Dit naar aanleiding van de opmerkingen van Sebastiaan in een draadje hieronder.
Toen ik nog werkte bij Meteo Consult (MeteoGroup) heb ik hierover vaak gediscussieerd met Reinout. Laat ik voorop zeggen dat Reinout één van de meest deskundige meteorologen is die ik ken en die mening heb ik nog steeds.
Maar wat betreft de teleconnecties, ben ik het toch met hem oneens. Uiteraard is het niet onlogisch dat de processen in de atmosfeer die zich afspelen in de laag (vlak) boven de troposfeer, invloed kunnen hebben op die troposfeer en daarom ook zo het weer zullen beïnvloeden, maar ons meningsverschil bestaat vooral hieruit dat Reinout er heilig van is overtuigd dat, als we dit onderzoek van de processen van de teleconnecties maar verder uitvoeren en verdiepen, we vanzelf het punt zullen bereiken dat we met een redelijke nauwkeurigheid kunnen verwachten wat het weer over 2, 3 maanden zal gaan doen, in termen van koud / warm, zonnig / somber, nat / droog. Ik ben van mening dat we dat onderzoek vooral moeten blijven uitvoeren, maar dat we over 20 tot 40 jaar zullen hebben ontdekt dat op die termijn de chaos blijft regeren, en dat, ook al kennen we alle huidige processen in de atmosfeer en ook wat hun invloed is, nog steeds helemaal niets zegt over het weer wat we over 2-3 maanden zullen krijgen.
Afhankelijk van het huidige weer, ligt de voorspelhorizon momenteel op pakweg 5 tot 20 dagen, maar meestal tussen 10 en 15 dagen (heel ruim gezegd). Met het verfijnen van de atmosfeermodellen en dankzij de steeds snellere computers, hebben we vooral op de korte en middellange termijn (tot 5-10 dagen vooruit) zeer veel sprongen voorwaarts gemaakt in de laatste, pakweg 30 jaar. Maar met iedere verdere stap die je maakt, worden de kosten in rap tempo hoger en wordt de 'winst' die je boekt ook steeds kleiner.
Stel, dat we over een tijdje met kwantumcomputers gaan rekenen, die misschien wel 100 (1000?)x sneller kunnen rekenen dan de huidige snelste computers, dan levert dat minder winst op dan je denkt. Stel, je kan dan de roosterafstand van het model verkleinen tot slechts 1 km in de drie dimensies, dan ga je aan 'de voorkant' ook chaos creëren, die er trouwens altijd is, maar nu nog amper wordt meegenomen. Je moet bijvoorbeeld in dat geval niet alleen op veel meer plekken meten, maar dan ook de invloed van een (groot) stadspark (met vijvers) mee modelleren, als ook de grote woonwijk die ernaast ligt, om slechts één voorbeeld te geven, maar zo zijn er talloze. Die schaal is dan al zo klein, dat zelfs ons gedrag daarin meegenomen moet worden. Een snelweg waar het rustig is en men flink doorrijdt, heeft wellicht een andere invloed op het weer in de onmiddellijke omgeving dan dezelfde snelweg die vol staat met een file.
Kortom, met computers die 1000x sneller kunnen rekenen met een model dat 100x fijner is, zal wellicht de meestal toch al goede verwachting op de korte en middellange termijn, nog een fractie doen verbeteren, maar de verwachtingshorizon aan het eind zal maar amper verder naar de toekomst opschuiven.
Met de verwachtingen van 2-3 maanden vooruit (maar wellicht kan ik dan beter van 'voorspelling' spreken) kan je wel eens goed zitten, vooral als je op zijn 'Piet Paulusma's' iets verwacht waarop de kans sowieso al behoorlijk groot is. Maar met het gooien van 'weerdobbelstenen' of het trekken van kaarten wordt een bijna even goed resultaat bereikt. Het voordeel van de laatste methode, waarbij je volledig op het 'toeval' vertrouwt, is trouwens veruit te prefereren als toepassing, want hij gaat snel, is zeer goedkoop en de uitkomst is nauwelijks aantoonbaar slechter.
Tot dusver is nog uit niets gebleken dat ik ongelijk heb, maar misschien zal over 20 jaar blijken dat ik het met mijn bovenstaande opmerkingen helemaal mis heb. We gaan het merken.
Het laatste wat ik over die teleconnecties wil opmerken is, dat het ook helemaal niet uitmaakt wat voor weer we krijgen, en dat proef je nu al een beetje aan de berichten. De teleconnecties hebben namelijk áltijd gelijk, ook al is het weer totaal anders gelopen dan verwacht volgens diezelfde teleconnecties. Het zijn immers maar kansen en geen zekerheden en ongetwijfeld wordt er dan gewezen naar andere (Europese) gebieden, waar ze wél klopten. Want was het bijvoorbeeld in Scandinavië niet wél erg koud geweest?
Het doet een beetje denken aan een goede psychiater, die, als hij wil, van iedereen kan bewijzen dat die persoon gek is, als hij dat wil. Een methode die trouwens in de (voormalige) Sovjet Unie niet zelden is toegepast om al te mondige dissidenten de mond te snoeren, door ze 'gek' te laten verklaren en vervolgens ergens 'veilig' in een krankzinnigengesticht in Siberië op te sluiten...