Sinds een paar jaar is er op logboekweer.nl een berekening te zien van neerslagoverschot en droogte voor 32 KNMI-stations met neerslagmetingen. De berekening wijkt af van wat daar elders over te vinden is. Sinds kort heb ik het nog wat verder uit en bij deze nodig ik alle forumbezoekers uit om er naar te kijken en commentaar op te leveren.
Eerst de plaatjes, daarna wat over de achtergrond.
Het lastige is dat er heel veel manieren zijn om droogte te definiëren en vast te stellen. Erger nog: het kan ook tegelijk te nat en te droog zijn. Als het een maand weinig heeft geregend kunnen er flinke plassen staan, terwijl de grondwaterstand te laag is en de vegetatie verdroogd. Om deze reden heb ik twee varianten uitgewerkt: een 'snel reagerende' variant waarin vooral het directe effect van veel neerslag te zien is, en een minder snelle variant waarin vooral droogte goed in beeld komt.
snel reagerend systeem De Bilt
gemiddeld systeem De Bilt
De berekening is als volgt: ik ga uit van de nuttige neerslag per dag (neerslag - verdamping volgens Makkink). Dat sommeer ik, maar de som van de voorgaande dagen vermenigvuldig ik met een factor die iets kleiner is dan 1. Een groot opgebouwd neerslagoverschot of -tekort dooft daardoor weer geleidelijk uit wanneer neerslag en verdamping elkaar een tijdje in evenwicht houden. Wel is te zien dat het 's zomers meestal droog is, en 's winters vrijwel altijd nat.
Voor een rekenvoorbeeld klik
hier.
Het gebruik van de factor komt misschien arbitrair over, maar het werkt in de praktijk erg prettig. Het resultaat ziet er beter uit dan wanneer er bijvoorbeeld met het doorlopend gemiddelde (of de som, voor het plaatje is dat het zelfde)van de afgelopen maand of het afgelopen half jaar wordt gewerkt, doordat heftige gebeurtenissen zoals een wolkbreuk dan een maand of een jaar later weer een sprong in de berekende droogte opleveren.
Het KNMI gaat bij de berekening van het neerslagoverschot/ -tekort ook uit van de effectieve neerslag, maar sommeert deze simpelweg over de periode 1 april - 1 oktober. Dat levert de volgende grafiek op:
klik hier.
Een nadeel van deze methode is dat het per definitie alleen van 1 april tot 1 oktober werkt; het is gekoppeld aan het groeiseizoen en lijkt vooral gericht op de landbouw. Maar het groeiseizoen begint niet altijd op 1 april, en door klimaatverandering heeft het de neiging om steeds vroeger te beginnen. Bevendien zijn er allerlei terugkoppelingen waardoor een neerslagoverschot of -tekort uit het begin van het seizoen niet aldoor mee blijft tellen: er vindt peilbeheer plaats, en planten verdampen in natte omstandigheden meer dan in droge omstandigheden.
Een heel andere benadering zien we in de
http://www.droogtemonitor.nl/index.php/nl/component/spi/?view=chart]droogtemonitor. Hier wordt in beeld gebracht in hoeverre de gevallen neerslag afwijkt van de gemiddelde neerslag volgens de
Standardized Precipitation Index (SPI). De verdamping speelt hierbij geen rol. Dat betekent dat in principe alle maanden van het jaar een zelfde kans maken om te nat of te droog te zijn. Er wordt een doorlopend gemiddelde berekend over periodes varierend van een maand tot een jaar. De tijdreeksen zijn moeilijk interpreteerbaar. Wel leuk is het landelijke kaartje met te droge en te natte gebieden. Anders dan bij het KNMI is dit gebaseerd op radarbeelden. De Droogtemonitor wordt dit najaar geëvalueerd.
Forumbezoekers, graag commentaar!
Ook andere voorbeelden van berekeningen of overzichten van droogtes etc. zijn welkom.
Quote selectie