Het probleem is zeer groot - vooral omdat er al die jaren, mede dankzij tegenstrijdige belangen, sprake is geweest van het uitstellen en het vertrouwen op technologische doorbraken en het gebrek aan urgentie.
We zijn de spreekwoordelijke kikker in de pan met water. Het gaat te langzaam om het werkelijk te zien en urgentere problemen steken dan de kop op. Sociale zekerheid als voedsel, onderdak, veiligheid en inkomen zonder het directe besef of zicht dat juist klimaatverandering dit allemaal op de kop zet.
Op het gebied van de individu heerst de gedachte: wat ik doe maakt toch niet uit. Op het gebied van naties "als zij mogen uitstoten en vervuilen mogen wij dat ook". Bij bedrijven gelden aandeelhoudersbelangen, die per definitie gericht zijn op de korte termijn en beslissingen die genomen worden door een individu. Laten we niet vergeten dat de grote investeerders van deze wereld pensioenfondsen zijn, die moeten zorgen voor pensioenzekerheid nu en in de toekomst. En juist het nu is een uitdaging (dus korte termijn) en de lange termijn is weer een ander verhaal. Er valt ook niet op te speculeren en als alle pensioenfondsen op "groen" gaan zitten ontbreekt in de korte termijn en op grote schaal het rendement om mensen hun pensioenen uit te kunnen keren.
Tegelijkertijd is het een klassiek "prisoners dilemma", waarbij speler A (een gevangene) er voor kiest om speler b te verlinken en daarbij een verlies-verlies-situatie creeert, er vanuit gaande dat anders de andere gevangene jou verlinkt en er zelf voordeel van heeft en jou benadeelt. (google maar op prisoners dilemma, kom je er vanzelf).
Zelfs op dit forum, waar de gemiddelde deelnemer meer interesse en inzicht heeft dan elders in de maatschappij zie je mensen die naar Afrika, Nepal, Amerika, Maleisie, Zuid-Amerika, Australie, Griekenland etc. vliegen voor hun vakantie of mensen uit Ottersum die in Rotterdam werken (135km enkele reis, met de auto) en nb. een gold card van KLM hebben omdat ze zoveel vliegen voor het werk.
Pas als er echt urgente dingen gebeuren (bijvoorbeeld het direct afsmelten van de Groenlandse kap in 1 zomer of het afsmelten van de Thwaites gletsjer op Antarctica) zullen mensen de urgentie zien. Maar dan is het te laat.
We maken doelstellingen voor 2030, 2050 etc. terwijl die voor 2020 niet gehaald worden (en al niet ambitieus genoeg waren). Van 2050 naar 2100 is echter niet zo ver - we zijn al 18 jaar gevorderd in deze eeuw en ondertussen is de CO2 concentratie van 370ppm naar 407ppm (annual mean). Dat is 10%. Als je dezelfde concentratiestijging er vanaf telt, zie je dat het de vorige keer 23 jaar duurde om 37ppm extra te krijgen. Het is dus alleen maar sneller gegaan. Anders gezegd: in de 60's was de groeisnelheid 0,85ppm per jaar. In de jaren '80 1.6ppm/jr (gemiddeld). In de 00's was dit al 1,97ppm.
Vanaf 2010 was dit 2,37ppm. Dat is 2.8x sneller dan in de jaren '60. Om deze uitstoot dus alleen al terug te brengen naar het niveau van de jaren '60 moeten we naar 30% van het huidige toe. En zelfs dan neemt de concentratie dus nog toe met 0,85ppm per jaar.
Hoe gaan we dat doen in een maatschappij waar consumptie de norm is en waar onze hele economie op drijft (en al onze gezondsheidszorg, uitkeringen etc. ook van betaald worden)? Hoe gaan we dat doen in economien waar ze nog lang niet op ons welvaart niveau zitten? Waarom "mogen" wij het wel en zij niet? Dit nog los van bevolkingsgroei.
Stoppen we allemaal acuut met het kopen van telefoons, televisies, wegwerpcupjes voor Nespresso-apparaten, wegwerpbekertjes, rietjes, lepeltjes, auto's, vliegen, huizen bouwen, verlichting, verwarming, kleding? Indien het antwoord ja is: zijn we dan ook bereid om de prijs daarvoor te betalen, hier en nu? Namelijk het totale ineenstorten van de maatschappij zoals we die nu kennen en de "reshake" die plaats zal vinden om wederom tot een balans te komen? Is iedereen bereid en kundig genoeg om zijn eigen eten te verbouwen en kleding te maken, met wat ruilhandel hier en daar? En indien het antwoord daarop ja is: heeft een ieder daar de ruimte voor, om zelfvoorzienend te zijn? Hou je voldoende land over om je eigen bomen te kweken om in de verwarming te voorzien?
Want dat zijn wel de vraagstukken: je kunt geen pensioenfondsen optuigen die vervolgens moeten garanderen dat over 30 jaar jouw ingelegde geld voldoende waard is. Je kunt geen grote boeren bedrijven toestaan, want moderne landbouw is zo efficient dankzij bestrijdingsmiddelen en grote machines. Die moeten geproduceerd worden en dat vereist staal, gietprocessen etc.
Tot op zekere hoogte kunnen we heel veel wel degelijk aanpassen, namelijk de energie uit duurzame bronnen halen. Maar dat proces is langzaam en lijdt tot veel protesten (Not in my backyard) en het seizoensopslag probleem (voor ons klimaat).
Of is het makkelijker om te hopen op technologische doorbraken? Is de hoop op een technologische doorbraak voldoende gefundeerd om dit Russisch roulette te spelen? Hoop op doorbraak vs. grote kans op rampen en disruptie in de wereld.
