Gletsjers van Noorwegen V: Marabreen en Lundabreen (Jostedalsbreen)

Gletsjers intrigeren mij enorm: zo vast doch vloeibaar, zo machtig doch kwetsbaar. In de zomer probeer ik er daarom altijd een stel te bezoeken. Afgelopen augustus lukte dat in Noorwegen onder mediterraanse weersomstandigheden. Het leek mij leuk om iets over de gletsjers te vertellen. Eerder passeerden Svelgjabreen, Blømstolskardsbreen, Breidablikkbrean en Buerbreen reeds de revue. Vandaag: Marabreen en Lundabreen.

Kaart: Marabreen en Lundabreen in het zuiden van Jostedalsbreen. Norgeskart.no

In de vorige afleveringen is Folgefonna van alle kanten belicht. Nu is het zuidelijkste stukje Jostedalsbreen aan de beurt. Via Voss is het een lange busrit naar Lunde, gelegen aan het Kjøsnesfjorden. Dat is een geliefd fjord dankzij de zeer steil oprijzende bergwanden. Helemaal aan het einde ervan ligt Lunde, slechts twee boerderijen groot. Nauwelijks bereikbaar, totdat in 1986 de Fjaerlandstunnel opende. Sindsdien loopt de E5 door de fjord, een belangrijke weg in West-Noorwegen.

Aan het westelijke uiteinde van die zes kilometer lange tunnel begint een paadje. ''Het steilste pad van heel Noorwegen'', aldus de lokale boerin. Het kan best kloppen, want van 400 meter naar 950 meter loopt het pad door een couloir. Nou ja, pad: eerder een trap. Aangelegd door Nepali, die door Noorwegen worden ingehuurd in het kader van een hulpprogramma. Het oude pad spoelde weg door water en lawines. De verberingen zijn in 2014-2016 aangebracht en lopen erg gemakkelijk - als een trap.

Toch is het een rustige plek. De steilte schrikt misschien af. Bovendien is voor de meeste mensen deze hoek van de grote Jostedalsbreen vooral een klik-en-snel-weer-door-plek. Onterecht, want wie de trap door de Lundeskaret oploopt komt op 1000 meter hoogte in een mooi gebied terecht. Met elke tree wordt de Lundabreen iets meer zichtbaar, maar pas wanneer het boven afvlakt wordt het uitzicht goed. 

Mooi uitzicht vanaf het venige plateau bijTrollavatnet.

Een kilometer lang is het pad vrijwel horizontaal. Dichtbij het Trollavatnet, een stuwmeer, begint het weer op te lopen richting Marabreen. Dat is een uitloper van Jostedalsbreen, in oppervlak de grootste ijskap van het Noorse vasteland. Marabreen heeft een zeer vlakke tong, eindigend in een meertje. Het ijs drijft er in het water. Wie daar staat en de andere kant op kijkt, ziet een ongenaamde gletsjer onder de Troget-berg. Deze gletsjer (ID2130) is de hele tijd boven het Trollavatnet zichtbaar.

Foto: zicht op gletsjer 2130 vanaf de tong van Marabreen.

Aan de zijkant van Marabreen ligt ook een meertje. Het water wordt tegengehouden door het ijs. Soms stroomt het plotseling onder de gletsjer weg en is er dus ineens geen meertje meer. Daarna vult het zich weer langzaam, etc. Toen ik er was (27 aug) was het waterpeil behoorlijk hoog, met talrijke ijsbergjes.

Vanaf het meertje kun je de Tverrfjellet oplopen. Er is geen pad, maar de helling is goed begaanbaar. Achteromkijkend zie je heel duidelijk hoe de zijmoraine van Marabreen loopt. Die komt uit de tijd dat de gletsjer nog wat groter was, grofweg begin 20e eeuw. 

Luchtfoto van Marabreen uit 2017, met aan de linkerkant de zijmoraine op korte afstand van het ijs en bovenin het ijsbergmeertje. Bron: https://www.norgeibilder.no/.

Foto: de moraine van Marabreen met op de achtergrond de naamloze gletsjer. 

Foto: het meertje van boven, met Marabreen, naamloze gletsjer en rechts Grovabreen.

Boven op Tverrfjellet (1494 m) sta je aan de rand van de Jostedalsbreen. Aan de (N)W-kant sta je bovendien prachtig boven de Kjøsnesfjorden. Rechts ligt Lundabreen. Op zo'n plek is maar weinig verbeeldingskracht nodig om de gletsjer de fjord in te zien stromen en de bergen uit te slijten. Links, dus aan de zuidzijde van Kjøsnesfjorden, ligt Grovabreen. Dat is een prachtig ijskapje met een doorsnede van ±4 kilometer.

Foto: de slechts deels met (overjarige) sneeuw bedekte Jostedalsbreen tussen 1500 en 1650 meter.

Foto: Lundabreen met vele crevassen vanwege de duik die de gletsjer het dal in maakt.

Foto: Grovabreen met Kjøsnesfjorden.

Aan het einde van de middag was ik weer beneden. Mooi op tijd voor de bus naar Sogndal, op naar de volgende afleveringen. Voor wie bewegende beelden wil zien, hieronder nog een kort filmpje: