Update 30-12-2019

Bericht van: Paul (Odijk) , 30-01-2020 22:18 

Nu de winter in een impasse verkeert, lijkt het me nuttig om te bekijken hoe het zo heeft kunnen lopen en wat de vooruitzichten zijn, vanuit stratosferisch oogpunt.

Om te beginnen de situatie in november in de troposfeer. Daar zien we een dominant hoog boven Rusland, bij ons lage luchtdruk met een uitloper richting de westelijke Middellandse Zee (plaatje 1). Deze configuratie kan terug gevoerd worden op de boven normale sneeuwval in Siberië in oktober (gekoppeld aan de geringe ijsbedekking in de Noordelijke IJszee bij Rusland, in september en oktober).

De setting leidde tot een (minor) stratosferische opwarming aan het slot van november en een sterke wave1 boven Canada: een zogenaamde Canadian Warming (plaatje 2). Hoge geopotentiaal boven Canada en een verplaatste stratosferische poolwervel richting Noord-Rusland. Deze situatie heeft wekenlang stand gehouden, dankzij een nieuwe wave1 in de loop van december. 

Nu richten we onze blik weer op de troposfeer: wat waren de gevolgen voor het weer bij ons? Normaal gesproken mag je na een sterke wave1 in november een negatieve NAO verwachten, dus een geblokkeerde stroming op de Atlantische Oceaan, in combinatie met een Groenlandhoog. De enige echt winterse reactie deze keer was de vorming van een poolhoog en de uitstroom van arctische luchtmassa's over Alaska (plaatje 3). Daar na een bloedhete zomer deze keer een zeer koude winter, voor de Verenigde Staten en Europa tot ver in Rusland restten zacht winterweer.

Waarom leidde de stratosferische opwarming niet tot de verwachte negatieve NAO? Ten eerste was het geen major opwarming, maar een minor. Daaraan gekoppeld bleef de stratosferische poolwervel intact en versterkte deze zich ondanks de verplaatsing zelfs nog. Verder spelen ongetwijfeld ook troposferische factoren, ik denk nu aan de Indian Ocean Dipole. De verdeling van de zeewatertemperaturen van de Indische Oceaan was ongunstig voor een negatieve NAO.

Het zachte winterweer in Rusland is terug te voeren op de afbraak van het Russische hoog en die is op zijn beurt gekoppeld aan de verplaatsing van de stratosferische poolwervel richting Rusland. Nu aan het einde van december is de situatie zo dat de wave1 boven Canada sterk verminderd is en de poolwervel zijn normale positie boven de Noordpool weer ingenomen heeft (plaatje 4, de verwachting over tien dagen). Geleidelijk aan neemt ook de troposfeer dit patroon over, met lage luchtdruk in het noorden en een brede westelijke stroming die het noordelijke halfrond domineert.

En dan de komende tijd. Ik zie niet hoe dit patroon op korte, midden lange of zelfs langere termijn doorbroken zou moeten worden. Eerst moet er zich weer een Russisch hoog vormen, zoals bijvoorbeeld in februari 2018. Een trigger daarvoor was destijds de MJO (Madden Julian Oscillation), die grote amplitude vertoonde en in de juiste fase terecht kwam. Een korte blik hierop laat zien dat we ook daar weinig van te verwachten hebben (https://www.cpc.ncep.noaa.gov/products/precip/CWlink/MJO/CLIVAR/clivar_wh.shtml), de amplitude is al maandenlang te klein. De QBO is eindelijk oost geworden (gemiddeld in december nog west), maar de troposferische setting is te remmend om daar snel wonderen van te verwachten. Het algemene plaatje blijft somber, met hoogstens kans op een enkele toevalstreffer qua winterweer en mogelijk later in de winter verbetering, richting een vervroegde Final Warming. 

Het spijt me, ik kan er niets beters van maken. 


 



 

Bericht laatst bijgewerkt: 30-01-2020 22:19

Stratosfeer topic   ( 966)
Paul (Odijk) -- 14-11-2019 20:46
Re: Stratosfeer links   ( 653)
Paul (Odijk) -- 14-11-2019 21:11
update 24-11-2019   ( 493)
Paul (Odijk) -- 24-11-2019 16:01
Update 4 december   ( 319)
Paul (Odijk) -- 04-12-2019 12:10
Re: GFS UGKB kaarten   ( 514)
VdeV(Heerenveen) -- 06-12-2019 20:53
update 8-1-2020   ( 372)
Paul (Odijk) -- 09-01-2020 09:03
Lijstje afkortingen   ( 293)
Paul (Odijk) -- 09-01-2020 20:40
25-1-2020   ( 435)
Paul (Odijk) -- 25-01-2020 11:58
Update 15-12-2019   ( 264)
Paul (Odijk) -- 30-01-2020 22:17
Update 30-12-2019   ( 373)
Paul (Odijk) -- 30-01-2020 22:18