon weer snel af doordat windstromingen de outflow ('uitstroom') van de storm beperkten. Outflow is de wind die van een storm wegblaast in een soort ringvormige structuren. In de meest extreme stormen is dit soms te zien in de vorm van 'gravity waves' wat echt geweldig is om te zien, zie bijvoorbeeld de afbeelding van Sam in deel 1 van dit overzicht. Hoe dan ook, als deze outflow aan één zijde wordt beperkt dan verdwijnt de symmetrie van de storm. Een 'pinhole' categorie 5, dus een storm met een heel klein oog, is bijzonder fragiel en door de outflow problemen stortte het oog in elkaar en zwakte Faraji snel af. Een maand later ontstond categorie 4 cycloon Habana in dezelfde regio. De evolutie van Habana is ook interessant en had net als Faraji twee pieken. De eerste piek werd beëindigd door outflow problemen die ervoor zorgde dat droge lucht in de kern van de storm kon komen. Droge lucht is de kryptonite van tropische stormen dus als dat soort lucht in de kern komt dan kan dat de hele cycloonfabriek, om het zo maar te zeggen, stilleggen. Als een categorie 1 cycloon kon Habana daarna weer stabiliseren en sterkte de storm opnieuw aan. Tijdens deze tweede aansterking was er ook een zogenaamde eyewall replacement cycle, die ik ook al een aantal keer eerder in dit bericht benoemde. Hierbij wordt een van de windbanden zo sterk dat hij begint te domineren over de binnenste eyewall. Die eyewall wordt dan leeggezogen van z'n vochtige lucht en verdwijnt waardoor die dominante windband de nieuwe eyewall wordt. Het oog wordt hierdoor dus een stuk groter net als het windveld, maar de storm zwakt wel (tijdelijk) af aangezien we natuurlijk iets hebben als een wet van impulsmoment wat betekent dat een groter ding met dezelfde energie langzamer draait kan een klein ding. Na de EWRC bereikte Habana de tweede piek als een cat 4 en begon een annular vorm te krijgen. Enkele dagen later zorgde hogere wind shear en minder vochtige lucht echter voor het definitieve einde van Habana.

Zuid-Pacifische Oceaan

2020 - 2021

2021 - 2022

*Slachtoffers: 3 / Economische schade: 1+ miljoen dollar
*Sterkste storm: Niran (Categorie 5 cycloon - 260 km/h - 931 hPa)

De laatste officiële regio die ik behandel is de Zuid-Pacifische Oceaan. Dit seizoen loopt gewoonlijk ook van november tot april en dit is dus een combinatie van 2 seizoenen. Het 2020 - 2021 seizoen was gemiddeld qua stormaantallen. Het seizoen had wel cycloon Yasa in december, een van de sterkste stormen van 2020. Deze storm is echter al besproken in mijn 2020 overzicht en is dus niet toegevoegd aan het overzicht hier. De meeste stormen dit seizoen vormden ruim boven Nieuw-Zeeland en waren dus geen gevaar voor land. Ana en Lucas waren de enige twee die voor significante schade zorgden. Ana trok als categorie 1 cycloon over Fiji en zorgde daar voor overstromingen en modderstromen waarbij minstens 1 iemand is overleden. Yasa trok enkele maanden eerder al over dezelfde regio. 

Lucas (zie afbeelding hieronder) piekte ook als een categorie 1 cycloon en zorgde voor gevaarlijk hoge golven in het noordoosten van Australië, waar door deze golven 2 mensen om het leven kwamen. Behalve deze stormen is de meest opvallende storm in deze lijst Niran. Niran hebben we al gezien in het Australische seizoen, maar trok dus door beide basins. Op de grens van de Australische naar de Zuid-Pacifische basin was Niran op piekintensiteit en zo is Niran zowel de sterkste cycloon van de Australische als de Zuid-Pacifische regio dit jaar. Niran heb ik al uitgebreid besproken dus ik zal het hierbij laten voor de Zuid-Pacifische Oceaan.

Overige regio's

*Slachtoffers: 28 / Economische schade: 245+ miljoen dollar
*Sterkste storm: Apollo (Tropische storm - 100 km/h - 999 hPa)

Sommige tropische stormen passen niet in de mooie grenzen van de standaard basins en die stormen bespreek ik hier. Het gaat hier om 4 (sub)tropische stormen in de Zuid-Atlantische Oceaan en 2 (sub)tropische stormen in de Middellandse Zee. Ik denk persoonlijk dat er meer dan (sub)tropische Middellandse Zee stormen waren dit jaar, maar om verwarring te voorkomen zal ik me houden aan de officiële getallen van het Europese windstorm seizoen. Het gemiddelde aantal Zuid-Atlantische stormen is 1.3 per jaar. 4 stormen is dus ruim bovengemiddeld en zelfs het drukste seizoen sinds het begin van de betrouwbare metingen. Geen van de stormen wist orkaankracht te bereiken. Hoewel slechts 1 van de 4 stormen aan land kwam in Brazilië, zorgde ze wel allemaal voor flink wat overlast in het land en omringende landen. Subtropische storm Raoni is vooral bekend omdat de storm als een soort katapult koude lucht meenam van het Antarctische gebied en in Brazilië zorgde voor een ongekende -15 graden afwijking. Dit resulteerde in sneeuw in Zuid-Brazilië, pas voor de 4e keer in de afgelopen 100 jaar. De meest noemenswaardige storm is echter Ubá. Hoewel de storm niet aan land kwam, zorgde hij wel voor extreme regenval in Brazilië met lokaal tot wel 450 mm. De resulterende overstromingen kostten aan 12 mensen het leven, waar Ubá de dodelijkste Zuid-Atlantische storm is sinds het begin van de metingen.

En dan waren er in de Middellandse Zee ook nog minstens twee tropische stormen. De eerste is waarschijnlijk ook de bekendste en werd uitvoerig besproken op weerwoord: tropische storm Apollo (zie afbeelding hieronder). Met aanhoudende windsnelheden tot wel 100 km/h en nog sterkere windstoten was Apollo een sterke tropische storm en zorgde hij voor de zwaarste regenval in Sicilië in jaren. Het bleef er meerdere dagen regenen en lokaal viel tot 600 mm regen waardoor scholen moesten sluiten en een ziekenhuis moest worden geëvacueerd. 7 mensen kwamen om het leven door Apollo. Niet alleen Italië, maar ook in Tunesië, Malta en Algerije hadden met zware regenval en overlast te maken. De tweede subtropische storm volgde een maand later en heette Blas. Blas trok over het westen van de Middellandse Zee en had een impact op de Balearen, Algerije, Zuid-Frankrijk en Sicilië. Algerije was het zwaarst getroffen en landverschuivingen veroorzaakten 6 slachtoffers. Nog eens 3 slachtoffers vielen in Sicilië dat een maand eerder dus al door Apollo was getroffen. De grootste regenhoeveelheden, tot 120 mm, vielen op de Balearen.

Hiermee wil ik het stormoverzicht van 2021 afsluiten. Ik vond het erg leuk om te schrijven en hopelijk was het ook boeiend om te lezen. Ik wil iedereen graag een gelukkig en gezond 2022 wensen en bij deze ook iedereen bedanken voor de interessante gesprekken en kennis die jullie op weerwoord delen.