Arcus is ook het Latijnse woord voor boog.
Een shelfcloud of een rolwolk zijn beiden vormen van arcus. Vaak is de arcus ook de begrenzing van koelere lucht die vanuit de bui naar beneden stroomt (de outflow) en dat kan vaak ook met windstoten gepaard gaan (gustfront).
Arcus - A low, horizontal cloud formation associated with the leading edge of thunderstorm outflow (i.e., the gust front). Roll clouds and shelf clouds both are types of arcus clouds.
Bron:
http://www.srh.noaa.gov/oun/severewx/glossary.php
Zie ook bijv:
http://www.msc-smc.ec.gc.ca/education/severe_weather/page19_e.cfm?
Hieronder volgt nog even een uitleg welke ik op een ander forum gepost had nav de shelfcloud van 17 juli 2004:
De wolk staat bekend onder de naam shelfcloud (in het Nederlands wel eens buienkraag genoemd) en heeft ook een wat zeldzamere variant: de rolwolk. Waar een shelfcloud nog vast zit aan de buienwolk is een rolwolk los en lijkt ook nog eens naar achteren te rollen tov de richting waarin het hele gevaarte zich voorbeweegt (in Australie is een bijzondere variant te zien, de
Morning Glory).
Maar hoe ontstaat zo'n shelfcloud nou?
Op de site van MeteoConsult staat een geschikte uitleg, welke ik hier maar overneem:
Dergelijke wolken ontwikkelen zich altijd op de plaats waar de warme lucht, die dient als energiebron voor de bui, aan de voorzijde de buienwolk wordt ingezogen, en de koude lucht (die met de neerslag in de bui mee het aardoppervlak bereikt en vandaar naar de voorzijde van de bui wordt gestuwd) elkaar tegenkomen. Op dat grensvlak ontstaat een dunne, vaak helwit oplichtende wolkenlaag die aan zijn warme kant (aan de voorzijde dus) omhoog de buienwolk in wordt getrokken en aan zijn koude kant de bui wordt uitgeduwd. Vaak maakt de wolk hierdoor een schuine helling richting de wolk. En tegelijkertijd zijn in die wolk, door de tegengestelde windrichtingen die er vat op hebben, allerlei turbulente bewegingen zichtbaar. Dit type wolk wordt een shelfcloud genoemd, zolang hij aan de buienwolk vast zit.
Soms is de uitstroom vanuit de bui zo sterk, dat de shelfcloud losraakt van de buienwolk en er dan vooruit gaat snellen. Op dat moment ontstaat een wolkenrol, die naar achter rolt, terwijl hij voorwaarts beweegt. Dit type wolk wordt rolwolk genoemd. Beide typen zijn afgelopen zaterdag in Nederland te zien geweest. Het leverde spectaculaire beelden op die in dit geval in heel het land opzien baarden.
Bron:
http://www.weer.nl/bijzonder/verhaal.phtml?onderwerpnaam=onweer&verhaal=wateenonweer18072004
Filmpje van het binnentrekken van de shelfcloud
En dan is de shelfcloud over je heen getrokken en kijk je omhoog in een woelige kolkende lucht, soms zie je zelfs nog wolkenflarden omhoog gezogen worden. Dat wordt ook wel de "whale's mouth" genoemd. Het lijkt net alsof je door een enorm monster wordt opgeslokt (denk ook aan het verhaal van Jonas en de walvis

) of idd op de enorme UFO's uit Independence Day.
Naast de shelfcloud zijn er ook afgewaaide takken te zien in dit topic, 'stormschade' zeg maar. Nu is het geen 'echte' storm geweest (daarvoor moet er over een uur gemiddeld windkracht 9 staan), maar was er wel sprake van zware tot zeer zware windstoten (respectievelijk vanaf 75 en 100 km/u).
Deze windstoten onstaan doordat koele lucht (met een hogere dichtheid) uit een bui naar beneden zakt/valt en dan over het aardoppervlak uitstroomt. De begrenzing van deze koude lucht noemt met meestal het gustfront (windstotenfront). Er steekt een vlagerige harde wind op en het koelt af door de koudere lucht.
Quote selectie