Grappig, dit is de eerste keer dat iemand mij met het begrip 'klimaatontkenner' associeert.
Ik heb momenteel niet genoeg tijd meer voor een al te uitgebreide reactie, maar samengevat komt het neer op:
1. Klimaatontkenners zijn er van overtuigd dat de bijdrage van de mensheid aan klimaatverandering beperkt is t.o.v. de natuurlijke fluctuaties. Het is mij daarentegen wel duidelijk dat de mensheid een enorme opdoffer aan het uitdelen is aan het complexe bio-geofysische systeem op aarde.
2. Het uitdelen van een opdoffer die een complex systeem ernstig uit balans brengt, is doorgaans veel eenvoudiger dan de geest weer terug in de fles zien te krijgen. Sterker nog, het zou wel eens zo kunnen zijn dat die geest zich in dit geval niet meer laat vangen. Dat is een wezenlijk andere situatie dan bijvoorbeeld het ozon-gat-probleem, dat door het simpel wegnemen van de oorzaak (CFK's) op zijn retour lijkt te zijn.
3. In de meeste gevallen waarbij de mensheid technologie is gaan gebruiken om problemen op te lossen, heeft diezelfde technologie juist weer nieuwe problemen gecreeerd. De meeste schade die we nu op aarde zien, zijn neven-effecten of externalities van technologieen die (andere) problemen moesten oplossen.
4. Ik sluit zeker niet uit dat geo-engineering positieve effecten op de ontwikkeling van het klimaat zal gaan hebben. Mijn terughoudendheid zit hem vooral in deze twee dingen: dat het moeilijk is om het klimaat als complex systeem te beheersen EN dat het moeilijk is om het gebruik van geo-engineering als technologie te beheersen. De mensheid als gebruiker ervan is immers zelf weer een complex, zelforganiserend systeem op zich. En wie of wat beheerst dat?
Dit neemt niet weg dat onderzoek ernaar doen en modellen maken zinloos is, maar onderschat het beheersingsprobleem niet.