[...]
Het probleem met de referentiegewasverdamping is me bekend, maar voor zover ik weet is dit het beste wat ik kan gebruiken.
De terugkoppeling die je noemt (bij droogte is er steeds minder water wat kan verdampen, waardoor het tekort daarna minder hard oploopt) wordt in mijn benadering deels opgevangen door de vermenigvuldigingsfactor; een groot tekort wordt daardoor afgetopt. In het model van het KNMI zit dat niet.
Dat klopt, ik vind jouw methode wat dat betreft ook een stuk logischer dan die van het KNMI, al hangt het er sterk vanaf welke vraag je wilt beantwoorden. Maar als je een uitspraak wilt doen over droogte, met relatie tot de impact op gewassen en natuur, dan heeft het wat mij betreft ook niet zoveel zin om eindeloos ver terug te kijken. Dat levert in September altijd, wat mij betreft foutieve, conclusies op dat het 250mm moet regen om een einde te maken aan "de droogte".
Het continu sommeren is denk ik ook één van de redenen dat het KNMI vrij laat begint, want met hun methode zou je in het voorjaar al een enorm overschot hebben opgebouwd als je bijvoorbeeld op 1 januari begint. En een overschot pompen we in de Benelux gewoon de zee in, dat stapelt zich niet oneindig op.
Anderszijds is de nauwkeurigheid van de Makkink-formule in de winter beperkt. Die formule leunt sterk op de inkomende straling, maar in de winter wordt die vanwege het korte daglicht en de lage zonnestand steeds minder relevant. Andere parameters als langgolvige straling en luchtvochtigheid (vpd) worden dan (relatief) dominanter voor wat betreft verdamping. In de rest van de wereld wordt vaak de Penman–Monteith methode gebruikt. Die gebruikt sowieso geen locatie gebonden constanten, wat een groot voordeel is, en neemt ook wat andere relevante parameters mee in de berekening. Het verkrijgen van die invoer maakt de toepasbaarheid wel lastig, maar op stations als Cabauw en de Veenkampen (Wageningen) wordt volgens mij alles wel gemeten.
Misschien is het leuk jouw methode eens te vergelijken met een super simpele waterbalans volgens een bakjesmodel. De verdamping is al op basis van een hypothetisch gewas. Wat je er dan bij moet 'verzinnen' is een bijbehorende hypothetische worteldiepte (gras 1 meter bv). En een soort doorsnee bodemsoort, op basis daarvan kan je dan de totale hoeveelheid water in de wortelzone berekenen. Neerslag vult het bakje, en verdamping leegt het. Omdat je dan weet hoeveel water je hebt, kan je aan de hand daarvan de verdamping op een realistische manier korten voor watertekort. Als je capillaire levering (in) en percolatie (uit) negeert heb je dan al je balans. Runoff/drainage gaat automatisch in de zin dat een vol bakje nooit voller wordt.
Dat lijkt misschien omslachtiger, maar het voordeel is dat je mengeling van statistiek en fysische benadering die jij hebt met je correctiefactor wat kwijt raakt. Want door die correctiefactor is het ontzettend lastig om de uitkomst te relateren aan wat dat betekend voor de werkelijkheid vind ik. Het geeft nu meer een soort index-waarde, wat het vooral relatief ten opzichte van zichzelf bruikbaar maakt. Met een waterbalans, ook al staat die vol aannames, zou je echt een absolute uitspraak kunnen doen over bijvoorbeeld hoeveel millimeter er nodig is om de wortelzone weer aan te vullen tot verzadiging, of dat het punt waarop het (hypothetische) gewas geen 'stress' meer ondervind. Dat maakt het communiceren van 'droogte' een stuk makkelijk. Bovendien werk je dan met parameters en eenheden die meetbaar zijn, en welke je kan vergelijken met andere modellen. Het maakt het ook makkelijker te 'tunen' of op te zetten voor een andere scenerio. Je hebt nu een snel en langzaam reagerend systeem, ik kan me er wel iets bij voorstellen, maar het is erg moeilijk om concreet te maken. Makkelijk is het wanneer je kan zeggen dit geldt voor klei (langzaam) en dit voor zand (snel).
Hoe zoiets zou kunnen werken staat bijvoorbeeld tot in detail uitgelegd in hoofdstuk 8 van de FAO 56 handleiding:
Chapter 8 - ETc under soil water stress conditions
Quote selectie