Vandaag in het nieuws. Ontwikkelingslanden vragen het rijke westen of ze de kosten willen betalen voor de schade die door klimaatverandering ontstaan. Dat is een lastige klus, want hoe wil je aantonen of en welke bijdrage CO2 in natuurrampen heeft? En wat zijn de gevolgen van de lokale situatie op extremiteiten, zoals grote bevolkingsgroei, ontbossing en slecht waterbeheer van lokale overheden? Dit gaat veel getouwtrek geven op de klimaattop.
Wanneer de wereld een zekere mate van 'schade' als gevolg van geo-engineering moet accepteren wordt het nog veel complexer. Want wat is nu het gevolg van AGW of direct menselijk ingrijpen? Dat gaat de schuldvraag lastiger maken en kan tot veel politieke spanning leiden.
Vanuit moreel oogpunt vind ik het eerste deel terecht maar het tweede niet meer. We mogen niet de leefbaarheid van bepaalde bevolkingsgroepen in gevaar brengen of ecosystemen om de Groenlands ijskap te redden.
Klimaatschade voor het eerst op de agenda: 'Wie gaat dat betalen?' | RTL Nieuws
De VN-klimaattop in het Egyptische Sharm el-Sheikh is begonnen. Meer dan honderd wereldleiders praten de komende twee weken over uitstoot, duurzame energie, biodiversiteit en klimaatschade. Dat laatste staat voor het eerst officieel op de agenda van een klimaattop. Maar wat ís klimaatschade? Wie hebben er last van? En wie gaan de prijs betalen?
1. Klimaatschade, wat is dat?
Klimaatschade is verlies en onomkeerbare schade die ontstaat door klimaatverandering. Denk bijvoorbeeld aan de overstromingen in Pakistan van afgelopen maanden. Het gaat om gevolgen van klimaatverandering waarop een land zich niet kan voorbereiden, zegt Joyeeta Gupta, hoogleraar milieu en ontwikkeling aan de Universiteit van Amsterdam.
Het is wel lastig om precies te bepalen wat wel klimaatschade is en wat niet. Er is geen eenduidige betekenis, zegt politiek verslaggever Marieke van de Zilver. Zij is aanwezig bij COP27 in Egypte. "Wat klimaatschade is, is op zichzelf ook onderdeel van de discussie tijdens de klimaattop."
"Breed gezegd gaat het om schade in ontwikkelingslanden door klimaatverandering, maar wanneer komt iets nou door klimaatverandering en wanneer is het slecht beleid? En wanneer heeft een land dan recht op financiële hulp? Daar zal het de komende dagen zeker over gaan."
Jakarta is zo'n voorbeeld. De hoofdstad van Indonesië verdwijnt langzaam maar zeker in zee. "Maar er wordt daar zoveel grondwater gepompt dat de grond inklinkt", zegt Gupta. "De zeespiegelstijging is daar dus maar een deel van het probleem."
Jakarta is zo'n voorbeeld. De hoofdstad van Indonesië verdwijnt langzaam maar zeker in zee. "Maar er wordt daar zoveel grondwater gepompt dat de grond inklinkt", zegt Gupta. "De zeespiegelstijging is daar dus maar een deel van het probleem."
4. Wat wordt er dan besloten op de top?
Komt er dan straks een fonds om klimaatschade op te lossen? En hoeveel moeten rijke landen dan gaan betalen? "Ook over de vorm moet nog veel besproken worden", zegt Van de Zilver. "Ik verwacht zelf niet dat er nu een fonds uit komt."
Ook Gupta weet niet wat nu de oplossing moet worden. "Ik denk dat ontwikkelingslanden vooral willen dat het principe van klimaatschade wordt geaccepteerd en dat de rijke landen bereid moeten zijn om deze schade te betalen. Tot nu toe hebben de rijke landen duidelijk gemaakt dat er geen sprake is van het aanvaarden van die verantwoordelijkheid."
5. Hoe groot is de kans van slagen?
"Er moet echt veel veranderen in de aanpak van rijkere landen voordat er echt iets gaat veranderen", zegt Gupta. Zij worstelen vaak al met hun eigen klimaataanpak: "En als ze dan ook nog moeten gaan betalen voor de schade in armere landen, gaan ze zich zorgen maken om de kosten."
"Ik ben bang dat dat klimaatschadeverhaal heel lang alleen een praatclub zal worden, waarbij alleen symbolische sommen geld beschikbaar worden gesteld uit al bestaande ontwikkelingssamenwerkingsbudgetten."
Ook Van de Zilver verwacht niet dat er dit jaar al een concrete oplossing komt, maar benadrukt wel het belang van het punt op de agenda: "Dit is echt pas het begin van de discussie over klimaatschade, maar elk stapje voorwaarts is er wel één. Dit soort dingen kost vaak tijd."
Nederland trok gisteren nog 100 miljoen uit om Afrikaanse landen te helpen bij het aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering, maar klimaatschade blijft volgens premier Rutte een gevoelig onderwerp. De klimaattop duurt nog tot 18 november.
