Los daarvan is de focus wel erg op vorig jaar, zonder daarbij de hoge jaarlijkse variatie te benoemen. Een enkel jaar is geen trend, en voor zover mij bekend is er in de biologie weinig onderzoek dat zoiets ondersteund. De toekomst zal het leren maar enige conformation bias van de NOS lijkt me hier niet uitgesloten.
Er wordt weldegelijk heel wat onderzoek gedaan rond de terrestrische koolstofsink en mogelijke afname van de netto-opname in ecosystemen. Het 'bemestingseffect' door CO2 (als grondstof voor fotosynthese) en stikstof (vooral via landbouw, verkeer en industrie) dat gedurende decennia 'global greening' stimuleerde, wordt volgens nogal wat studies minder prominent, en kan omslaan naar 'global browning', vooral als gevolg van toenemende droogte. Greening/browning en koolstofopname door ecosystemen is uiteraard sterk gekoppeld. Daarnaast hebben we toenemende bosbranden in boreale gebieden (waarbij heel wat koolstof vrijkomt) en vrijgave van broeikasgassen uit opwarmende toendrabodems als andere prominente stokken in de wielen van de natuur bij het helpen opvangen van een deel van onze CO2-uitstoot.
https://www.cell.com/trends/plant-science/abstract/S1360-1385(23)00122-X
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2351989423004262
Ik zeg ook niet dat er geen onderzoek naar gedaan wordt, ik zeg dat er voor dergelijke conclusies (voor zover mij bekend) geen ondersteuning is.
Dat betekent ook niet dat er geen "browning" plaatsvindt, maar wat mij betreft simpelweg dat zoiets niet het dominante signaal is. Er is geen "global browning" en ik heb nog nooit iets gezien wat de indruk wekt dat dit in de toekomst wel het geval zal zijn.
Wat mij betreft is één van de leukere deelgebieden in de plant fysiologie vwb groei de afgelopen twee decennia het werk van Iain Colin Prentice en collegas. Dat was een welkome versimpeling ten opzichte van de alsmaar complexer wordende modellen en analyses van de decennia daarvoor. Voor wat betreft groei/fotosynthese zijn historisch gezien het lange termijn lineaire LUE model van Monteith en het instantane niet-lineaire model van Farquhar, von Caemmerer & Berry (FvCB) de meest gebruikte. Uiteraard met allerlei smaken en varianten, de WUR in Nederland heeft er ook veel aan bijgedragen (bv Goudriaan).
Lange tijd was (wat mij betreft) de verklaring voor wat betreft van correctheid van zowel de lineaire en niet-lineaire respons zwak en meer gebaseerd op hypotheses dan een solide theorie (en observaties).
Tot op heden is wat mij betreft veruit de beste (en min of meer enige) vereniging van beide deze publicatie, welke leunt op heel water papers uit de jaren daarvoor, maar met deze publicatie een duidelijk (en wiskundige) definitie geeft.
Towards a universal model for carbon dioxide uptake by plants
Met als gevolg dat het ook gebruikt kan worden om het te toetsen aan observaties. Dat is sindsdien al vele malen gedaan, voor wat betreft greening en browning was dit één van de eerste evaluaties:
Optimality principles explaining divergent responses of alpine vegetation to environmental change
Het model geeft een goede verklaring van zowel de greening als browning in min of meer dezelfde regio (Tibetaans plateau). Natuurlijk een extreem gebied wat succesvolle extrapolatie naar de rest van de wereld geen zekerheidje maakt.
Voor de rest van de wereld is de onderstaande publicatie een recente toepassing van hetzelfde concept.
A unifying principle for global greenness patterns and trends
Ook daarin worden observaties van greening en browning goed gereproduceerd. En belangrijk daarbij is dat het met een veel simpeler model gebeurt dan bijvoorbeeld de vele malen complexere DGVM's die in veel klimaatmodellen gebruikt worden. Een goede theorie verklaart zoveel mogelijk, met zo min mogelijk vrijheidsgraden. Een toename van laatste komt altijd met het risico op overfitten.
Bovenstaande en vele andere studies op het gebied van groei/fotosynthese geven mij niet het idee dat klimaatverandering zal zorgen voor een significante afname daarvan. Niet omdat er regionaal geen browning plaats zal vinden, maar juist omdat huidige modellen die browning goed reproduceren wat mij betreft op een plausibele manier verklaren.
Nadat de land-sink data voor 2023 verscheen las je ook allerlei artikelen over de "collapse" van de "land sink" en dit komt op mij een beetje over als een herhaling van zetten. Overigens wordt soms de land-sink ook als residu berekend, waardoor een afwijking in een andere post zich kan uiten als een verandering in de land-sink. Zie bijvoorbeeld ook deze uitleg erover van Glen Peters en de onderstaande afbeeldingen (model vs residu), maar merk bovenal ook de enorme jaarlijkse variatie op, ook al in bijvoorbeeld de jaren '80. In die jaren had je vergelijkbare artikelen kunnen schrijven, maar de lange termijn trend is (oa dankzij meer CO2) meer opname, niet afname.
https://bsky.app/profile/glenpeters.bsky.social/post/3lmtjekzqu22h
Mijn verwachting is dat de spreekwoordelijke soep niet zo heet gegeten wordt als het nu lijkt in dit NOS artikel, en dat vegetatie/bossen in de toekomst globaal gezien vergelijkbaar blijven groeien. Of zelfs toenemen voor wat betreft GPP zoals het artikel over acclimatie in mijn vorige reactie aangeeft. De tijd zal het leren.
De hoge toename van de concentratie in de atmosfeer dit jaar is natuurlijk een feit, de bossen aanwijzen als belangrijke oorzaak wat mij betreft nog wat speculatief. Maar vooral de suggestie dat dit vanaf nu de trend zal zijn is wat mij betreft slecht onderbouwd. Of het argument moet zijn dat de modellen (zoals oa gegeven in de referenties) er volledig naast zitten voor wat betreft de respons met toekomstige klimaatverandering. Maar dat is wat mij betreft lastig te rijmen met de correcte verklaring van historische observaties.
Uit het bovengenoemde draadje van Glen Peters, volgens de modellen:

Of als residu:

Quote selectie